Çevresel endişeler ve yükselen yakıt maliyetleri elektrikli araçlara olan talebi her geçen gün artırıyor. Uluslararası Enerji Ajansı'na göre dünya genelinde 26 milyondan fazla elektrikli araç yollarda.
17-30 Eylül 2023 tarihli sayıdan
Tahminlere göre, 2030 yılına kadar küresel çapta satılan aracın yaklaşık yüzde 25'i elektrikli araçlar olacak. Elektrikli araçlar en büyük pazar payını temsil edecek, bunu otobüsler, kamyonlar ve minibüsler izleyecek. Research and Markets verilerine göre ise elektrikli araç sayısı, 2030'a kadar 80,7 milyona ulaşacak.
ALTYAPI GÜÇLENDİRİLECEK
Bu sebeple enerji taleplerini karşılamak için şarj istasyonlarının artması ve altyapısının güçlendirilmesi gerekiyor. Önümüzdeki 10-15 yıl içinde, elektrikli araçların şarj altyapısını güçlendirmek için önemli yatırımların yapılacağı öngörülüyor.
Enerji uzmanları, "Yeni oyuncular, yeni iş modelleri ve yeni teknolojiler diğer endüstrilerden ortaya çıkan teknolojilerin benimsenmesi ile gelenekseli akıllı şarja dönüştürecek. Öte yandan uluslararası şirketler hızla şarj alanındaki start-up'ları satın alıyor ve finanse ediyor.
Mevcut benzin istasyonlarının da elektrikli şarj istasyonlarına dönüştürmeyi planlıyorlar" değerlendirmesinde bulunuyor.
YÜZDE 88,8'LİK ARTIŞ
Elektrikli araçların toplam pazarda en yüksek olduğu ilk üç ülke ise yüzde 86 ile Norveç, yüzde 43 ile İsveç ve yüzde 30 ile Hollanda olarak sıralanıyor.
Türkiye'deki tabloya bakıldığında ise Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, geçen yıl sonunda 14 bin 552 olan elektrikli araç sayısı bu yılın ilk altı ayında yüzde 88,8 artarak 27 bin 476'ya ulaştı. 2023 sonunda elektrikli araç sayısının 50 bini bulması beklenen Türkiye'de, 2030'a kadar tüm yeni araç satışlarının yüzde 100 elektrikli araçlardan oluşması yönünde bir strateji benimseniyor.
5 MİLYAR DOLARLIK HACİM
Türkiye'nin elektrikli ulaşım, şarj ağı, batarya ve bağlı teknolojiler bakımından 5 milyar dolarlık iş hacmi üretebilecek potansiyele sahip olduğunu söyleyen Türkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği (TEHAD) Başkanı Berkan Bayram, 2030 yılına gelindiğinde Türkiye yollarında yaklaşık 1 milyon elektrikli otomobil ve 250 bin adetlik şarj ağı oluşacağını belirtiyor. Bayram, "Bu gelişim 1,5 milyon kişiyi de yeni iş sahibi edecek" diyor.
İSTASYON SAYISI ARTIYOR
Elektrikli araç stokunun büyümesine paralel olarak şarj altyapısının da hızla yaygınlaştığını belirten Elaris Genel Koordinatörü Volkan Demir ise şöyle devam ediyor: "Elektrikli araç şarj istasyonlarının sayısı hızla artıyor. Türkiye çapında bu yılın başında bin 719 olan şarj istasyonu sayısı 3 bin 790'a, 3 bin 81 olan şarj noktası sayısı ise 8 bin 1'e ulaştı. Türkiye bu veriler ile şarj istasyonu bulundurma sıralamasında Avrupa'da ikinci sıraya yükseldi."
2030 yılına gelindiğinde ticari ünite sayısının 250 bin adede yaklaşması ve bireysellerle birlikte toplam sayının 1 milyonu geçmesi bekleniyor. Elektrikli araç stokunun büyümesi ile birlikte elektrikli araç şarj istasyonlarının yanı sıra evlerde, alışveriş merkezlerinde, işyerlerinde otellerde ve daha birçok yaşam alanındaki özel ya da paylaşımlı şarj istasyonu sayısı da artıyor.
GİRİŞİM FIRSATI OLUŞTU
Otomotiv piyasasını dönüştüren elektrikli araçlar yeni bir ekonomi yaratmış durumda. Elektrikli şarj istasyonları hem büyük şirketler hem de girişimciler için yeni bir yatırım alanı oldu. Koç, Sabancı, Doğan, Zorlu gibi Türkiye'nin devler grupları da şarj istasyonu işine yatırım yapıyor. Diğer taraftan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'ndan (EPDK) lisans alan firmalara bayilik verme imkanı sağlanması girişimciler için de bir fırsat kapısı açtı.
İŞ BİRLİKLERİ YAPILIYOR
Önümüzdeki dönemde sektörde akaryakıt şirketlerinin elektrikli şarj sektörüne yönelik hamleleri de artış gösterecek. Bu yönde iş birliklerinin de artması bekleniyor. Borusan Holding ve Energie Baden-Württemberg, AG'nin (EnBW) ortak girişimi Borusan EnBW Enerji'nin Petrol Ofisi Grubu ile Türkiye'de elektrikli araç şarj istasyon ağını genişleterek yeni bir dönemi başlatacak iş birliğine imza atması buna güzel bir örnek teşkil ediyor.
İlk aşamada, Petrol Ofisi'nin Türkiye genelindeki 2 bin akaryakıt istasyonu arasından önceliklendirilen lokasyonlarda 1 milyar TL yatırım yapılacak. Bu iş birliği kapsamında şarj edilecek araçlarla her şarj noktası yaklaşık 4 bin 500 ton karbon salımını engelleyecek.
Borusan Grup CEO'su Erkan Kafadar, "Her anlamda sürdürülebilirliği sağlamanın en önemli hedef haline geldiği bu dönemde gerçekleştirilen bu çok değerli iş birliğinin ülkemizin 2053 yılı net sıfır emisyon yolculuğunda ve dünyamızın sürdürülebilirliğini sağlamada önemli bir adım olduğunu düşünüyoruz" diyor.
ELEKTRİKLİ ARAÇLARIN AVANTAJLARI
SIFIR EGZOZ EMİSYONU
Türkiye'de ve dünyada kullanımı hızla yaygınlaşan elektrikli araçların karbon salınımına etkisi, tüketici taleplerindeki tetikleyici unsurlar arasında yer alıyor. Çünkü iklim değişikliğinin nedenlerinin başında konvansiyonel araçlardan kaynaklı karbon salınımı geliyor. Bu nedenle konvansiyonel araçlar yerini elektrik motoru ile çalışan ve sıfır egzoz emisyonuna sahip elektrikli araçlara bırakıyor.
SESSİZ SÜRÜŞ KEYFİ
Sürüş performansı ve sessiz çalışma, öne çıkan özellikleri arasında yer alıyor. Konvansiyonel araçlardaki ses sorunu elektrikli araçlarda yok denilebilecek seviyede. Sessiz çalışma özelliği hem yaşam alanlarındaki gürültü kirliliğini önlüyor hem de kullanıcılara konforlu bir sürüş deneyimi sunuyor.
YÜZDE 75’E VARAN TASARRUF
Elektrikli araçların batarya dolum maliyeti, geleneksel araçlardaki akaryakıt giderleri ile kıyasladığında da yüzde 75'lere varan tasarruf avantajı sağladığını görülüyor. Özellikle son günlerde hızla yükselen akaryakıt fiyatları, elektrikli araçların tercih edilme sebeplerinin başında geliyor.
İKİ TİP ŞARJ ÜNİTESİ VAR
Hızla büyüyen sektörde ticari ve bireysel olmak üzere iki tip şarj ünitesi var. Ev tipi bir şarj ünitesinin satın alımı, kurulumu ve altyapı maliyeti ortalama 1000 - 1500 Euro aralığında. Ticari şarj ünitelerinde ise marka, model ve kW gücü göz önüne alındığında çok farklı seçenekler mevcut.
AC tipi ticari şarj üniteleri için kurulum yeri, altyapı ve üstyapı maliyetleri ortalama 3 bin ile 5 bin Euro civarındayken, DC denilen 50 kW - 90 kW güçlerindeki hızlı şarj ünitelerinin maliyetleri ise ortalama 20 bin ile 40 bin Euro’yu buluyor. 120 kW ve üzeri yüksek hızlı şarj ünitelerinin ise maliyetleri 60-70 bin Euro’ya ulaşıyor.
MEHMET GÖKSU / VALE ŞARJ CEO'SU "3 MİLYON EURO'LUK YATIRIM HEDEFLİYORUZ"
İLK LİSANS ALANLARDAN
Vale Şarj, 40 yıldır inşaat, turizm, perakende ve enerji sektöründe faaliyet gösteren Göksu Şirketler Grubu'nun bir parçası olarak kuruldu.
Sonrasında Türkiye’nin güçlü holdinglerinden iştirak alarak sürdürülebilir bir büyüme trendi yakalayan Vale Şarj, özellikle elektrikli araç aküsüne zarar vermeden uzun ömürlü olmalarını sağlayarak 15 dakikanın altında, kısa sürede şarj özelliğine sahip DC şarj istasyonları kurarak ulaşımın neden olduğu sera gazı emisyonlarını azaltmayı ve iklim değişikliğini yavaşlatmayı hedefliyor.
Türkiye’nin dört bir yanındaki şarj ağını her geçen gün artıran Vale, 2022’den bu yana şarj operatörlüğü hizmeti veren EPDK Şarj Ağı İşletmecisi lisanslı ilk şirketlerden olma özelliğini taşıyor.
EVSEL VE TİCARİ KURULUM
Türkiye geneli lokasyon geliştirme çalışmaları yürütüyoruz. Halihazırda 127 cihazımız aktif durumda. Kurulumlarımız İstanbul merkezli olmak üzeri 81 ilde devam ediyor. Petrol istasyonları, oteller, restoranlar ve otoparklar şarj istasyonu kurulumu için ilk önceliğimiz.
Evsel ve ticari olarak şarj istasyonları kurulumları ve ürün satışları yapıyoruz. Elektrikli araçlara şarj hizmeti veriyoruz. Üç yıl içerisinde bin 453 AC ve DC cihaz kurarak 15 milyon Euro değerindeki yatırımı faaliyete geçirmeyi hedefliyoruz.
PAZAR PAYINI ARTIRACAK
Cihazlarımız diğer cihazlarda olmayan sıvı soğutmalı ve bi-direction özeliklerine sahip. Bu cihazlarımızla dünya pazarında pazar payı almayı hedefliyoruz.
10 yıl içerisinde dünyadaki ve Türkiye’deki araçların yüzde 50’sinin elektrikli araç olacağını öngörüyoruz. Şarj istasyonlarında piyasadaki elektrikli araçların elektrik ihtiyacını karşılamak için orantısal olarak artacağını ve piyasada etkili olacağını düşünüyoruz.
OLCAY DOĞAN /ASTOR ENERJİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI - CFO
"40 ŞEHİRDE, 300 SOKETE ULAŞMAYI HEDEFLİYORUZ"
ALTYAPI TESİSİ SAĞLIYOR
Astor Şarj olarak 2022'nin son çeyreğinde başlamış olduğumuz şarj istasyonu yatırımlarımıza sektörün öncü firmalarından olabilme hedefiyle aralıksız devam ediyoruz. Ülkemizin elektrik altyapısının şarj istasyonları için yetersiz olması sebebiyle istasyon yatırımlarımızda altyapının tesisini de sağladığımız için kalıcı ve uzun soluklu projelere ağırlık veriyoruz.
Altyapının önemli bir teknik unsuru olan transformatörler Astor Enerji tarafından üretildiğinden gerek kurulum süreci gerekse maliyet açısından şirketimizin için önemli bir destekleyici etken oluyor.
Şarj ünitelerinde Siemens Türkiye ile yapmış olduğumuz iş birliği ile 180-300kW Sicharge cihazları tercih etmemiz hem güvenlik hem de yüzde 20'den yüzde 80 batarya doluluk oranına 20 dakika gibi bir sürede ulaşabilme hızı ile son kullanıcı tarafından pazarda tercih edilmemize katkı sağlıyor.
19 ŞEHİRDE HİZMET VERİYORUZ
Müşterilerimizin araçlarını şarj ederken, şarj süresi boyunca verimli zaman geçirebilmelerini de ayrıca önemsiyoruz. Bu anlamda lokasyon seçimlerimizde çok özenli davranmaya dikkat ediyoruz. Özellikle AVM'ler, şehirlerarası yollarda bulunan dinlenme tesisleri, oteller, plazalar, iş ve yaşam merkezleri yoğun olarak hizmet verdiğimiz alanları oluşturuyor.
2023 Ağustos ayı itibarıyla 51 DC (160-180-300kW), 58 AC istasyonumuzla 19 şehirde hizmet vermeye devam ederken, yıl sonunda yaklaşık 40 şehirde 300 sokete ulaşabilmeyi hedefliyoruz. Elektrikli araç sayısının ve elektrikli araçlara duyulan ilginin her geçen gün artması sebebiyle doğan şarj istasyonu ihtiyacını karşıla¬yabilmek için yatırımlarımıza aralıksız devam edeceğiz.
GELİŞİME AÇIK BİR SEKTÖR
Ülkemizde 04 Eylül 2023 tarihi itibariyle Elektrikli Araç Şarj Ağı işletmeciliği lisansı almış 140 şirket bulunuyor. Elektrikli araç sayısı ile şarj istasyonu sayısı paralel olarak değiştiği için 140 şirketin lisans alarak yatırıma talip olması ülkemizde elektrikli araçların yaygınlaşması anlamında da ciddi avantaja sebebiyet veriyor.
Aynı zamanda elektrikli araç şarj ağı işletmeciliği sektörü yeni bir sektör olması sebebiyle fazlasıyla gelişime açık, birçok fırsat ve iş modelini de içinde barındırıyor.