GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Manuel operasyonları dijitalleştiren ve kağıtsız bir ofis ortamını mümkün kılan elektronik imza (e-imza) giderek yaygınlaşıyor.
Kamusal ile ticari iş ve işlemlerin elektronik ortamda yapılmaya başlamasıyla birlikte, bu iş ve işlemlerin geçerliliğinin, bütünlüğünün, erişilebilirliğinin ve inkar edilemezliğinin sağlanması sorunu ortaya çıktı. Bu sorunu çözmek için en uygun çözüm olarak ise e-imza uygulaması başlatıldı ve tüm dünyada kullanılmaya başlandı.
KAMUDA YAYGINLAŞTI
Türkiye'de de 2005 yılında e-imza kanununun yürürlüğe girmesiyle başlayan e-dö-nüşüm süreci, bugün adaletten maliyeye, sağlıktan eğitime, ulaştırmadan ticarete, gümrükten bilişime, araştırma-geliştirmeden patente, inşaattan taşımacılığa pek çok sektörde devam ediyor.
E-beyanname, e-fatura, e-bilet, e-defter, e-arşiv, e-haciz, e-yoklama, e-tebligat, borç sorgulama ve ödeme, ihbar bildirimi, e-reçete, e-kayıt, e-ticarete gün geçtikçe yeni internet tabanlı elektronik hizmetler ekleniyor.
E-imza, ıslak imzanın kullanımı sırasında yaşanan zaman kayıplarını ve giderleri azaltıyor. Ayrıca işlemlerin verimli, güvenli, kolay ve hızlı yapılabilmesini mümkün kılıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın stratejisine göre,
2020 yılında tüm kurum ve kuruluşlar, iş ve işlemlerini elektronik ortamda yapacak.metler için kullanılıyor. E-Devlet Kapısı kayıtlı kullanıcı sayısını, 40 milyonu aştı. E-Devlet'te 4 binden fazla elektronik hizmet sunuluyor. Toplam hizmet kullanım sayısı ise 2,5 milyarı aştı. Bin 884 hizmet e-Devlet Kapısı mobil uygulamasından veriliyor.
2018 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla toplam altı adet yetkilendirilmiş elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı bulunuyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından son açıklanan verilere göre, elektronik sertifika hizmet sağlayıcılarının Eylül 2018 sonu itibarıyla oluşturdukları sertifika sayısı, 3,1 milyonu elektronik imza ve 536 bini mobil imza olmak üzere toplam 3,6 milyon oldu.
Kamu kadar hızlı yayılmasa da özel sektörde de e-imza uygulaması kullanılıyor. Ancak önümüzdeki dönemde özellikle yeni çipli e-kimlik kartları sayesinde günlük hayatımızın pek çok alanında e-imza yüklenebildiğini göreceğiz.
YENİ UYGULAMA
Bugün 32 milyon e-kimlik kartı dağıtılmış durumda ve aylık ortalama 1-2 milyon yeni çipli kimlik kartı sahiplerini buluyor. 2019 sonunda 50 milyon vatandaşın yeni kimlik kartlarına ulaşması bekleniyor. Çipli kimlik kartlarına yetkili ESHS'ler (Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları) uzaktan Kart Erişim Cihazları (KEC) aracılığıyla e-imza sertifikası yükleyebilecek.
Uzaktan elektronik kimlik doğrulama sayesinde ESHS'ler çipli kimlik kartı olan her vatandaşa anında e-imza verebilecek. Bu çözüm sayesinde, beklentilere göre, e-imza kullanıcı sayısı bir anda 10 milyonlarca kişiye ulaşabilecek.
E-kimlik kartlarına yüklenen e-imza sertifikası ile vatandaşlar abonelik merkezlerinde sözleşmeleri elektronik olarak imzalayabilecek. Örneğin su, elektrik, doğalgaz dağıtım şirketleri, özel TV yayın kuruluşları, GSM bayileri gibi abonelik işlemlerinde yapılan sözleşmeler tamamen dijital ortamda gerçekleştirilebilecek.
Böylece kağıt, kurye, arşivleme gibi maliyetli ve zaman kaybına neden olan manuel süreçler son bulacak. Finans kuruluşları ise üye işyerlerinde müşterisi olmayan kişilere uzaktan e-imza ile bireysel kredi sözleşmesi imzalatıp yeni müşteri kazanabilecek ve kredi kullandırabilecek. Tüm bu dijitalleşmeyle birlikte işlemler hem daha güvenli hale gelecek hem de e-imza ile yasal zemine kavuşmuş olacak.
CAN ORHUN E-GÜVEN GENEL MÜDÜRÜ"YENİLİKÇİ ÜRÜN VE ÇÖZÜMLERE ODAKLANACAĞIZ"
"Türkiye elektronik imza pazarında özel sektöre hizmet veren şirketler arasında yaklaşık yüzde 70'lik pazar payımız mevcut. Özel sektördeki akıllara ilk gelen birçok kurum ve meslek grupları ile projeler gerçekleştiriyoruz.
Ayrıca Türkiye'nin mobil operatörlerinin ikisinin de mobil imza altyapısını sağlıyoruz. Çalışanların mobilite eğiliminin de etkisiyle esnek çalıştıkları, ofise gelmeden de işlerini sürdürebildiği bir dönemdeyiz.
Kurumlar ise teknolojinin olanaklarından faydalanıp operasyonel süreçlerini kısaltmak ve çalışanlarının verimliliğini hem ofis içinde hem de ofis dışında maksimum seviyede artırmak için çözüm arayışına girdi.
2019'un e-imzanın gerekliliğinin ve faydasının daha fazla ön plana çıktığı bir yıl olacağını düşünüyoruz. Mobil de dahil olmak üzere merkezinde faydanın olduğu yenilikçi ürün ve çözümlere daha fazla odaklanacağız."
ÜMİT YAŞAR USTA EGA GENEL MÜDÜRÜ VE BIONAY KURUCU ORTAĞI "E-İMZA İLE SÖZLEŞMELER DİJİTAL ORTAMA TAŞINACAK"
"600'den fazla e-imza projesini hayata geçirdik. e-kimlik kartlarının elektronik ortamda doğrulanması için Kart Erişim Cihazları (KEC) ve Elektronik Kimlik Doğrulama Sistemi (EKDS) yazılımlarını geliştirdik.
2019'da etkin olarak kullanıma geçecek e-kimlik çözümlerinde birincil amaç kimlik sahteciliğini önlemek, manuel süreçleri ve kimlik fotokopisi gibi yanlış uygulamaları güvenilir dijital süreçlere çevirmek olacak.
İkinci önemli konu, e-kimlik sayesinde kişisel verilerin korunmasını (KVK) ve her kurumun e-kimlik kartlarında sadece yetkili oldukları alanlara erişebilmesini sağlamak. Üçüncüsü ise uzaktan e-imza yüklenerek ıslak imzaya eşdeğer e-imza ile sözleşmeleri dijital ortama taşımak ve hukuki zemine kavuşturmak."