AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
Sektördeki yerli şirketler pastadan daha fazla pay almaya çalışıyor. Pazarın büyük şirketleri ise yeni ürünlerle farklılaşmaya uğraşıyor.
Türkiye’nin yemek kartı kavramıyla tanışması 25 yıl öncesine dayanıyor. İlk yıllarda yemek kuponlarıyla işe başlayan sektör, 1997 yılında ise kartlı sisteme geçiş yaptı. 2000’li yıllarda büyüme ivmesine giren sektörde bugün irili ufaklı 10’a yakın şirket faaliyet gösteriyor.
Pazar her yıl ortalama yüzde 10 büyüse de hala ciddi bir potansiyele sahip. Yapılan araştırmalara göre Türkiye’de yemek kartlarının penetrasyonu yüzde 8-10 seviyelerinde kalıyor.
Türkiye’de 3,5 milyon kişinin yemek kartı kullandığı tahmin ediliyor. Son dönemde yüksek komisyon ücretleri ve uzun ödeme süreleriyle gündeme gelen sektörde önümüzdeki dönemde rekabetin kızışması bekleniyor. Komisyon ücretleri nedeniyle boykot yapacağını açıklayan Tüm Restoran Lokantalar ve Tedarikçiler Derneği (TÜRES), sektördeki şirketlerle rekabet edecek yeni bir kart çıkarmaya hazırlanıyor.
Yüzde 10 olan komisyon oranının yüzde 3’e düşürülmesini talep ettiklerini ancak bu yönde olumlu bir sonuç alamadıklarını söyleyen TÜRES Başkanı Ramazan Bingöl, “Biz de kendi kartımızı geliştirmeye karar verdik. Bir grupla ortak kart çıkarmayı planlıyoruz. Şu anda bu konuda çalışmalarımız sürüyor” diyor.
YERLİ MARKALAR BÜYÜYOR
Bu sektördeki potansiyel yerli şirketleri de harekete geçiriyor. TepeServis Card, yerli şirketler arasında en büyüklerden biri. Şirket, 2008 yılında Bilkent Holding şirketlerinin ihtiyacı olan yemek kartı hizmetini sunmak amacıyla kuruldu.
Halen 200’ün üzerinde şirketteki 20 bin çalışan tarafından ülke genelinde 35 bin noktada kullanılıyor. Tepe Servis’in müşteri portföyünün büyük bir çoğunluğunu KOBİ’ler oluşturuyor. Şirket, 2018 sonuna kadar 40 bin noktaya ulaşmayı ve kullanıcısı sayını 25 bine çıkarmayı hedefliyor.
Tepe Servis Genel Müdürü Canan Çakmakcı, Tepe Servis Card’ın Türkiye’nin en yaygın kullanım ağlarından birine sahip olduğunu söylüyor. Çakmakcı, “Buna ilaveten Bilkent Holding ürün ve hizmetlerini kullanıcılara avantajlı olarak sunuyoruz.
Örneğin Sports International, Tepe Güvenlik gibi şirketlerde avantajlarımız var. Yakın vadede grup içi ve grup dışı daha fazla avantajı kart kullanıcılarımıza sunmayı hedefliyoruz” diyor.
Winwin, MetropolCard ve GustoCard son dönemde öne çıkan yerli markalar arasında yer alıyor. Gusto Card, Türkiye Lokantacılar Kebapçılar Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu tarafından geliştirildi. Yemek kartı Gusto’yu kullanmak için ayda sadece 150 TL ödenmesi yeterli oluyor. Onun haricinde POS, kargo, aidat ve benzeri isimlerle hiç bir ücret alınmıyor.
2013 yılında kurulan MetropolCard’ın farkı ise Türkiye’nin ilk online yemek kartı hizmetini sunması. Şirketin farklı sektörlere özel RestPay, GiftPay, OtelPay gibi ürünleri bulunuyor.
YAYGINLIK ÖNEMLİ
Bir yemek kartı için kullanım ağının yaygınlığı en kritik ölçütlerden biri. Yaygın olmayan bir kart uygulaması müşterilerin beklentilerini karşılamıyor. Şirketler yaygınlıklarını artırırken diğer taraftan dijital çözümler geliştirerek farklılaşıyor.
1999 yılında kurulan Multinet Up bir yemek kartı şirketi olmasının yanı sıra yeni teknolojiler geliştiren bir fin-tech şirketi gibi çalışıyor. Sektörde ilk çipli kart teknolojisini geliştiren şirketin bünyesinde Multicar, iPara, OSAP, Parantez, OtoMisyon, ininal ve Multinet İnventiv gibi markalar bulunuyor.
Multinet Up’ın 35 bin üye işyeri, aralarında kamu ve özel sektör şirketlerinin bulunduğu 21 bin kurumsal müşterisi bulunuyor. Halihazırda 1,8 milyonun üzerinde son kullanıcıya ulaşan Multinet Up, bu sayıyı 2,5 milyona çıkarmayı hedefliyor. 35 bin üye işyeri sayısının ise yüzde 10 artırılması hedefleniyor.
Multinet Up CEO’su Demirhan Şener, kart kullanıcıları için sektörün ilk ve tek sadakat programını geliştirdiklerini söylüyor. Şener, “İhtiyaçlara göre yeni ürünler geliştiriyoruz. Multinet Gift ile Türkiye’nin ilk kurumsal hediye kartı olarak sektöre giriş yaptık. Şirket çalışan çözümlerimizin son bileşeni olan Passnet ise şirket güvenliğini sağlarken çalışanların mesai takibini de yapma imkanı sunuyor” diyor.
EKSPRESS ÇÖZÜM GELİŞTİRDİ
Sektörde Ticket Restaurant markasıyla faaliyet gösteren Edenred, dünya çapında 750 bin şirketin 43 milyon çalışanına hizmet veriyor. Türkiye’deki ilk yemek kartı markası olan şirketin ek olarak harcama, sosyal yardım ve ödüllendirme gibi farklı kart çözümleri de var.
Hediye kartı ve kuponları için Ticket Compliments, sosyal yardım çözümleri için Ticket Service gıda kartı, akaryakıt ve diğer araç giderleri için Ticket Business markaları kullanılıyor. Türkiye’de 40 binin üzerinde restoran, cafe ve büfede Ticket Restaurant yemek kuponu ve yemek kartı ile hizmet veren şirketin çözümlerini, 24 bin şirketin 1,5 milyon çalışanı kullanıyor.
Edenred Türkiye Genel Müdürü Eric De Ladoucette, Türkiye’de yemek kartlarının penetrasyonunun yüzde 8-10 arasında olduğunu söylüyor. Ladoucette, “2018 yılı için öncelikli hedefimiz bu penetrasyonu artırmak. Ayrıca ürün gamımızda hala Ticket Restaurant yemek kartının ağırlığı çok yüksek. Bu ağırlığı azaltıp hediye çekleri, akaryakıt kartı, araç yıkama çözümü gibi alternatif ürünlerimizin payını artırmayı hedefliyoruz” diye konuşuyor.
Edenred, ciddi tartışmalara neden olan ödeme vadelerinin uzunluğuna ilişkin de bir çözüm geliştirdi. Hızlandırılmış ödeme sistemi sayesinde restoranlar, Ticket Restaurant Express ile geri ödemelerini anında, isterlerse de beş gün içinde geri alabiliyorlar.
MOBİL UYGULAMALAR VAR
2001 yılında sektöre giren SetCard, yemek kartının yanı sıra otel ve konaklama, tedarik ve mobil uygulama çözümleri sunuyor. Yaklaşık 30 bin noktada kullanılan SetCard’dan 3 bin 200 kurumsal müşteri ve 350 bin personel hizmet alıyor. Şirket 2018 sonuna kadar kullanım yapılacak nokta sayısını yüzde 20, kullanıcı sayısını ise yüzde 30 artırmayı hedefliyor. SetCard Genel Müdür Yardımcısı Hülya Sekman, mobil ödeme, loyalty sistemleri ve ürüne farklılıklar katarak büyüyeceklerini söylüyor.
Fransız Sodexo, Türkiye’ye 24 yıl önce girdi. Şirket, yemek kartında Restaurant Pass, hediye çeklerinde Gift Pass, akaryakıt harcama yönetiminde Fuel Pass ve yemek temsil ağırlama hizmetinde Business Pass markalarını kullanıyor.
40 binden fazla üye işyeri bulunan şirketin ürünleri 18 binden fazla müşteri ve 600 binden fazla tüketici tarafından kullanılıyor. Sodexo Avantaj ve Ödüllendirme Hizmetleri Türkiye Başkanı Burçin Ressamoğlu, tüketici sayısını 750 bine yükselteceklerini söylüyor. Mobil uygulamaları ve online işlem merkezleriyle farklılaşan şirket, “İyi Yaşa” programı ile doğru beslenme, verimlilik gibi konularda öneriler sunuyor.