SİBEL ATİK
satik@ekonomist.com.tr
Türkiye ekonomisinin lokomotif sektörlerinden biri olan lojistik, yatırım atağına kalkıyor. Türkiye'yi lojistik bir üs haline getirmek için projelere hız veren lojistik şirketleri, başta Marmara Bölgesi olmak üzere Türkiye'nin farklı noktalarında lojistik tesisleri kurmak için harekete geçti.
Kamuda PTT özel sektörde ise Horoz Lojistik'ten Arkas'a, Reysaş'tan Barsan Global'e kadar sektörün önde gelen şirketleri yeni yatırım planları yapıyor. Pazarda beklenen gelişmeye yatırımla yanıt veren şirketler, depolama alanından filoya geniş bir yelpazede yatırıma soyundu. Bu dönemde entegre hizmet vermeye odaklanan şirketler, Türkiye'yi lojistik üs haline getirmek üzere kolları sıvamış durumda.
BÜYÜMEDEN PAY ALMAK İÇİN
Türkiye lojistik sektörü, Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği'nin (UTİKAD) verilerine göre, 150 milyar TL büyüklüğünde. Buna dış ticaret şirketlerinin gerçekleştirdiği lojistik faaliyetler de eklendiğinde ise iş hacmi iki katına çıkarak 300 milyar TL'yi buluyor. 2017'de yüzde 6 büyüyen sektörün bu yıl daha yüksek bir performans göstererek yüzde 10 büyümeyi yakalayacağı öngörülüyor.
Sektör devlerinin 2018'e dair büyüme veyatırım planlarında genel olarak iyimser bir hava hakim. Son birkaç yılın rehavetini üzerinden atan şirketlerin yüzünü güldüren iki gelişmeyi ihracat ve küresel ticaretteki artış oluşturuyor. 2018'de küresel ticaretin yüzde 3,9 artacağı tahmin ediliyor.
Küresel lojistik pazarının bu yıl 7,5 trilyon doları, 2023 yılında ise 15 trilyon doları bulması bekleniyor. Türkiye'de ise ihracatın 2017'de yüzde 10,2 artarak 157 milyar dolar olması ve bu yıl 169 milyar dolarlık bir hedef konulması lojistik sektörünü de heyecanlandırıyor. Uzmanlar ticaretteki bu olumlu gelişmelerle büyümeden pay almayı hedefleyen şirketlerin yatırımlara hız verdiklerini ifade ediyor.
MARMARA BÖLGESİ ÖNE ÇIKIYOR
Yatırım kararlarında depolamaya yönelik girişimler öne çıkıyor. Depolamada yatırım atağına kalkan sektörün öncelikle seçtiği adres ise İstanbul-Kocaeli hattı... 2017 yıl sonu itibariyle İstanbul Kocaeli Lojistik Gayrimenkul Pazarı'nda 9,6 milyon metrekare depo stoku mevcut. 2016 yıl sonunda bu rakam yaklaşık 9,2 milyon metrekareydi. Yani bir yılda yaklaşık 400 bin metrekarelik depo devreye girdi. Bu yıl ise devreye girecek yeni yatırımlarla yaklaşık 650 bin metrekarelik bir artış olacağı tahmin ediliyor.
Devreye girmesi beklenen yeni lojistik merkezlerinin yanı sıra yatırımda öne çıkan diğer alanlar ise Endüstri 4.0'a geçiş ve teknoloji oldu. Giderek dijitalleşen dünyaya uyum sağlamayı hedefleyen sektörde lojistik depolar adeta birer teknoloji merkezi gibi çalışıyor. Hem yeni lojistik projeleri geliştirmek hem de var olan lojistik noktalarını yenilemeye yönelik de ciddi bir yatırım atağı başladı.
MERKEZ ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR
Özel sektörün yanı sıra kamunun da Türkiye'yi lojistik bir üs haline getirmeye yönelik önemli girişimleri var. Yaklaşık 10 yıl önce kombine taşımacılıkta ulaşım yollarının geliştirilmesi ve ulaşım modları arasında etkin bağlantının kurulması, depolama, yükleme-boşaltma, elleçleme gibi faaliyetlerin daha ekonomik bir şekilde gerçekleştirilmesi için lojistik merkezler kurulmaya başlandı.
Bu doğrultuda Türkiye genelinde 21 noktada lojistik merkez yapımı planlandı. Şimdiye kadar bunlardan sekiz tanesi faaliyete geçmiş durumda. Türkiye'yi bölgenin lojistik üssüne dönüştürecek lojistik merkezlerin tamamı hizmete girdiğinde ise ülkemize 34 milyon ton ilave taşıma imkanı ile 10 milyon metrekarelik açık alan, stok alanı, konteyner stok ve elleçleme sahası kazandırılması hedefleniyor.
E-TİCARET HİZMETİYLE ÖNE ÇIKACAKLojistik sektöründe 75 yılı geride bırakan ve entegre hizmet sunmaya odaklanan Horoz Lojistik, bu yıl yurtiçi taşımacılık alanında e-ticaret hizmetiyle ön plana çıkmayı hedefliyor. Geçen yılı şirket olarak iyi bir performansla kapattıklarını ve bu yıl Türkiye ekonomisinin 2-3 katı üzerinde büyümek istediklerini aktaran Horoz Lojistik Yönetim Kurulu Başkanı Taner Horoz, yatırım planlarının hız kesmeden süreceğini vurguluyor.
2017 yılını 712 milyon TL ciroyla kapattıklarını belirten Horoz, 2018'e dair büyüme planlarını ise şöyle özetliyor: "Yatırım şeklimiz yeni işlere, yeni coğrafyalara servis ulaştırmaya yönelik oluyor. İşimizde fark yaratan en önemli iki unsur kaliteli işgücü ve teknoloji. Her ikisine de yatırım yapacağız. 2018'de yurtiçi taşımacılık alanında e-ticaret hizmetimizle ön plana çıkıyoruz." Rakamsal büyüme kadar dönüştürme hedefleri de bulunduğunu söyleyen Taner Horoz, bu noktada entegre hizmet sunmaya odaklandıklarını dile getiriyor.
Horoz, "Kendimizi lojistiğin sadece bir alanında yer almanın ötesinde, bir bütün olarak en fazla faydayı sağlayabilecek şekilde konumlandırmaya çalışıyoruz. Böylece müşterilerimizin tek muhatapla bütün lojistik süreçlerini yürütüyoruz. Bu durum da müşterilerimize hem ekonomik hem operasyonel bakımdan büyük fayda sağlıyor" diyor.
30 MİLYON EURO'LUK YATIRIM YAPACAKLojistik sektörünün önde gelen oyuncularından Arkas, bu yıla önemli hedeflerle adım attı. Şirket bu yıl yüzde 20 büyüme ve 30 milyon Euro'luk yatırım hedefiyle çalışmalarını sürdürüyor. Arkas Holding Yönetım Kurulu Başkan Yardımcısı ve Lojistik Hizmetleri Grup Başkanı Diane Arcas, bu dönemde depolama, dağıtım ve demiryolu yatırımlarının öne çıktığını söylüyor. Şirletin entegre ve çözüm odaklı yapılanmaya ağırlık verdiğini ve gündeme aldığı yatırımlarla farklılaştığını söyleyen Arcas, geçen yıl depolama ve dağıtıma önem verdiklerini aktarıyor. Arcas, "2017'de filomuzdaki çekici sayısını 520'ye, dorse sayısını 700'e ulaştırırken 2 milyon dolar tutarında dört yeni depo yatırımı yaptık. Böylece 11 şehirde 15 terminal sayısına ulaştık. Bu kapsamda 2017'yi dolar bazında yüzde 15 büyümeyle kapattık. Bu yıl da dolar bazında yüzde 20 büyüme öngörüyoruz" diyor.
Büyüme ve yatırım planlarının odağında araç yenileme, iş makinesi alımı ve demiryolu serbestleşmesiyle birlikte lokomotif yatırımı olacağını söyleyen Diane Arcas, henüz yılın ilk yarısı tamamlanmadan 25 milyon TL civarında yatırım yaptıklarını ifade ediyor. Arcas, şirketin bu yıl planladığı yatırımları şu sözlerle özetliyor: "2018'de toplam yatırımlarımız 30 milyon Euro'yu aşacak. Araçlarımızın bir kısmını her yıl yenileyerek filomuzun her zaman genç ve güçlü kalmasını sağlıyoruz. Yatırım yaparken çağın gerekliliklerine uygun, çevreci araçları tercih ediyoruz. Hep daha hızlı ve daha verimli olma amacı taşıyoruz. "
BU YIL YÜZDE 15 BÜYÜYECEKAraç taşımacılığıyla 1990 yılında girdiği lojistik sektöründe kısa zamanda büyüyüp yurtiçi ve yurtdışı taşımacılık, uluslararası ve yurtiçi demiryolu taşımacılığı, otel işletmeciliği, taşıt muayene istasyonu işletmeciliği ve depolama hizmetleri ile ek servisleri alanındaki hizmetleri de bünyesine katan Reysaş, üstlendiği tüm bu hizmetlerde bu yıl yüzde 15 büyüme hedefliyor.
Reysaş Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Egemen Döven, 2017 yılını ciro olarak yaklaşık yüzde 20 büyümeyle kapattıklarını ve büyük bir yatırım şirketi haline geldiklerini belirtiyor. Döven, yeni yatırımları konusunda şunları söylüyor: "Tüm Türkiye'de depo, tren, tarım-hayvancılık istif makineleri ve lojistik yatırımlarımız, yurtdışında ise İngiltere, Belçika, Hollanda, Avusturya, Macaristan ve Polonya'da tren yatırımlarımız devam ediyor.
Bu işten kazandığımızı bu işe harcıyoruz. Aktif olmayan şirketimiz yok. Yatırımlarımız, sıfırdan fabrika, depolama tesisi, araç, vagon ve ekipman yatırımı şeklinde olup, bu yıl yeni yatırımların da katkısıyla yüzde 15 büyüme hedefliyoruz."Egemen Döven, devreye alacakları yatırımlarla depolama alanında 2 milyon metrekare kapalı alana ulaşmayı planladıklarını anlatıyor. Döven, şirketin yatırım ajandasını şu sözlerle özetliyor: "Bu yıla dönük planımız, demiryolu tarafında 500 tren vagon/konteyner, lojistikte ise 100 adet TIR ve 150 adet ticari vasıta yatırımı yapmak. 10 yıldır devam eden depo yatırımlarımız da beş yıldır artarak sürüyor. Çeşitli lokasyonlardaki yatırımlarla 1,2 milyon metrekarenin üzerinde A+ kapalı depolama kapasitesine ulaştık."
4,7 MİLYAR TL CİROYA KOŞUYORPTT, bu yıla önemli hedeflerle girdi. Kargo, lojistik ve bankacılık hizmetleriyle performansını önemli ölçüde artırmayı planlayan şirket, bu yıl yüzde 18 büyümeyle 4,7 milyar TL ciro hedefliyor. PTT Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Kenan Bozgeyik, şirket olarak 2017'de gelirlerde yüzde 21,2'lik büyüyerek kârlılığı 642 milyon TL'ye taşıdıklarını belirtiyor.
Bu yıl ise gelirlerde yüzde 18'lik büyüme hedeflediklerini ve ciroda 4,7 milyar TL'yi yakalayacaklarını dile getiren Bozgeyik, 1 milyon TL'lik yatırım gündemleri olduğunu da söylüyor. Bozgeyik, sözlerine şöyle devam ediyor: "2018 ve sonraki yıllar yurtiçi ve yurtdışı lojistik faaliyetlerimizin hız kazandığı yıllar olacak. Lojistik faaliyetlerin yerine getirilmesi için özellikle yurtiçinde depo, filo hatları ve teknoloji yatırımlarına öncelik vereceğiz.
Pazara dair beklentilerimiz ise umut verici. 2018 yılı yatırım programına göre 88,1 milyar TL kamu yatırımı bütçesinin 21,4 milyar TL'lik kısmının ulaştırma sektörüne ayrılmasını, lojistik sektörü için umut verici görüyoruz." Son yıllarda ekonomideki büyümeye paralel olarak lojistik pazarının da büyüyeceğini söyleyen Kenan Bozgeyik, sektörün geleceğine dair olumlu sinyaller aldıklarını belirtiyor. Bozgeyik'e göre sektörün büyüme hamlesini tetikleyen birkaç unsur var. Bunlardan ilki e-ticaretteki gelişmeler. Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de e-ticaret hacminin artmasıyla kargo ve lojistik ihtiyacının arttığını vurgulayan Bozgeyik, “Bu ihtiyaçlara cevap verecek yeni oyuncular sektöre giriş yapıyor" diyor.
TEKNOLOJİK ÇÖZÜMLERLE BÜYÜYORBarsan Global Lojistik (BGL), dünyada birçok ülkede faaliyet gösteriyor. Dünyanın gayri safi milli hasılası en büyük ülkelerinde faaliyet gösterdiklerini anlatan Barsan Global Lojistik (BGL) Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Çaptuğ, alanında dünyanın önde gelen şirketleri arasında yer alma hedefiyle yatırımlara yön verdiklerini söylüyor.
Toplam 29 ülkede 65 lojistik merkezinde hizmet vermeye devam ettiklerini kaydeden Çaptuğ, “Barsan Global Lojistik'in hizmet verdiği ülkelerin toplam GSMH'sı, dünya ekonomisinin yüzde 81,67'sini oluşturuyor. Barsan, planlanan yatırımların tamamlanması ile dünya ekono-misinin bu yıl yüzde 92.31, 2019 sonunda ise yüzde 94.89'unu oluşturan ülkelerde olmayı hedefliyor" diye konuşuyor.
Bu doğrultuda teknoloji yatırımlarına ara vermeden devam ettiklerini söyleyen Cengiz Çaptuğ, üzerinde çalıştıkları yenilikçi ve öncü yazılım çözümlerinin bir gereği olarak 2015 yılından beri İTÜ Teknokent'te yer aldıklarını belirtiyor.
Ürettikleri teknolojik çözümleri artı değer olarak gören İTÜ Teknokent'in işbirliğiyle pek çok yeni projeye imza atmaya devam edeceklerini anlatan Çaptuğ, sözlerini şöyle sürdürüyor: “4. Sanayi devrimi birçok çağdaş otomasyon sistemini, veri alışverişlerini ve üretim teknolojilerini içeren kolektif bir deyim. Barsan olarak teknolojiye yatırım yapmaya devam eden bir şirketiz. Tüm hizmetlerimizde, kendi yazılım uzmanlarımız tarafından oluşturulan ve sürekli olarak geliştirilen programımızı kullanıyoruz."