Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Meltem Bakiler Şahin, yapay zekanın dünyadaki tüm iş yapış biçimlerini derinden etkilediğini söylüyor. Şahin, “Yapay zekanın gelişmesiyle birlikte dünyada net 58 milyonluk işgücü ihtiyacı oluşacak" diyor.
ARAM EKİN DURAN
eduran@ekonomist.com.tr
Her geçen gün hayatımıza daha çok giren yapay zeka ve nesnelerin interneti gibi yeni teknolojiler, iş dünyasında 'yaratıcı yıkım' etkisine yol açıyor.
Pek çok yeni meslek ve iş dalı ortaya çıkarken, geleneksel birçok alan da tarihe karışıyor. Bu noktada, şirketlerin bu yeni döneme hazırlanması ve yeni dönemin teknolojik altyapısına sahip olması küresel rekabet açısından hayati önemde.
Türkiye'de 13 yıldır faaliyet gösteren ve toplam yatırımları 21 milyar TL'yi aşan telekomünikasyon ve teknoloji şirketi Vodafone, yeni teknolojilere en çok yatırım yapan şirketlerden biri.
2019 sonu itibariyle Türkiye'de 24,1 milyon mobil müşteriye ve yaklaşık 1 milyon sabit geniş-bant müşterisine hizmet veren şirketin Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Meltem Bakiler Şahin ile yeni teknolojilerin iş dünyasına etkisini konuştuk.
Günümüzde iş dünyası dijitalleşmeye odaklanmış durumda. İşletmeler için diJitalleşme neden şart?
Bugün iş dünyasının en önemli hikayesi, baş döndürücü hızla gelişen teknoloji oldu. Çünkü her geçen gün ortaya çıkan yeni riskler, yeni yönetim stratejilerini ve yeni teknolojilere adaptasyonu zorunlu kılıyor. Şirketler artık dijitalleşebildikleri ölçüde rekabet edebiliyor.
Üretim metotlarından dağıtım kanallarına kadar, bir şirketin iş yapış süreçlerinde hemen her şey dijital dönüşümle şekilleniyor ve şirketlerin performansını bu dönüşüme ne kadar ayak uydurabildiği belirliyor.
Burada beklentiler ve ihtiyaçlar nelerdir?
Yaptığımız çalışmalarda işletmeler için özellikle dört temel ihtiyacın öne çıktığı görüyoruz. Bunlar güvenlik, takip, maliyetleri düşürme ve rakiplerden bir adım önde olma ihtiyacı. Özetle, dijital teknolojiler, bankacılıktan sağlık hizmetlerine, lojistikten üretime, perakendeden nakliyeye kadar her alanda yenilikçi hizmetler sunmak, hızı artırmak, süreçleri kolaylaştırmak, yeni insanlara ve coğrafyalara ulaşmak, yeni gelir fırsatları yaratmak için şart haline gelmiş bulunuyor.
Yapay zeka ve robotik tüm dünyada işletmeleri nasıl etkiliyor?
Geleceğin teknolojilerine baktığımızda, nesnelerin interneti, yapay zeka ve veri analitiği kavramlarının daha da ön plana çıkacağını görüyoruz. Dünya Ekonomik Forumu'nun araştırmalarına göre, önümüzdeki 10 yıl içinde dijital teknolojilerin yarattığı ekonomik değerin 100 trilyon doları aşması bekleniyor.
Yine Dünya Ekonomik Forumu'nun 'Geleceğin Meslekleri' araştırmasına göre, 2022 yılına dek halihazırda insanların yaptığı 75 milyonluk işi makineler devralacak ama aynı zamanda 133 milyonluk da iş olanağı yaratılacak. Yani yapay zekanın gelişmesiyle birlikte dünyada net 58 milyonluk işgücü ihtiyacı oluşacak.
Stanford Üniversitesi tarafından, SRI International, MIT, Har-vard Üniversitesi, OpenAI gibi yapay zeka alanına yön veren kurum ve kuruluşlardan birçok araştırmacının desteğiyle oluşturulan Yapay Zeka Endeksi 2019 Yılı Raporu'na göre, 2019'da özel sektörün küresel çaptaki yapay zeka yatırımı 70 milyar doları aştı. Yine aynı rapora göre dünyada halihazırda 2,5 milyona yakın robot çalışıyor.
Bu konuda sizin çalışmalarınız ne yönde ilerliyor?
Yapay zeka Vodafone olarak bizim için de müşterilerimize mükemmel bir deneyim sunmanın önemli bir aracı. Robotik deyince aklımıza hemen yürüyen, konuşan, gezen robotlar geliyor. Ama bizim burada bahsettiğimiz bu tip fütüristik bir şey değil, yazılım botları gibi halihazırda kullanılan, yaşayan bir süreç.
Şirketimiz içerisindeki yüzlerce iş sürecini inceledik ve bunların onlarcasının birbirini tekrar eden hareketlerden oluştuğunu gördük. Bunun üzerine de kendini tekrarlayan, rutin, monoton, girdisi ve çıktısı belli olan bu standart işlerimizi 'Octo' projemizle robotik hale getirdik.
Hangi alanlarda bu robotik işlemler öne çıktı?
Halihazırda teknoloji, satış, müşteri hizmetleri, finans, insan kaynakları, bireysel ve kurumsal iş birimlerinde çalışan 20'nin üzerinde robotumuz var. Böylelikle çalışanlarımız yaratıcılık gerektirmeyen işlerde vakit kaybetmiyor, bu işlerde dijital asistanları Octo'dan yardım alıyor.
Bir diğer yapay zeka asistanımız ise TOBI. Bu, Türkçe anlayıp yazabilen bir yapay zeka sohbet robotu. 'Vodafone Yanımda' uygulamamız üzerinden müşterilerimizin fatura, tarife, cihaz fiyatları gibi konularda tüm sorularını yanıtlayabiliyor.
Anadolu'daki KOBİ'lerin yeni teknolojilere adapte edilmesi için neler yapıyorsunuz?
KOBİ'ler Türkiye'de toplam işletmelerin yüzde 99,9'unu oluşturuyor. Türkiye ekonomisinin can damarını oluşturan KOBİ'lerin hemen her işleyişin sil baştan yazıldığı geleceğe hazırlıklı olmak için acil adımlar atması gerekiyor.
KOBİ'lerimizi geleceğin dijital dünyasına hazırlamak amacıyla yıllardır Anadolu'yu geziyoruz. İşletmelerin yoğun olarak yer aldığı sanayi şehirlerini seçmeye gayret gösterdik. #dijitalleşmeyolunda projemizle toplam 12 şehri gezmeyi planladık ve turumuza Adana'dan başladık. Vodafone Dijitalleşme TIR'ına işletmelerimizden yoğun ilgi oldu. 8 bin kilometreden fazla yol kat ettik, 10 binden fazla kişiye ulaştık.
TIR'ımıza sosyal sorumluluk anlamında da önemli bir misyon yükledik. Gittiğimiz şehirlerde elektronik atık da topladık. Topladığımız e-atıkların geri dönüşümünden elde edilecek gelirle, Anadolu'da iki kodlama sınıfı kuracağız.
“FUTURE LAB MODELİ DÜNYADA İLGİ GÖRECEK”
“İTÜ Vodafone Future Lab, akademi ve iş dünyası arasında bir köprü haline geldi. Merkezimiz, akademi ve iş dünyasının buluşma noktası oldu. Merkezimizi 1,5 yıl içinde binden fazla kişi ziyaret etti.
Yerli ve yabancı 300’ün üzerinde firmayı konuk ettik. Konuk ettiğimiz müşterilerimiz, yeni nesil teknolojileri deneyimleme fırsatına sahip olmanın yanında, Future Lab’in yeni fikirlere ilham olduğunu belirtiyor.
Future Lab, yansıttığı vizyon ve sahip olduğu ekosistem ile Vodafone ülkeleri arasında şimdiden bir referans noktası haline gelmiş durumda. Farklı ülkelerden Vodafone ekipleri birbiri ardına Türkiye’ye gelerek İTÜ Vodafone Future Lab’i ziyaret ediyor, burada yer alan akıllı çözümleri inceliyor, çözüm ortaklarımızla geliştirdiğimiz teknolojilerden etkileniyor.
Bu ilginin daha da artacağına ve Future Lab iş modelimizin tüm dünyada yaygınlaşacağına inanıyoruz.”