TALİP YILMAZ
tyilmaz@ekonomist.com.tr
Yabancıların alım yaptığı haftalarda endeks yükseliyor. Bundan sonraki süreçte petrol fiyatlarındaki gelişmeler ve global parasal genişleme gibi faktörler yabancı hareketlerine ve dolayısıyla endekse etki edecek.
Görsellere tıklayın.
Borsa İstanbul, en son aralık ayı başında test ettiği 77.000 seviyesini üç ay aradan sonra geçen hafta içinde tekrar gördü. Yıla 71.727 seviyesinden başlayan endeks, 21 Ocak’ta bu yıl için en düşük seviyesi olan 68.230 seviyesini test ettikten sonra, gelen alımlar-la birlikte yönünü yukarı çevirmeye çalışıyor.Son dönemde özellikle yabancı yatırımcı tarafındaki alım yönlü hamlelerin etkisiyle birlikte endeks geçen haftayı 77.191 seviyesinden tamamladı. En düşük seviyeye göre endeksin getirisi yüzde 13,1’e ulaştı. Peki ne oldu da yabancı yatırımcı alıma geçti? Bu alımlar devam edecek mi ve yabancılar hangi hisseleri alıyorlar?
ALIMA DÖNDÜLER
2015 yılında yaklaşık 2,5 milyar dolarlık net yabancı çıkışı oldu. Merkez Bankası’nın yayınladığı verilere
göre, ocak ayında da 261 milyon dolarlık net yabancı satışı devam etti. Ancak şubat ayında 403 milyon dolarlık net alım söz konusu.
Özellikle 19 Şubat ve son verinin açıklandığı 26 Şubat haftasında sırasıyla 259 milyon dolar ve 269 milyon dolarlık net alım yapıldı. Yılbaşından bugüne haftalık bazda yabancı alımı ve endeksin getirisine bakıldığında, doğrudan ilişki net olarak ortaya çıkıyor. Yabancıların nette alım yaptığı haftalarda endeks değer kazanırken, satışa geçtiklerinde düşüş yaşanıyor.
Geçen hafta endeksin yukarı hareketinin sürmesinde de bankacılık hisseleri başta olmak üzere gelen yabancı alımlarının etkili olduğu uzmanlarca ifade ediliyor. Bankacılık sektörünün 2016’da kâr ve öz sermaye performansında artış beklentisi, yabancıların bu sektöre olan ilgisini ayrıca artırıyor. Bankacılık sektörünün 2016 beklentileri ile ilgili olarak finans haberimizi okuyabilirsiniz.
DÜNYA DA YÜKSELDİ
Hisse senedi piyasasında yaşanan bu yükselişler sadece Türkiye ile ilgili değil. Gelişmekte olan piyasalarda da değer artışlarının olduğunu belirtmek gerekiyor. Başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarındaki yükseliş ve FED’in faiz artırımında aceleci davranmayacağı beklentisi, gelişmekte olan piyasaların yeniden yatırımcıların gözdesi olmasını sağladı.
Borsa İstanbul’da yılbaşından bu yana yaklaşık yüzde 12 artış yaşandığını ifade eden yabancı sermayeli bir aracı kurumun üst düzey yetkilisi, son bir ayda gelişmekte olan piyasaların da benzer performanslar sergilediğini söylüyor. Hisse senedi piyasalarında yaşanan bu olumlu gelişmede petrol fiyatlarının etkisine dikkat çeken yetkili,
“Petrol fiyatlarındaki düşüş durur ve 40 dolar/varil fiyat seviyelerine oturursa, hem gelişmekte olan piyasalarda hem de Borsa İstanbul’da olumlu trend sürer. Ancak Türkiye piyasasına yönelik çok fazla risk var. bu nedenle uzun vadeli bir trend olmaz” diyor.
YÜKSELİŞ SÜRER Mİ?
2015 yılında sadece Borsa İstanbul’un değil gelişmekte olan piyasaların ucuzladığını hatırlatan Ünlü Menkul Yönetim Kurulu Üyesi Attila Köksal ise “Son dönemde yaşanan yükselişler sonrasında içinde bulunduğumuz ayı piyasasının bittiğini söylemek için henüz çok erken. Bunun kalıcı, uzun soluklu bir çıkış olduğunu düşünmüyorum” diyor.
İç ve dış politik belirsizliklerin yatırımcıları rahatsız ettiğinin altını çizen Attila Köksal’a göre, yatırımcılar piyasanın ucuz olduğunu düşünmelerine rağmen uzun vadeli alım yapmıyor. Çünkü petrol fiyatlarındaki düşüşün olumlu etkisi olsa da dış ticaretimizdeki ve turizmdeki düşüşler oldukça olumsuz. Köksal, iç piyasada da birçok sektörde durgunluk gözlemlendiğini sözlerine ekliyor.
NE ALIYORLAR?
Özellikle son bir ayda yabancı yatırımcıların alım yaptığı hisselere bakıldığında bankacılık hisselerinin yanında teknoloji şirketleri daha ön planda. indeks, Despec Bilgisayar, Arena Bilgisayar bu hisselerin başında yer alıyor.
Bankalar arasında Vakıfbank’ta son bir ayda yabancı takas payı yüzde 11 artarak yüzde 76 seviyesine kadar çıktı. Bunun yanında geçen hafta ortak hisse alım programı açıklayan Tekfen’de de yabancı alım-larının olduğu gözlendi. Haftalık bazda ve yılbaşından bugüne yabancıların en çok aldığı hisseleri ise son sayfadaki takas analiz tablolarında görebilirsiniz.
"Yeni bir yukarı hamle olabilir"
Erdal Aral
İş Yatırım Genel Müdürü
“Son dönemde piyasaya yabancı girişi olduğunu görüyoruz. Ancak bu girişte etkili olan unsurun petrol fiyatları olduğunu belirtmemiz gerekiyor.
Petrol fiyatlarında beklentilerin çok üzerinde yaşanan düşüşler algılamaları bozmuş ve gelişen piyasalardan para çıkışına neden olmuştu. Son dönemde ise petrol fiyatlarında yukarı yönlü kıpırdanmalar, yabancı girişlerini beraberinde getirdi. Bu alımlarla birlikte endeks 70.000 seviyelerinden 77.000'e doğru hareket etti.
Burada bir miktar kâr satışı gelebilir ve endeks 74.000'e doğru gevşeyebilir. Ancak yabancı alımının kalıcı olması için Avrupa Merkez Bankası (ECB) toplantısı ve Başkan Mario Draghi'nin açıklamaları izlenecek. 10 Mart'taki ECB toplantısında parasal genişleme hamlesine yönelik adımlar gelişen piyasalara para girişini hızlandırabilir ve yeni bir yukarı trend oluşabilir."
YABANCI BEŞ YILDA 5 MİLYAR DOLAR GETİRDİ
Ata Yatırım’ın analizine göre, yabancı sermaye yatırımlarının borsanın performansı ile olan korelasyonu çok yüksek. BIST’in halka açık kısmının 2007’de yüzde 72’sine sahip olan yabancı yatırımcının payı, yıllar içinde azalarak 2015 yılında yüzde 62’ye kadar geriledi. 2015 yılı, 2008 krizi sonrasında en çok yabancı çıkışının yaşandığı yıl oldu.
Yabancı yatırımcılardan para çıkışlarının yaşandığı yıllarda BIST’in performansı da negatif etkilendi. Ancak 2015’teki para çıkışına rağmen yabancıların Türk sermaye piyasalarına uzun vadede güvendiği görüldü. BIST’e 2010-2015 yılları arasında yabancılar 5 milyar dolar net para girişi yaptı.
Son yıllarda pozitif gelişmelerden bir tanesi de Bireysel Emeklilik Fonları’nın artan hisse pozisyonları oldu.
2015 yılı sonunda BES ve yatırım fonlarının toplam hisse pozisyonu 8,6 milyar TL olarak gerçekleşti. Uzun vadede kurumsal yerli yatırımcıların paylarının artması, BIST’i global dalgalanmalara karşı daha korunaklı hale getiriyor.