Aram Ekin Duran
eduran@ekonomist.com.tr
Endüstriyel tip arıtma alanında 2013'ten beri faaliyet gösteren bir girişim olan Likya Process Solutions, müşteri öncesi iletişim, dizayn, kurulum ve işletme ile ardından gelen proses geliştirme tarafındaki eksikliği görüp bu alana yatırım yapmış.
Birçok enerji tesisi ve çeşitli üretim fabrikalarında suyun geri kazanımı için projeler geliştiriyor. Faaliyetleri ve önümüzdeki dönemdeki planlarını konuştuğumuz Likya Process Solutions Genel Müdürü Okan Saylak, İş Geliştirme Direktörü Volkan Bahar ile birlikte proje sayıları ile üretim kapasitelerini artırmanın ve yeni sektörlerde faaliyet göstermenin temel hedefleri olduğunu kaydediyor.
Okan Saylak'ın sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle...
Likya Process Solutions, ne zaman, nasıl kuruldu? Kuruluş hikayenizi anlatır mısınız?
Likya Process Solutions, 2013'ün son döneminde aynı sektörde çalışan ve yeni bir girişim gerçekleştirmek isteyen mühendisler tarafından kuruldu.
Benzer sektörde çalışan bizler olarak endüstriyel tip arıtma işi firmalarda müşteri öncesi iletişimden tutun, dizayn aşaması, kurulum ve işletme aşaması, ardından da proses geliştirme konularında eksikler bulunduğunu gözlemledik bu süreçlerin tek firmada bulunmaması durumunun, işveren açısından büyük bir eksik olduğunu fark ettik.
Tüm bu özellikleri tek firmada bulundurmak ve kaliteli iş yapmak bizim çıkış noktamız, hala da bu yolda gelişmeler kaydediyoruz.
Sanayi şirketlerinin endüstriyel suyu verimli kullanmalarına yönelik projelerden bahseder misiniz?
Likya Proses Solution olarak su ve buhar prosesi olan her sektörle çalışabiliyoruz. İçme suyu artıma tesisinden, saf su arıtımına, endüstriyel atık su arıtmadan, atık suyu geri kazanmaya kadar birçok konumuz var. Sektör olarak çok geniş bir alan. Örneğin kimi şeker fabrikasında/gıda fabrikasında anaerobik arıtma kuruyoruz.
Kimi enerji santralinde elektrik üretmek için saf su tesisi kuruyoruz veya içme suyu artıma kurup şehirlere su temini yapıyoruz. Burada en önemlisi, bu sektörlerde kurulum sonrası inovasyon ile proses geliştirme konularında da danışmanlıklar veriyoruz.
Günümüzde su, çok değerli ve işletmeler de bunun farkına varıyor. Doğayı kirletmemek ve var olan suyu az kullanarak korumak çok önem arz eden konular. Biz firmalara danışmanlık konusunda bu konularda destek veriyoruz.
Türkiye’de sanayi kuruluşları suyu verimli kullanabiliyor mu? Bu alanda şirketlerin yaptığı yatırımlar artıyor mu?
Sanayi kuruluşları suyu verimli kullanması konusunda örnek şirketler var ve su konusunda ciddi yatırımlar da yapıyorlar. Fakat bu durum, genele henüz yayılmış değil. Son zamanlara kadar genellikle proses gereği olan ve yasal zorunluluk olan arıtmalar haricinde pek yatırım yapan firma yoktu.
Fakat çoğu firma bu farkındalığa henüz yeni varıyor ve talep gerçekten artıyor. Suyu verimli kullanıldığı zamanki faydanın şirketlere pozitif yönde yansıması ve çevre bilincinin artması, şirketleri yatırıma itiyor.
Birçok enerji tesisi ve çeşitli üretim fabrikalarında tesisler kurduk. En ilgilendiğimiz projeler, geniş kapsamlı ve geri kazanım, geri kullanım içeren işler. Projelerin mühendisliğini Likya PS ofisimizde, imalatları Likya PS imalathanesinde ve kurulumunu kendi saha ekibimizle yapıyoruz.
Özellikle zor proseslerde yüzde 100 kendi tasarım ve imalatımızın olumlu sonuçları bizi çok mutlu ediyor. Örneğin, şekerleme üretimi yapan Kervan Gıda firmasının bir fabrikasında firmanın üretiminden kaynaklanan atık suyunu anaerobik arıtma yöntemiyle arıttığımız bir proje yaptık.
Bu projeyi yüzde 100 yerli mühendislikle, imalat ve işçiliğiyle tamamladık. Bu bizim sektörde az bulunan bir durum. Yine RWE&TURCAS firmasının kombine çevrim doğalgaz tesisine bir arıtma tesisini kurduk. Kuyu suyu kullanarak revers osmosis sistemi ile yumuşak su eldesi projesi idi. Öztürk Enerji işletmesinde ise çöp sızıntı suyu geri kazanım tesisi kurduk.
Şu an devam eden projeleriniz neler?
Şu anda Japon bir gıda firmasıyla devam eden projemiz var. Türkiye'de birçok yatırım yapıyor ve su yönetimine de çok özen gösteriyor.
Bir fabrikasının atık su artıma tesisin projesini Japon danışman firmalarla çalışarak yerli mühendislikle, imalat ve işçiliğiyle tamamladık ve şimdi işletmesini yapıyoruz. Aynı zamanda geri kazanım ve yağmur suyu geri kullanım projelerini de çalışıyoruz.
Yurtdışında yaptığınız projeler neler oldu?
Genelde enerji firmalarının yurtdışı yatırımlarında proje geliştiriyoruz. Azerbaycan Azersu içme suyu tesisi, Irak Enka içme suyu tesisi, Özbekistan tekstil firması Atıksu arıtma ve geri kazanım işi, Barbados enerji santrali mobil safsu artıma, AKSA Gana Doğalgaz Enerji Santrali safsu arıtma tesisi yağlı su artıma sistemi gibi birçok çalışmalarımız oldu. Şu anda devam eden bir Özbekistan projemiz daha var. Aynı zamanda Şişecam ile yurtdışı fabrikaları için sıfır atık için iş geliştirmeleri yapıyoruz.
Türkiye’deki dev tesisler, önümüzdeki süreçte suyun verimli kullanılması için yeni yatırımlar yapmayı artıracak mı?
Suyun verimli kullanılması tüm dünyayı ilgilendiren bir konu hatta bir görev bile denebilir. Bu konu aslında bireyle başlıyor. Tabii en önemlisi suyu çok kullanmak zorunda olan işletmelerin bu konuda dikkat etmesi, önlem alması ve yatırım yapması. Büyük kuruluşlarında yatırımlarını önümüzdeki süreçlerde artıracağını düşünüyorum.
Önümüzdeki dönem için hedef ve beklentileriniz nedir?
Önümüzdeki dönemde yurtiçinde ve yurtdışında proje sayılarımızı, üretim kapasitemizi artırmak, yeni sektörlerde faaliyet göstermek temel hedeflerimiz.
Aynı zamanda güncel çalışma hayatının gerektirdiği üzere zamandan ve mekandan bağımsız çalışma esnekliğimizi daha da artırmak farklı coğrafyalardaki operasyonlarımızı ve etkinliğimizi artırmak adına kritik gördüğümüz hedeflerimizden.
Faaliyet gösterdiğimiz tüm sektörlerde, coğrafyamızda ve tüm dünyada hızla hayata geçirilmesi gereken endüstri ve altyapı yatırımları ciddi potansiyel oluşturuyor. Bu potansiyelin sektörümüz ve firmamız açısında ciddi fırsatlar yaratacağını bekliyoruz.
"YAĞMUR SUYU, ÜCRETSİZ BİR SU KAYNAĞI"
“Çevresel açıdan sürdürülebilirlik ve doğaya saygı için suyun verimli kullanımı çok önemli. Ayrıca yapılan atık su geri kazanım projeleri, birkaç yıl içerisinde kendini amorti edebilen projeler. Yeni bir konu olan yağmur suyu kazanımı ise birçok firma için aslında ücretsiz bir su kaynağı.
Bu konuda birçok firma ile çalışıyoruz. Elde edilen su, tesisin her su ihtiyacı için depolanıp çeşitli arıtmalar uygulanarak kullanılabilir. S0S0 yılında bu konuda Hugo BOSS Armasına da mühendislik ve danışmanlık verdik.”