M. FATİH KÖPRÜ
fatih.kopru@tr.ey.com
www. vergidegundem. com
Eylül sonunda Meclis’e sunulan Yasa Tasarısı’nın görüşmeleri Plan ve Bütçe Komisyonu’nda devam ediyor. Geçtiğimiz haftalarda tasarının gelir vergisi ve kurumlar vergisiyle ilgili düzenlemelerine değinmiştik. Bu arada bazı gelişmeler oldu.
Komisyon görüşmeleri sırasında öncelikle MTV oranındaki aşırı artış biraz aşağı çekildi. Bundan başka gelir vergisi tarifesinin 3. gelir dilimindeki vergi oranını yüzde 27’den yüzde 30’a çıkaran hüküm de tasarı metninden çıkarılmış.
Buna karşılık, sadece banka, finans kurumlan ve sigorta şirketlerinin kurumlar vergisi oranını yüzde 20’den yüzde 22’ye çıkaran düzenlemenin ise tüm kurumlar vergisi mükelleflerini kapsayacak şekilde değiştirildiği belirtiliyor. Son olarak dağıtılmayan kurum kazançları üzerinden stopaj yapılmasına ilişkin düzenlemenin de tasarı metninden çıkarıldığını öğrendik.
Bildiğimiz, duyduğumuz gelişmeler böyle. Maliye Bakanı, 24 Ekim’de Komisyon’da bütçe tasarısı görüşülmeye başlanacak demişti. Buna göre bu tasarının görüşmelerinin en geç belirtilen tarihe kadar tamamlanması bekleniyor. Tasarının Komisyon’da veya Genel Kurul’daki görüşmeleri sırasında başka değişiklikler olması duru-
munda, önümüzdeki haftalarda onları da aktarmayı sürdüreceğiz.
Biz gelelim bu haftanın konusuna. Tasarı sadece gelir ve kurumlar vergisiyle ilgili değişiklikleri içermiyor. Bunlar dışında vergi yasalarında yapılması planlanan bazı önemli değişiklikleri aşağıda kısaca özetlemeye çalıştık.
MTV ORAN ARTIŞINDA İNDİRİM
Tasarının en çok tartışılan hükmü, motorlu taşıtlar vergisinde (MTV) yapılması planlanan artışlar oldu. Biz artış oranının ne olduğundan çok vergileme sisteminde yapılan değişiklik üzerinde durmak istiyoruz.
Şu an geçerli olan düzenlemelere göre taşıtlar sadece motor silindir hacmi ve yaşına göre vergiye tabi tutuluyor. Motor silindir hacmi büyük ve yeni taşıtlardan daha yüksek vergi alınıyor, motor hacmi küçüldükçe ve taşıtın yaşı arttıkça vergi de düşüyor. Tasarı, şu an kullanılan taşıtlar ile bu yılın sonuna kadar tescil ettirilecek taşıtlar için bu sistemde bir değişiklik öngörmüyor.
Sadece binek otomobiller için uygulanan MTV tutarları artırılıyor. Yüzde 40’lık artış oranı Komisyon’da 1.300 cc’nin altındaki otomobiller için yüzde 15’e, diğerleri için ise yüzde 25’e çekildi. Böyle yasalaşırsa 2018 yılında ödenecek olan MTV tutarları bu oranlar dikkate alınarak hesaplanacak.
Asıl değişiklik 2018’den itibaren alınacak (tescil ettirilecek) binek otomobilleri için geçerli. Bu taşıtlardan sadece motor silindir hacmi ve yaşına göre değil, aynı zamanda vergisiz fiyatına göre de farklı tutarlarda vergi alınacak. 2018 yılından itibaren alınan binek otomobillerden vergisiz fiyatı düşük olanlar için yukarıdaki oranlara göre vergi hesaplanacakken, fiyat arttıkça oran da artacağı için yüksek fiyatlı otomobil alanlar daha yüksek MTV ödemek zorunda kalacaklar.
CEP TELEFONU VERGİLERİ
Cep telefonları ile konuşmanın yanında radyo ve televizyon yayınları izlenebiliyor. Ondan daha da önemlisi, cep telefonları artık neredeyse tamamen internet için kullanılıyor. Telefon görüşmeleri bile artık internet üzerinden yapılıyor.
Cep telefonlarının bütün bu işlevleri üzerinden farklı oranlarda özel iletişim vergisi (ÖİV) alınıyordu. Oran, telefon görüşmelerinde yüzde 25, televizyon ve radyo yayınlarının izlenmesinde yüzde 15 ve internet kullanımlarında yüzde 5 olarak uygulanıyordu.
Tasarı ile bu oran farklılığına son verilmesi öngörülüyor. 1 Ocak’tan itibaren bütün kullanımlar için oran yüzde 7,5 oluyor. Böylelikle bazı hizmetlerin vergisi düşerken, mobil internet kullanımının vergisi artmış olacak.
ŞANS OYUNLARI VERGİSİ ARTIYOR
Şans oyunları ile gerçek ve tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyeler üzerinden yüzde 10 oranında vergi kesiliyor. Tasarı ile bu oranın yüzde 20’ye çıkarılması öngörülüyor. Bu düzenleme yasanın yayımlandığı ayı izleyen aybaşında yürürlüğe girecek.
EMLAK VERGİ ARTIŞINA SINIR
Emlak vergisine esas olmak üzere Takdir Komisyonları tarafından dört yılda bir arsa ve arazi birim metrekare değerleri belirleniyor. En son geçtiğimiz haziran ayında 2018 değerleri belirlenmişti. Ancak yeni değerlerin çok yüksek belirlendiği konusunda pek çok kişi şikayet ediyordu. Bu kararlar bazı mükellefler tarafından yargıya da intikal ettirildi.
Tasarı ile Takdir Komisyonları tarafından 2018 yılı için takdir olunan yüksek arsa ve arazi birim metrekare değerlerine bir üst sınır getirilmesi öngörülüyor. Buna göre Takdir Komisyonlarınca 2018 yılı için takdir edilen asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerleri, 2017 yılı için uygulanan birim değerlerinin yüzde 50 oranında artırılmasıyla bulunan tutarı aşamayacak.
BORCA KARŞILIK GAYRİMENKUL
Bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık gayrimenkul ve iştirak hisselerini bankalara devir ve teslimleri KDV’den istisnadır. Tasarı ile sadece bankalara olan borçlar için uygulanan bu hükmün kapsamının genişletilmesi öngörülüyor. Aynen yasalaşırsa, 2018 yılı başından itibaren finansal kiralama ve finansman şirketlerine olan borçlar dolayısıyla bu kurumlara yapılan gayrimenkul ve iştirak hissesi satışları da istisna kapsamında değerlendirilecek.
İNŞAATTA KDV İADESİNE DEVAM
İmalat sanayiine yönelik teşvik belgeli yatırımlar kapsamında yapılan inşaat işleri nedeniyle 2017 yılında yüklenilen ancak indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV tutarları iade alınabiliyor. Tasarıyla bu iade hakkının 2018 yılını da kapsayacak şekilde genişletilmesi öngörülüyor.
VADELİ İŞLEMLERDE BSMV
Türkiye'de kurulu borsalarda gerçekleştirilen vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerine ilişkin muameleler ve bu muameleler sonucu lehe alınan paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden (BSMV) istisnadır. Tasarı ile maddedeki “Türkiye’de kurulu borsalarda gerçekleştirilen” ibaresi yürürlükten kaldırılıyor. Böylelikle işlemin yapıldığı yere bakılmaksızın vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri sonucu lehe alınan paraların BSMV’den istisna edilmesi sağlanmış olacak.
SİGARA KÂĞIDINA ÖTV
Makaronların (sigara kağıdı), özel tüketim vergisi (ÖTV) kapsamına alınması öngörülüyor. Bunlardan yasanın yayım tarihi itibarıyla ÖTV alınacak. Vergi oranı yüzde 65,25 ve asgari maktu vergi tutarı da 0,0994 TL olarak tasarıda yer alıyor.
ENERJİ İÇECEKLERİNE DE ÖTV
Limonatalar hariç meyveli gazozlar ile ener'i içecekleri de ÖTV kapsamına alınıyor. 2018 yılı başından itibaren bu mallardan yüzde 25 oranında ÖTV alınacak.
ENGELLİ ÖTV İSTİSNASINA SINIR
Engelliler, beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere, bazı taşıtları özel tüketim vergisi (ÖTV) ödemeden alabiliyorlar. Bu taşıtları, motor silindir hacmi 1.600 cm3’ü geçmeyen otomobil ve hafif ticari araçlar ile motor silindir hacmi 2.800 cm3’ü geçmeyen eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar ve motosikletler olarak özetleyebiliriz.
Tasarı ile engelliler tarafından ÖTV’siz olarak alınabilen motor hacmi 1.600 cm3’ü geçmeyen binek otomobillere (8703 GTİP numaralı mallar) bir sınır getirilmesi öngörülüyor. Tasarı aynen yasalaşırsa engelliler, istisna kapsamına giren binek otomobillerden vergisiz fiyatı 70 bin liradan fazla olanlarını, yasanın yayım tarihinden itibaren ÖTV’siz olarak alamayacaklar.
ÖDEME EMRİNE İTİRAZ
Vergi borcunu vadesinde ödemeyenlere yedi gün içerisinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları gerektiği ödeme emri ile bildiriliyor. Ödeme emrine itiraz veya mal bildiriminde bulunma için mükellefin tebliğ tarihinden itibaren yedi günlük süresi bulunuyor. Bunun yanında ihtiyati hacze ilişkin dava açma süresi ve teminatlı alacakların paraya çevrilmesinden önce borçluya yapılacak tebliğ ile verilen ödeme süresi de yedi gün olarak uygulanıyor.
Tasarı ile yukarıdaki yedi günlük sürelerin, 2018 başından itibaren 15 güne çıkarılması öngörülüyor. Bu, haksız yere ödeme emri gönderildiği gerekçesiyle bu ödeme emrine karşı vergi mahkemesinde dava açmayı düşünen mükelleflerin, süre bakımından olası mağduriyetinin önlenmesine yönelik olumlu bir düzenleme olarak görülüyor.