DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr
Bir süredir gündemde olan bazı alacakların yeniden yapılandırılmasına ilişkin yasa teklifi geçen hafta Meclis’ten geçti. Böylece Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana çıkarılan vergi ve/veya varlık barışı uygulamalarının sayısı 34’ü buldu. Türkiye’de ilk vergi affı daha Cumhuriyet ilk yılını bile doldurmadan Mayıs 1924’te çıkarılmıştı. O zamandan beri de bu afların ardı arkası kesilmiyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Vergi barışı uygulamaları esas itibariyle hükümete ek kaynak sağlamak için yapılıyor. Ancak geçmişteki bu tür uygulamalardan ne kadar gelir elde edildiğine ilişkin fazla bilgi yok. Çeşitli kaynaklardan ancak son beş uygulamaya ilişkin veriler elde edebildik. Bu veriler en başarılı uygulamanın 2011 yılındaki olduğunu gösteriyor. 2011’de çıkarılan vergi affı ile tahsil edilen gelir 26,4 milyar TL’yi bulmuştu. 2014 yılında çıkarılan vergi affında geçen haziran ayına kadar tahsil edilen gelir ise 10,2 milyar TL oldu. 2003 yılında çıkarılan vergi affı ile 4,7 milyar TL’lik tahsilat yapılabilmişti. 2008 yılındaki varlık barışı uygulamasından 1 milyar TL dolayında vergi tahsilatı yapıldı. 2013 yılındaki ikinci varlık barışı uygulamasından ise sadece 209 milyon TL’lik gelir tahsil edilebildi.Son uygulama hem vergi hem de varlık barışı niteliğinde. Kayıt altına alınan varlıklardan bu kez vergi kesintisi yapılmayacağı için varlık barışından Hazine’ye gelir gelmeyecek. Vergi barışında ise yeniden yapılandırılan 162 milyar TL’lik alacağın ne kadarının tahsil edileceği bu uygulamaya gösterilen ilgiye göre değişecek.