CEREN ORAL
coral@ekonomist.com.tr
Geçen hafta bu sektörlerdeki 21 hisse endeksin üzerinde performans gösterdi. Vergi indirimlerinin özellikle Arçelik, Vestel Beyaz Eşya, Emlak GYO, Torunlar GYO ve İş GYO gibi şirketlere yaraması bekleniyor.Geçen hafta doların küresel bazda değer kaybetmesi, gelişmekte olan piyasalardaki yükselişi devam ettirdi.
Yurtiçinde beklentilerin üzerinde gelen Ocak 2017 enflasyon verileri ve aylık bazda düşen Aralık 2016 sanayi üretimi dolar/TL kurunu 3,75’e kadar yük-seltse de TL’deki toparlanmayla kur tekrar 3,68’e çekildi.
BİST-100 Endek-si’nde de yukarı yönlü hareket sürdü ve endeks 9 Şubat’ta 88.830’u gördü. Bu yükselişte, yurtdışı piyasalardaki yatay seyrin ve kurdaki geri çekilmenin etkili olduğu yorumu yapılıyor.
İş Yatırım araştırma uzmanları, dolardaki değer kaybında artış ve Türkiye varlıklarında yükseliş öngörse de “Orta vadede endişelerimiz devam ediyor” diyor. Kurum, bunun nedenini, “Ekonomide sert iniş endişesinin arttığı konjonktürde, enflasyon beklentilerinde bozulma ve TL’deki değer kaybıyla TCMB’nin zorunlu olarak sıkı para politikası uygulaması, orta vadede ekonomiyi ve piyasaları baskılayacak” diye açıklıyor.
VERGİ İNDİRİMLERİ
Özellikle enflasyon ve büyüme oranları ile ilgili tedirginliklerin sıkça dile getirildiği bu süreçte, bu iki göstergeyi ilgilendirecek önemli bir gelişme yaşandı. Bakanlar Kurulu’nun kararıyla beyaz eşya, mobilya ve konutta Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisi (KDV) indirimleri yapıldı.
30 Nisan’a kadar klima, buzdolabı, çamaşır makinesi, su ısıtıcısı ve bulaşık makinesinin de aralarında olduğu beyaz eşya ile bazı küçük ev aletlerinden alınan yüzde 6,7’lik ÖTV sıfıra çekilirken, mobilyada KDV yüzde 18’den yüzde 8’e düşürüldü.
Konutta binde 9,48 olarak uygulanan gayrimenkul satış vaadi ve ön ödemeli konut satış sözleşmelerine ait damga vergisi oranı sıfırlandı. Ayrıca KDV oranı, rayiç değeri bin TL’ye kadar olan arsalar için yüzde 1, 2 bin TL’ye kadar olan arsalar için yüzde 8, 2 bin TL ve üzeri için yüzde 18 oldu.
Bu oranlar, rayiç değeri 500 TL’ye kadar olan arsalarda yüzde 1, bin TL’ye kadar olan arsalarda yüzde 8, bin TL ve üzeri için yüzde 18 olarak uygulanıyordu. 150 metrekareden büyük konutların KDV’sini yüzde 18’den yüzde 8’e indiren düzenlemede son tarih de Mart 2017’den Eylül 2017’ye uzatıldı.
HİSSELERE ETKİSİ
İş Yatırım, ÖTV indiriminin nihai fiyatlara yansımasıyla enflasyonda 0,5 puana kadar aşağı yönlü etkinin söz konusu olabileceğini, büyümede ise nihai etkinin daha sınırlı kalacağı görüşünü paylaşıyor.
Yatırımcılar açısından ise yeni ÖTV ve KDV oranlarının beyaz eşya, mobilya ve konut sektörleri ve sektör hisseleri üzerindeki etkisi merak ediliyor. Söz konusu hisselerin fiyatlarında vergi indirimi sonrasında hareketlilik olduğu gözleniyor. İndirimin açıklanmasından sonra geçen süreçte bu sektörlerdeki 21 hissenin endeks üzerinde performans sergilediği görülüyor.
Döviz kurunda ve maliyetlerde artışın olduğu bu dönemde vergi indiriminin fiyatlara yansıyarak tüketiciyi destekleyeceğini ifade eden Gedik Yatırım Araştırma Uzmanı Ali Erkan Tanacıoğlu, bunun sonuçlarının 2017 yılı ilk çeyrek bilançolarında ‘satış ve kârda büyüme’ olarak görüleceğini söylüyor.
Tanacıoğlu, “Fiyatlardaki düşüşler, 2016’nın ikinci yarısından itibaren iç talepte görülen daralmanın önüne geçerek, evliliklerin yoğunlaştığı yaz aylarından önce talebi artırabilir” diyor. Tanacıoğlu’na göre, vergi indirimiyle tüketici güvenindeki zayıflama aşılabilir ve üretim maliyetleri dengelenebilir.
KİMLER ETKİLENECEK?
Gedik Yatırım, beyaz eşyadaki vergi indirimlerinin etkisiyle beyaz eşya ve dayanıklı tüketimde yurtiçi satışları yüzde 35’e varan Arçelik ile brüt satışları yüzde 50’ye yaklaşan Vestel Beyaz Eşya’nın satışlarını ve kârını artırmasını bekliyor. Kurum, konuttaki vergi indirimlerinin etkisiyle de Emlak GYO, İş GYO ve Torunlar GYO’dan olumlu performans bekliyor.
Işık FX Başanalisti Gizmen Nalbantlı ise küresel likidite koşullarının ve talep üzerindeki potansiyel risklerin 2017 yılı için konut talebindeki iştahın artmasını engelleyeceğini dile getiriyor. Ancak kampanya ve vergi indirimleriyle sektörde fazla aşağı yönlü risk görmüyor. Yeni projeleriyle Emlak GYO, yüksek geliriyle Torunlar GYO ve iskontolu İş GYO’nun ön plana çıkmasını bekleyen Nalbantlı, döviz fazlasıyla dikkat çeken Alarko GYO’yu da alternatifler arasında değerlendiriyor.
KUR YİNE ÖNEMLİ
Vergi indirimleri, üretimi ve ürünlere olan talebi artıracak bir gelişme olarak görülse de bu noktada döviz kurunun seyri de önem arz ediyor. Çünkü TL’nin dolara karşı değer kaybetmesi, ürünlerin fiyatlarındaki gerilemeyi engelleyebilir.
Bu nedenle önümiizdeki süreçte dikkatler döviz kurları üzerinde etkisi olacak referandum sürecine, TCMB’ye, Avrupa’daki seçimlere ve FED’e çevrilecek. Destek Yatırım Araştırma Uzmanı Kutay Gözgör, döviz kurunun özellikle beyaz eşya sektörü için önemli olduğunu dile getiriyor. Gözgör, kurların yükselmesinin sektör nezdindeki risklerini ‘maliyetlerin yükselmesi, yükselen maliyetlerin fiyatları artırması, bunun da iç talebi olumsuz etkilemesi’ olarak sıralıyor.
“Konut sektörü için, kampanyaların devamına yönelik beklentiler avantaj, kredi maliyetlerinde yaşanabilecek yükselişler dezavantaj” diyen Gözgör, mobilya tarafında ise malzeme ve hammaddelerin ucuz olmasının sektöre katkısını sürdüreceğini kaydediyor. Gözgör, vergi indirimleri bağlamında ilk yarıyılda Arçelik, Vestel Beyaz Eşya, Vestel Elektronik ve Emlak GYO’nun takip edilebileceğini de sözlerine ekliyor.