Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, çok düşük olan ihracat payını 2-3 yılda yüzde 15’e çıkarmak istediklerini söylüyor. Arıkan, “Bu süreçte yurtdışında üretim yapan bir şirket olmak istiyoruz” diyor.
TALİP YILMAZ
tyilmaz@ekonomist.com.tr
Anadolu Isuzu, Türkiye’de ticari araç konusunda en önemli üreticilerden biri. Anadolu Grubu, Isuzu Motors Limited ve Itochu ortaklığındaki şirketin yüzde 15 hissesi halka açık. İç pazar ağırlıklı iş yapan şirketin önümüzdeki dönemde ajandasının en başında yurtdışı faaliyetler geliyor.
Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, “Hedefimiz çok düşük olan ihracatımızı hızlı bir şekilde arttırmak. Üç yıllık süre içinde yurtdışında üretim yapmak gibi önemli bir hedefimiz de var” diyor. 2-3 yıl içinde ihracatın ciro içindeki payını yüzde 15’e çıkarmak istediklerini anlatan Tuğrul Arıkan ile Anadolu Isuzu’nun hedeflerini konuştuk.
Sektör ve Anadolu Isuzu için 2015 nasıl geçti?
Rakamlara bakıldığında 2015 yılı iç pazarda satışta 1 milyon barajının aşıldığı rekor bir yıl oldu. Üretimde 1 milyon 359 bin adet ve ihracatta 605 bin adet rakamlarına ulaşıldı. Ancak döviz hareketleri kaynaklı bazı sıkıntılar da yaşandı. Stoklarda ve finansman açısından ciddi kur farkları oldu.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Anadolu Isuzu olarak pick-up hariç her kamyon, kamyonet, otobüs, midibüs tarafında pazardan fazla büyüme gösterdik. Pick-up’ta 2015 yılında yaşanan dolar ve kur hareketleri bizi rekabete karşı oldukça sıkıntıya soktu. Ama bu segmentte de tedbirlerimizi alıyoruz.
Üretim ve satış adetleriniz konusunda bilgi verir misiniz? 1 milyar TL ciro hedefiniz vardı. Bu hedef tutar mı?
2015 yılını tarihimizin en yüksek üretimiyle kapattık. Her segmentte büyüme yakaladık. 2012’den bugüne, son üç yılda ciromuzda yüzde 70’i, adetsel anlamda da yüzde 40’ı aşan bir artış söz konusu oldu. 1 milyar TL’lik ciro hedefini 2015’te gerçekleştiremeyiz ancak yaklaşırız.
Dokuz aylık dönemde zarar söz konusu oldu. Bunda kurun mu etkisi vardı?
Dokuz aylık dönemde 9,4 milyon TL zarar var. Ancak faaliyet kârlılığımızda düşüş yok ve yıl sonu itibarıyla faaliyet kârlılığımız 2014 yılına oranla daha iyi. Kur farkı etkilerinin devreye girmesiyle vergi öncesi kârlılıkta tüm şirketlerde olduğu gibi sıkıntılar mevcut. Son çeyrekte kurun hemen hemen aynı kaldığını, büyük oynamaların yaşanmadığını gördük. 2016’da ise yeni devreye giren ürünlerimiz ve her alanda devam eden yerlileştirme çalışmalarımız bize önemli verimlilik ve kazanç getirecek.
2016 yılında sektörde beklentiniz nedir?
2016’nın 2015 yılına benzer bir yıl olacağı yönünde beklentimiz var. Bazı segmentlerde hafif düşüşler yaşanabilir. Bunun sebebi devreye girecek yeni regülasyon ve güvenlik sistemleri.
2016 yılında Türkiye’de kamyon, kamyonet, otobüs ve midibüs segmentle-rinde Euro5b+ ve Euro 6 emisyon normuna ve yeni araç güvenlik sistemlerine geçiş olacak. Bunlar belli maliyet artışları yarattığı için pazarda bazı yavaşlamalar görülebilir.
Ağırlıklı olarak iç pazara satış yapan bir yapınız var. İhracat tarafında hedefleriniz nasıl?
2015 yılının dokuz aylık döneminde dış pazarlara toplamda 168 adet araç satışı gerçekleştirdik. Son çeyrekte bir o kadar daha satış yaptığımızı söyleyebilirim. Ancak bu da bizim için çok düşük bir rakam. İhracatta yeni pazarları
da devreye alarak çok daha iyi bir konuma gelmeyi amaçlıyoruz.
İhracat için özellikle otobüs ve midibüs ön planda. Halihazırda 28 ülkeye yayılmış durumdayız. 2016 ve 2017’de hedefimiz bu sayıyı 35’e çıkarmak. Distribütör sayımızı da 20’nin üzerine çıkarmak istiyoruz. Hedefimiz ciromuzun içinde ihracatın payını 2-3 yıl içinde yüzde 15 seviyelerine çıkarmak.
Bu hedefleri gerçekleştirmek için özellikle odağınızda hangi bölgeler bulunuyor?
Avrupa Birliği’nde (AB) talep sevindirici şekilde yükseliyor. Bu nedenle AB önemli pazarlarımız arasındaki yerini koruyor. AB’ye ek olarak Kuzey Afrika’daki etkinliğimizi artıracağız ve özellikle Orta Afrika Bölgesi’ne odaklanacağız. Yine Rusya ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri bizim için her zaman önemli hedef pazarlar.
Orta Asya ve Ortadoğu bölgelerinde de potansiyel hedef ülkeler var. Ortadoğu’da özellikle İran’a önem veriyoruz. Hedefimiz ihracatın yanında partnerlikler geliştirerek ya da daha düşük bir ihtimal olsa da sadece Anadolu Isuzu olarak üretim yapmak. Üç yıl içinde bu hedefimizi gerçekleştirmek istiyoruz.
Yurtdışında üretim konusunu biraz açar mısınız?
Türkiye’deki otobüs ve midibüs sektörü, bu ülkenin gizli güçlerinden biri. Bu alanda oldukça gelişmiş ve sayılı başarılı ülkelerden biriyiz. Bu nedenle tabloya sadece ihracat olarak bakmıyoruz. Yurtdışı pazar operasyonlarında yeni iş modelleri ve yurtdışında üretim önceliklerimiz arasında.
Sıfırdan bir üretim tesisi kurmak yerine, işbirlikleri geliştirmeyi düşünüyoruz. Çünkü otobüs ve midibüste ağ gücü ve ilişkiler oldukça önemli. Bu durumu hassasiyetle takip ediyoruz. Önümüzdeki üç yıl içinde ‘yurtdışında da üretim yapan bir şirket’ olmayı hedefliyoruz. Bu hedefimize yönelik olarak, hem Anadolu Grubu’nun hem de Isuzu’nun oldukça önemli destekleri var. Ayrıca otobüs ve midibüs tarafını kendi AR-GE şirketimizin geliştirmesi oldukça önemli. Bu sayede üretim ve yayılma ayağında çok daha rahat hareket edebiliyoruz.
İhracat dışında başka ne gibi hedefleriniz var?
Büyümenin en önemli anahtarlarından birinin de ürün portföyünün genişletilmesi olduğunu düşünüyorum. Bizim en önemli sıkıntılarımızdan biri, ürün portföyümüzdeki darlıktı. Bu nedenle çalışmalar yaptık. Kamyonette ve kamyonda ürün gamımıza yeni ürünler ekledik. Ağır kamyona giriş için 16 tonluk bir ürün yaptık ve yeni ürünler de planlarımız arasında. Midibüste çok iyi bir konumdayız ancak otobüs segmentine henüz yeni girdik. Yayılmayı ve ciroyu önemli derecede etkilediğini düşündüğüm ‘ürün portföyünü genişletme’ hedefinde, iki yıl içinde çok iyi bir konuma ulaşacağız.
"Yeni ürünlerle değerimiz artacak"
Tuğrul Arıkan, Anadolu Isuzu'nun borsadaki değeri hakkında şunları söylüyor: "Şirketimizin hak ettiği yerde olmadığını söylüyorum. Anadolu Isuzu, çok daha geniş bir ürün portföyüne sahip olmalı ve hitap ettiği pazar sayısını artırarak daha yüksek bir iş hacmine ve kârlılık oranına ulaşmalı. Ürün portföyümüzü geliştiriyoruz. İhracat konusunda çalışmalarımızı hızlandırıyoruz. Bu çalışmalar şirket değerlemelerine de olumlu yansıyacak.”