Turquality programına katılan şirketlerin ihracatında ve marka performanslarında nasıl bir gelişme gözleniyor?
Turquality kapsamına girmek firmaların üretimlerinden pazarlamalarına, satışlarından satış sonrası hizmetlerine kadar bütün süreçlerinin iyileşmesine ciddi katkıda bulunuyor. Bu çerçevede kapsama giren firmalar yönetsel bilgi birikimi, kurumsallaşma ve gelişim sağladılar ve uluslararası pazarlarda kendi markalarıyla global oyuncularla rekabet edebilir duruma geldiler. Kapsamdaki firmalar, destekler sayesinde finansal, stratejik, operasyon, organizasyon ve teknolojik anlamda altyapılarını oluşturarak müşterilerine hızlı, farklı ve ekonomik cevap verebilme durumuna geldiler. Kapsamdaki firmaların markalarının değer, bilinirlik, memnuniyet ve cüzdan payı gibi yurtdışı marka performanslarında yüzde 7-8'e varan artışlar gözleniyor. Bunu artırmak mümkün. Yeterki firma sahipleri ve çalışanları daha fazla 'Türk Marka' dertlisi ve davalısı olsun. Maalesef işportacı kültürünü kolay kolay yıkamıyorsunuz.
Programa katılan şirketlerin ihracat değerlerinde (miktar, kg birim başına değer) nasıl bir değişim oldu?
Turquality'nin hem şirketlere hem de ülke ekonomimize ciddi değer artışı sağladığını gözlemliyorum. Turquality alan firmaların ihracatının ortalama kilogram fiyatı 3 doların üzerine çıktı. 2016 yılında ihracatın ortalama kilogram fiyatı 1,37 dolar oldu. 2017 yılı temmuz yıllık 150 milyar dolar civarında. Türkiye genelinin ortalama 3 dolar olsaydı, şu an ihracatımız 328 milyar dolar civarında olurdu. Turquailty kapsamındaki firmaların ihracat artışları yüzde 50'lere kadar çıkıyor. Örneğin Turquality alan bir firmamızda ihracatta iki kişi çalışıp 4,5 milyon dolar ihracat yapılırken, şu an dört kişi çalışıyor ve ihracatı 15 milyon dolar. Bu sadece niceliksel artış. Yukarıda bahsettiğim gibi bu firmanın niteliksel artışı da sağlandı. Bu firmanın ihracat kilogram fiyatı 1,2 dolar civarındaydı, 3,2 dolara çıktı. Yani neredeyse aynı miktarda ihracat yapıp daha fazla kazanım elde etti.
Programdaki şirketlerin ihracat yaptıkları ürün ve ülke sayısında nasıl bir değişim oldu?
Turquality, hedef ülke zorunluluğu getiriyor. Bu kapsamdaki şirketler stratejik hedef ülkeler aramaya başladılar ve hedef ülke uzmanları almaya başladılar. Böylelikle hem hedef ülkelere yoğunlaştılar hem de yeni pazarlar keşfettiler. Turquality böylece ihracatı niceliksel ve niteliksel olarak artırdı. Ayrıca ülke bazında ürün geliştirmeye başladılar. Gerçekten Turquality uygulayan kapsamdaki firmalar için Turquality bir dönüşüm programıdır. Ama şans eseri kapsama girmiş, sadece teşvik olarak Turquality düşünen firmalar ileri değil geri gitmeye devam ederler.
Turquality programı bugüne kadar şirketlerin kg başına ihracatını nasıl etkiledi?
149 firmanın 159 markası Turquality destek programından, 71 firmanın 71 markası marka destek programından faydalanıyor. 11 yılda bugüne kadar resmi olmamakla birlikte yaklaşık 2,2 milyar TL dağıtılmış durumda. Kapsama giren firmaların ihracatı yukarıda bahsettiğim gibi kilogram başına 3 doları aştı. Kapsama giren firmaların performans ölçümleri maalesef yeni başladı. Fakat girenlerin girmeden önceki verileri ile girdikten sonraki verileri ölçülebilir durumda.