BURCU TUVAY
btuvay@ekonomist.com.tr
Bu büyümenin ardında ise Türkiye’nin genç nüfusu, jeopolitik konum avantajı ve şirketlerin geliştirdikleri ülkemize özgü sistemler yatıyor.
Görsellere tıklayın.
Türkiye, sosyal yaşamdaki değişim, kentleşme seviyesi ve genç nüfusu ile gıda perakendesi sektörünün önemli oyuncuları arasında yer alıyor.Hızlı tüketim sektöründe ise Türkiye hızla gelişiyor. Hızlı tüketim alanındaki zincir sayısındaki artış da ülkemizdeki fast food zincirlerini olumlu yönde etkiliyor. Türkiye’de hazır gıda sektörü 30 milyar TL’lik bir hacme sahip.
Fast food pazarı ise bunun içinde 4,5 milyar TL’lik bir bölümü oluşturuyor. Bu büyümeyle birlikte birçok yabancı kökenli fast food zincirinin Türkiye’deki operasyonları global çapta üst sıralara tırmanmaya başladı. Kimi ulaştığı restoran sayısıyla Avrupa’nın en büyük restoran zinciri konumuna yükselirken, kimi de Türkiye operasyonlarına yeni başlamasına karşın en hızlı büyüyen ülke seçiliyor.
Bu büyümenin ardında ise artan genç nüfusun, çalışan kadın sayısının artmasının, dışarıda yeme-içme kültürünün gelişmesinin ve şirketlerin Türk damak tadına göre geliştirdikleri menülerin yattığını söyleyebiliriz.
Türkiye’de master franchise haklarıyla faaliyet gösteren ve ülkemizdeki satış, istihdam, restoran sayısı performanslarıyla dünya liginde üst sıraları zorlayan yedi şirketin büyüme planlarını ve başarılarının ardındaki sırları araştırdık.
AVRUPA’NIN EN BÜYÜĞÜ
Bu başarılı örneklerden biri, Türkiye'de 1995 yılından bu yana TAB Gıda bünyesinde hizmet veren Burger King. Türkiye’de 600’den fazla Burger King restoranı bulunuyor. 150’ye yakın Popeyes’ın 4’ü, 100’e yakın Sbar-ro’nun 12’si sub-franchise. Bunun yanı sıra 50’den fazla Arby’s ve 40’a yakın Usta Dönerci restoranı mevcut. TAB Gıda genelinde 18 binden fazla kişiye istihdam sağlanıyor.
Dünyada 15 binden fazla Burger King restoranı bulunuyor. TAB Gı-da’nın Çin operasyonunu da devralmasıyla birlikte, bu restoranların bin 100’ü TAB Gıda bünyesinde yer alıyor. TAB Gıda, 2016 yılında Çin’de 500 restoran sayısına ulaştı.
Avrupa’nın en büyük Burger King işletmecisi olduklarını söyleyen TAB Gıda Genel Müdürü Caner Dikici, her yıl yüzde 30 büyüdüklerini belirterek, şu bilgileri veriyor: “2016’da Türkiye’de 80’i franchise olmak üzere 300 yeni restoran açmayı hedefliyoruz. Ayrıca, Çin ve Türkiye’de her yıl 400 restoran açabilecek kapasiteye sahibiz. Bu yıl en az bin 500-2 bin kişiye daha istihdam sağlamayı planlıyoruz. 2019’a kadar her yıl yaklaşık 800 milyon dolar yatırım yaparak, Çin ve Türkiye’deki restoran sayısını 3 bine çıkarmayı hedefliyoruz.”
DÜNYADA İKİNCİ SIRADA
Tavuk markası KFC’nin Türkiye’deki ilk şubesi 1989’da açıldı. KFC Türkiye’nin restoran sayısı bugün 102’ye çıktı. Türkiye’deki 102 KFC restoranının 97’si Yum! Brands tarafından işletiliyor. KFC’nin Türkiye’deki ilk franchise restoranı ise 2015 yılında açıldı.
KFC Türkiye’nin global sıralamada ilk ikideki yerini koruduğuna dikkat çeken KFC Türkiye Pazarlamadan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Zeliha Şener, globalde birincilik ve ikincilik arasında gidip gelen bir performans sergilediklerini belirtiyor. 2016 yılında globalde birinciliği hedeflediklerini vurgulayan Şener, “Hedefimiz önümüzdeki beş yılda restoran sayımızı 400’e yükseltmek” diyor.
Yine Yum Brands’ın operasyonlarını devraldığı Pizza Hut Türkiye, beş şehirde 23 restoranla faaliyet gösteriyor. Pizza Hut’ın 19 restoranı Yum! Brands tarafından işletiliyor. Pizza Hut Türkiye Pazarlama Direktörü Özge Zoralioğlu, büyüme stratejilerine 2015 yılında franchise sistemini de eklediklerini, 2016 sonuna kadar 20 restoran açmayı, beş yıl içerisinde 400 restorana ulaşmayı hedeflediklerini kaydediyor. Zoralioğlu, “Geçtiğimiz yıl ‘2015 yılının en çok büyüme gerçekleştiren ülke ödülü’ ve ‘Cat Award’ kazanarak toplamda iki ödülün sahibi olduk” diye konuşuyor.
MENÜYE SUFLEYİ KAZANDIRDI
Dünya genelinde 10 bin restoran ile faaliyet gösteren Domino’s’un Türkiye’de ise 473 şubesi bulunuyor. Rusya, Gürcistan ve Azerbaycan operasyonları da Domino’s Türkiye tarafından yürütülüyor. 2015 yılını 510 milyon TL ciro ile tamamladıklarını söyleyen Domino’s Pizza Türkiye Genel Müdürü Aslan Sa-ranga, 2016’da hedeflerinin yaklaşık 600 milyon TL’ye ulaşmak olduğunu ifade ediyor.
Domino’s Türkiye’nin dünya sıralamasında en hızlı büyüyen ilk beş ülke operasyonundan biri olduğunu vurgulayan Saranga, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Bu işe başladığımızdan beri Domino’s dünyasına ve pizza endüstrisine yenilikler getirdik. Örneğin Domino’s Pizza ile özdeşleşen sufleyi ilk kez Türkiye’de biz menüye dahil ettik. Bugün 60 ülkede 8 bin restoranda, yılda ortalama 45 milyon sufle satılıyor. 2006-2014 yılları arasında üst üste ‘Dünyadaki En İyi Domino’s Pizza’ seçildik.”
İLK 5’İ ZORLUYOR
Little Caesars Türkiye, toplam 83 şubeyle faaliyette. 2015’te yüzde 11 büyüdüklerini belirten Little Caesars Türkiye Genel Müdürü Banu Arıduru, 2016’da mağaza sayısında en az yüzde 15, toplamda ise yüzde 22’lik bir büyüme hedeflediklerini kaydediyor. 2018’de 300 şubeye ulaşmayı planladıklarını anlatan Arıduru, 2014 ve 2015 yıllarında tüm dünyadaki Little Cae-sars’lar arasında en çok satış yapan beş ülkeden biri olduklarını sözlerine ekliyor.
EN HIZLI GELİŞEN YATIRIMCI
Grup DNC Gıda Sanayi, 2012 yılında Gloria Jean’s Coffees’in Türkiye master franchise hakkını satın almıştı. Gloria Jean’s Coffees Türkiye bugün 50 şubeyle faaliyet gösteriyor. Çalışan sayısı ise 400’ün üzerinde. Üç yılda 50 şube açtıklarını ifade eden Gloria Jean’s Coffees Türkiye Genel Müdürü Emrah Bilgin, “Bu yıl ortalama yüzde 20-25 arası artış bekliyoruz” diyor.
Bu yıl en az 20 mağaza açma hedeflerinin bulunduğunu da belirten Bilgin, Gloria Jean’s Coffees Türkiye’nin şirketin global sıralamasında ABD, Çin ve Avustralya'dan sonra dördüncü ülke olarak yer aldığını sözlerine ekliyor. Bilgin, 2014’ün en hızlı gelişen yatırımcısı olarak Gloria Jean’s Coffees In-ternational’dan ödül aldıklarını da vurguluyor.
İLK 10’U ZORLUYOR
100’den fazla ülkede yaklaşık 45 bin şubesiyle dünyanın en büyük restoran zincirlerinden biri olan Subway, Türkiye’de ise 89 şubeye ulaştı. Şirket Türkiye’de 400 kişiye istihdam sağlıyor. Türkiye’nin global şirket sıralamasında 12’nci sırada yer aldığını ifade eden Subway Türkiye Ülke Müdürü Hakan Kurt, 2015 yılında yüzde 48’lik bir büyüme hacmi yakaladıklarını belirtiyor.
Kurt, hızlı büyümenin nedenlerini, “Türkiye’de restoran açma potansiyelinin yüksek olması, coğrafi ve tüketici profili açısından büyük bir pazar olması, şirketimizin Türkiye’ye özel bir önem vermesini sağlıyor” şeklinde açıklıyor.