Yurtdışında 2021'de 29,3 milyar dolarlık proje üstlenen Türk müteahhitler hedef büyüttü. Rusya, lider pazar olmaya devam ederken, onu Irak izledi. Bu yıl 30 milyar doların aşılması, orta vadede ise yıllık 50 milyar dolarlık proje hacmi hedefleniyor.
06 – 19 Şubat 2022 tarihli sayıdan
Dünyanın birçok ülkesinde altyapıdan üst yapı işlerine kadar yüzlerce proje Türk müteahhitlerce yürütülüyor. Covid-19 salgınına rağmen 15,2 milyar dolarlık proje üstlenilen 2020'ye göre 2021'de neredeyse iki katı büyüyen ve 29,3 milyar dolarlık yeni iş üstlenen müteahhitler, bu yıl da büyümeye odaklandı.
Rusya, 11,2 milyar dolarlık proje ile lider pazar olmaya devam ederken, onu 3,6 milyar dolar ile ikinci sıraya yeniden yükselen Irak izledi. Üçüncü sırayı 1,9 milyar dolarla Tanzanya alırken, listede son yıllarda dünyanın odağında yer alan bazı Sahra-altı Afrika ülkeleri de önemli ölçekteki iş tutarıyla öne çıktı.
Sektörün yurtdışına açıldığı 1972'den bugüne 131 ülkede üstlendiği toplam 11 bin 93 projenin büyüklüğü 451,5 milyar dolara ulaştı.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı M. Erdal Eren, 2021'de yakalanan başarı ve salgının bahara kadar etkisini azaltması beklentisiyle bu yıl yurtdışında yeni proje tutarında 30 milyar doları aşmayı hedeflediklerini söylüyor. Eren, orta vadede ise bu rakamı 50 milyar dolar seviyesine yükseltmeyi hedeflediklerini vurguluyor.REKABETÇİ ALAN
Türkiye'nin en rekabetçi hizmet alanlarından olan yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde Rusya ve Irak, önümüzdeki dönemde de önemini koruyacak. Ortadoğu ve finansman kaynağı büyük olan Körfez ülkeleri de önemli.
Middle East Business Intelligence (MEED) verilerine göre, 2022'den itibaren küresel inşaat pazarında yapımı planlanan projelerde 1,2 trilyon dolar üzerinde portföyle lider ülke olarak Suudi Arabistan öne çıkarken, ülkeyi yaklaşık 700 milyar dolarlık proje portföyü ile BAE izliyor.
BAE-Türkiye İş Forumu'nda BAE ile başta Irak olmak üzere özellikle üçüncü ülkelerde iş birliği konusu gündeme geldi. BAE ile ilişkilerde yaşanan olumlu havanın, Suudi Arabistan başta olmak üzere diğer bölge ülkelerindeki faaliyetlere de yansıması bekleniyor.
Türk Müşavir, Mühendisler ve Mimarlar Birliği (TürkMMMB) Başkanı İrfan Aker, Türk mühendislik, müşavirlik ve mimarlık firmaları olarak 2021'de 129 ülkede 2 bin 374 projenin planlamadan inşaat kontrolüne, işletmeye almaya kadar toplam 2,7 milyar dolarlık hizmet sağladıklarını söylüyor. Aker, bu yıl da çalışmalarına hız kesmeden devam edeceklerini belirtiyor.
ŞİRKETLER ATAKTA
İnşaat şirketleri de dünyanın dört bir yanından proje alma yarışında. Mesa Mesken Sanayii A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Mert Boysanoğlu, Türkiye dışında Irak, Rusya, Polonya, Özbekistan ve Libya'da projelerinin devam ettiğini söylüyor.
Boysanoğlu, bu yıl dünya ekonomisindeki normalleşme ve büyüme çabaları çerçevesinde Mesa olarak artık sadece üst yapı projelerinde değil altyapı projelerinde de yer almayı planladıklarını belirtiyor.
Boysanoğlu, Rusya, Moskova'da inşa ettikleri Mosfilm Kültür ve Sanat Kompleksi'ni şubat ayında teslim etmeyi planladıklarını, aktif olan proje sayısını yıl sonuna kadar üçten altıya çıkarmak istediklerini de vurguluyor.
Koşulların belirsiz, riskin görece büyük, rekabetin ise zorlu olduğu uluslararası pazarda Mesa'nın mevcut pazarlardaki payını sürdüreceğini ve yeni pazarlara açılacağını belirten Boysanoğlu, bu yıl Sırbistan, Kazakistan gibi ülkelerde de Mesa markasının duyulmasının sürpriz olmayacağını söylüyor.
IRAK VE LİBYA ÖNE ÇIKIYOR
Türk müteahhitlerinin en önemli pazarlarından olan Irak, son yıllarda yaşanan karışıklıkların azalmasıyla yeniden hareketlendi. 2021 sonunda Irak Bakanlar Kurulu Genel Sekreterliği Yerleş-kesi inşaatına başlayan Mesa da Irak pazarına giriş yaptı.
1980'lerde hareketlenen ve yaşanan karışıklıklar nedeniyle müteahhitlerin işlerinin yarım kaldığı, ciddi maddi zararlar yaşanan Libya'da normalleşme yaşanıyor. Örneğin Mesa'nın karışıklık öncesi yarıda kalan dört projesinin geri dönüş çalışmaları hızlandı.
Ortadoğu, Avrasya gibi aktif olunan bölgelerdeki geleneksel pazarlarla yeni potansiyel pazarlar olarak Sahra-altı Afrika ve Güney Asya/ Pasifik ülkeleri izleniyor. Müteahhitler, Avrupa ülkelerinde de çok sayıda katma değeri yüksek proje alıyorlar.
Bu yıl, dünyanın ilgi odağı olan Sahra-altı Afrika'dan Zambiya, Güney Sudan gibi ülkeler de dikkat çekiyor. Afrika'da ayrıca Türk müteahhitlerin yerel pazar bilgisi ile başta Japonya olmak üzere Avusturya, İsveç, İsviçre gibi üçüncü ülkelerin güçlü finansman kaynağıyla bir araya getirme çalışmaları yapılıyor.
50 PROJE DEVAM EDİYOR
Ant Yapı'nın Türkiye, Rusya, İngiltere ve ABD'de ofisleri ve işleri bulunuyor. Ant Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Okay, yurt içinde ve dışında devam eden ve başlayacak toplam 50 projede kadro ve kapasitelerini her türlü zorluğa rağmen düşürmeden yollarına devam ettiklerini söylüyor.
Okay, yurtdışında fırsat olarak gördükleri yeni yerlerin başında Almanya, Belçika, Hollanda ve Doğu Avrupa'yı kapsayan AB ülkeleri olduğunu, bu ülkelerde çalışmalarını ve görüşmelerini sürdürdüklerini belirtiyor.
Rusya'da 36 şantiyede ağırlıklı konut, residence, ofis, AVM ile üç adet havalimanı işlerinin devam ettiğini belirten Okay, yatırım olarak yeni bir otel ve AVM hayata geçirmeyi planladıklarını belirtiyor.
Okay, "İngiltere'de biten beş projemiz yanında Park Modern projemiz hızla devam ediyor. İngiltere'de yeni bir proje için son aşamaya geldik. ABD'de, New York ve Miami'de beş adet şantiyemiz aktif ayrıca yeni iş geliştirme çalışmalarımız devam ediyor" diyor.
MÜTEAHHİTLER ‘ILIMLI DİPLOMASİ' İSTİYOR
Yurtdışı pazarlarda başarının bir yolu da diplomatik ilişkilerden geçiyor, bu nedenle diplomaside temkinlilik önem taşıyor. Körfez'de öne çıkan ılımlı politikaların genişleyerek devam I etmesinin müteahhitlerin işlerine olumlu yansıması bekleniyor.
Proje finansmanı yurtdışında her zamankinden büyük ihtiyaç oldu. Türk Eximbank'ın sermaye yapısının güçlendirilmesi, yerel ve uluslararası finansal araçların artırılması rakiplerle rekabette kritik rol oynayacak. Bu çerçevede TMB, finansman konusunda ortaklıklar için üçüncü ülke menşeli ve çok taraflı kurum ile I kuruluşlarla temaslar yürütüyor.