DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com. tr
Buna göre mayıs ayında yabancı ziyaretçi sayısı yıllık bazda yüzde 34,7 düşüş gösterdi. Bu da oldukça büyük bir düşüş anlamına geliyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Esasında yabancı ziyaretçi sayısında geçen yılın bahar aylarından bu yana düşüş var. Bu düşüş geçen yılın nisan ayında başlamıştı. Arada sadece temmuz ayında bir yükseliş yaşandı. Ağustos ayında yeniden başlayan düşüş o zamandan beri sürüyor. Üstelik bu düşüş son aylarda giderek derinleşmeye başlamış durumda. Sezonun başladığı mayıs ayında yaşanan büyük düşüş ise bu açıdan alarm zillerini çaldırmış bulunuyor.RUS KRİZİ ETKİSİ
Bu yılın ilk beş ayı itibariyle baktığımızda ise Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısının 8,3 milyon olduğu görülüyor. Bu sayı geçen yılın aynı döneminde 10.8 milyona yakındı. Buna göre ilk beş ayda yabancı ziyaretçi sayısında yüzde 22.9 düşüş yaşandı.
İlk beş ayda yabancı ziyaretçi sayısının en çok düştüğü ülkeyi Rusya oluşturuyor. Bu dönemde Türkiye’ye Rusya’dan 138 bin ziyaretçi geldi. Oysa geçen yılın aynı döneminde Rusya’dan gelen ziyaretçi sayısı 802 bindi. Yani ilk beş ayda Rusya’dan gelen ziyaretçi sayısında yüzde 82,8 gibi olağanüstü bir düşüş var.
Esasında Rusya’dan geçen yılın ilk beş ayında gelen ziyaretçi sayısı da normal seviyesinin altındaydı. Rusya normalde Türkiye’ye en çok turist gönderen ülkeler arasında yer alıyor. 2014 yılında Rusya’dan ülkemize 4,5 milyona yakın ziyaretçi gelmiş ve bu ülke 5,2 milyon ziyaretçi gönderen Almanya’nın arkasından ikinci sırada yer almıştı. Ancak ekonomisinde yaşanan resesyon nedeniyle Rusya’dan ülkemize gelen ziyaretçi sayısı 2015 yılında düşüşe geçmişti.
Geçen yılın ilk beş ayında da Rusya’dan gelen ziyaretçi sayısında yüzde 28,3’ü bulan bir düşüş vardı. İşte bu yılın ilk beş ayındaki düşüş bu düşüşün üzerine geldi. Bu yılın ilk beş ayında Rusya’dan gelen ziyaretçi sayısı-nı 2014’ün aynı döneminde gelen ziyaretçi sayısıyla karşılaştırırsak, karşımıza yüzde 87,6 gibi daha da yüksek bir düşüş çıkıyor.
Rusya’dan gelen ziyaretçi sayısında böyle anormal bir düşüş yaşanmasının nedeni malum. Geçen kasım ayında Suriye sınırında bir Rus savaş uçağını düşürmemizle başlayan diplomatik kriz, Rusya’nın Türkiye’ye bazı yaptırımlar uygulamasına yol açmıştı. Bu yaptırımların en önemli ayaklarından biri de Rus vatandaşlarının ülkemizi ziyaret etmelerinin engellenmesiydi. İlk beş aydaki rakamlara bakılınca, Rusya’nın bu açıdan çok başarılı olduğu görülüyor.
TERÖRÜN DE ETKİSİ VAR
Geçen hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e Rus savaş uçağının düşürülmesinden dolayı “üzüntülerini” ifade etmesinden sonra, iki ülke arasında sanki bir yumuşama başlayacak gibi oldu. Bunun ne ölçüde gerçeğe dönüşeceği bilinmiyor ama bu bile turizmcileri umutlandırmaya yetti.
Ancak bunun hemen ardından Atatürk Havalimanı’nda yaşanan terör saldırısı turizmdeki tek sorunun Rusya ile yaşanan diplomatik kriz olmadığını herkese hatırlattı. Gerçekten de ilk beş aydaki rakamlara bakılınca sadece Rusya’dan değil, ülkelerin çoğundan gelen ziyaretçi sayısında düşüş yaşandığı görülüyor. Gerek Güneydoğu’da PKK ile yaşanan çatışmalar gerekse IŞİD’in patlattığı bombalar yüzünden şu sıralarda Türkiye dünyadaki en güvensiz ülkelerden biri olarak kabul ediliyor. Hal böyleyken Rusya ile ilişkiler yumuşasa bile turizmde işleri düzeltmek zor olacağa benziyor.
Turizm gelirimiz ilk çeyrekte geçen yılın yüzde 16,5 gerisinde kalmıştı. Muhtemelen ikinci çeyrekteki düşüş daha da yüksek çıkacak. Böyle giderse yılın ikinci yarısında da turizmdeki kötü tablo sürecek. Yani bu yıl turizmde çok büyük bir kayıp olacak gibi görünüyor.