Ekonomist Arşivinden
LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER
lgokmen@ekonomist.com.tr
Pandemi bitse bile dünya turizminde hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağı öngörüsü, yeni trendlerin ortaya çıkmasına neden oluyor. Beklentilere göre artık Paris, Roma gibi popüler şehirler, binlerce insanın kaldığı büyük oteller, kalabalık turlar yeni normalde pek tercih edilmeyecek.
Butik otellere, kişiye özel paketlere ilgi artarken, en büyük artışın doğa turları, kamp ve karavan turizminde gerçekleşmesi bekleniyor. Kitle turizminin, 5 yıldızlı otel tatillerinin yaklaşık beş yıllık süreçte hacim kaybetmesi tatil fiyatlarını yükseltecek. Azalan gelirler ile artan ulaşım maliyetleri, turizmin bu çeşidinde tatil sürelerini kısaltacak.
Büyük acentalar yerini işini iyi yapan küçük seyahat acentalarına, yurtdışı tatilleri ise pahalılığı ve virüs korkusu nedeniyle yerini iç turizme bırakacak.
Uluslararası turizmde, ülkelerin pandemi durumu, vaka sayısı ve bir ülkenin ne kadar güvenli algılandığı turistlerin tatil tercihlerini etkileyecek. Güvenli destinasyonlar ise 2021 ve sonrasında çok turist çekecek. Bu nedenle yeni veya daha az popüler destinasyonlar öne çıkacak.
DOĞADA TATİL ÖNE ÇIKIYOR
Euromonitor International'ın 'Koronavirüs Sonrasında Hızlanan Seyahat Yenilikleri' raporu, küresel turizmin Covid-19'un etkilerinden kurtulmasının üç-beş yıllık sürece yayılacağını ortaya koydu. Turizmde sürdürebilirliğin öne çıktığına dikkat çeken rapor; doğa, kamp, doğa yürüyüşü gibi doğa temelli faaliyetlere olan talebin artığını vurguluyor.
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, pandemi dönemiyle birlikte turizm sektörünün dinamiklerinin de değiştiğini, insanların doğa, karavan ve macera turizmine eğilim gösterdiklerini söylüyor.
Bağlıkaya, tüm dünyada satılan ürünlere bakıldığında villaların, butik otellerin ve daha özgün seyahatlerin ilgi görmeye başladığını da vurguluyor.
Outdoor ve doğa sporları alanında hizmet veren SPX'in genel müdürü Orkun Olgar ise evlere kapanan insanların salgın bitince hiç olmadığı kadar seyahat etmek isteyeceklerini söylüyor.
Son yıllarda doğa turlarına ilginin artığını belirten Olgar, "Koronavirüs sonrası bu ilginin daha da artmasını bekliyoruz. Çünkü insanlar hem doğadan çok uzak kaldı hem de doğada tatil yapmak sosyal mesafeyi en iyi uygulayabileceğiniz yerler" diyor.
BAĞIMSIZ SEYAHAT TRENDİ
Yerli turistlerin de seyahat eğilimleri değişti. Dedeman Hotels & Resorts International Yönetim Kurulu Başkanı Banu Dedeman, her kriz gibi pandemide de misafirlerin tercihlerini ve satın alma kriterlerini değiştirdiğini söylüyor.
Global anlamda yükselen bağımsız seyahat trendinin artacağına dikkat çeken Dedeman, misafirlerine sundukları deneyim içerikli münferit tur paketlerinin önce yurtiçi, sonra da yurtdışı turlarda daha fazla ön plana çıkacağını öngörüyor.
Dedeman, "Villa kiralama, karavan ve benzeri izole konaklama imkanlarına talep arttı. Kısa hafta sonu tatilleri yerine, online eğitimin de sunduğu fırsat ile 1-2 ay gibi uzun dönemli konaklamalar şu an yükselişte" diyor.
HİBRİT ODALAR
Uçak yerine araçla seyahat ön plana çıktığı için, 10 saati aşan yolculuklarda şehir otellerinde konaklamalar arttı. Banu Dede-man, özellikle Tokat ve Konya'daki otellerinde uzun yolculuk arası konaklayanlarda artış olduğunu da vurguluyor. Ayrıca pandemi riskinden dolayı kendini çevresinden ve hatta ailesinden izole etmek isteyenler, şehir otellerinde konaklamayı tercih ediyorlar.
Şehir otellerinde konaklamada bir başka trend ise toplantı odaları formatına geçilmesi. Kongre, toplantı ve etkinlik turizmi olarak adlandırılan MİCE turizminde sanal katılımla küçük yerel toplantıları birleştiren hibrit (melez) format-lar geliştirildi.
Radisson Hotel Group CEO'su Federico J. Gonzalez, geçtiğimiz haftalarda hibrit odalar ve hibrit toplantıları içeren yeni hibrit çözümlerini duyurdu. Radisson Hotel Group'un hibrit toplantıları, yüz yüze ve sanal olarak yapılan toplantıları birleştirip; video konferans sistemi, hızlı internet bağlantısı gibi seçenekler sunuyor.
Hibrit odalar teknolojik ofisle otel odası konforunu birleştiriyor. Radisson Group, Avrupa, OrtaDoğu ve Afrika'daki 50 otelinde bu hizmetleri veriyor.
TURİZMDE ÖNE ÇIKAN BEŞ TREND
- Villa kiralama, çadır, karavan gibi izole konaklama.
- Toplantı, ofis ve otel odasını birleştiren hibrit modeller.
- Dijital göçebe ve yarı turist eğilimi.
- Global anlamda yükselen münferit (bağımsız) seyahat.
- 1-2 aylık uzun dönemli konaklamalar.
YARI TURİST
Pandemi ile birlikte çalışma, yaşama ve seyahat etme şeklimizdeki değişiklikler 'yarı turist' adıyla yeni bir tatil ve başka ülkede evden çalışma türünü ortaya çıkardı. Özelikle yaratıcı meslek grupları profilinden oluşan yarı turistler, gittikleri destinasyonlarda en az iki hafta ve genellikle birkaç ay kalıyor.
Turizm endüstrisini ekonomik çöküşten kurtarmak için ortaya çıkarılan bu trend, birçok seyahat ülkesi için çekici bir hedef grup oluşturdu. Barbados, Gürcistan, Kanarya Adaları ve Estonya gibi ülkeler yarı turistlerin ülkelerinde çalışabilmeleri için 12 ay geçerli olan dijital göçebe vizeleri veriyor.
Bu vizeyi alabilmek için çok iyi bir maaş alındığının kanıtlanması gerekiyor. Örneğin, Estonya'da aylık maaşın 3 bin 500 Euro olduğunu, Barbados için yıllık 50 bin dolar maaşın belgelerle kanıtlanması isteniyor.
NomadX, SpotAHome, Airbnb bu konuda uzmanlaşan şirketler olarak öne çıkıyor. Türkiye'de henüz bu alanda bir vize uygulaması yok ama önümüzdeki dönemde bu profile yönelik çalışmaların yapılabileceği de belirtiliyor.
Duayen turizmci Hüseyin Baraner, koro-nanın Türk turizminin geleceğini daha da sağlamlaştırdığını savunuyor. Koronanın kulağımızı sertçe çekerek, yüzümüzü doğaya çevirdiğini belirten Baraner, "Turizm yatırımcılarında kafa ve konsept değişmeli.
Belediyeler de yeni normalin müşteri talepleri doğrultusunda yönettikleri destinasyonlara cana, doğaya dost dinamik bir tertemiz güvenli turizm merkezi kimliği kazandırmalı. O zaman yemyeşil, masmavi, tertemiz Türkiye'yi dünya turizminde hiç bir güç tutamaz" diyor.
FRUZ B. BAGLIKAYA / TÜRSAB BAŞKANI "ALTIN BEŞGEN OLUŞTURMALIYIZ"
"2019'da, ülkemize gelen 45 milyon turistin yüzde 80'i Antalya, Aydın, Muğla, İzmir ve İstanbul'a geldi. Kalan 76 ilimizin payı ne yazık ki çok düşük.
13 büyük medeniyete ev sahipliği yapmış, mutfağı, doğası, insanı ile eşsiz bir destinasyon olan Anadolu'yu kültür gezginleriyle buluşturmalıyız.
Altın üçgen olarak adlandırdığımız Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin'in yanına bu bölgeden hangi şehrimizi eklesek altın dörtgen, altın beşgen olarak değer alacaktır."