LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER
lgokmen@ekonomist.com.tr
Türk turizminin en büyük sorunu tesislerin 12 ay açık kalamaması. Bu durum tesislerin sürdürülebilir olmasını ve personel istihdamının devamlılığının sağlanmasını zorlaştırıyor. Sezonu uzatmak için ise golf turizminden üçüncü yaş turizmine kadar alternatif turizm dallarının güçlendirilmesi gerekiyor.
Üçüncü yaş turizmi olarak da adlandırılan yaşlı turizmi, Avrupa'da son yıllarda yaygınlık kazanıyor. Norveç bu alanı yasa ile desteklerken Almanya, Hollanda gibi ülkeler de sağlık turizmi adı altında çeşitli destekler veriyor.
Avrupa'dan hatırı sayılır bir oranda üçüncü yaş turisti alan İspanya kendi yaşlıları için de oluşturduğu sistemle tesislerini kış döneminde de açık tutuyor. Türkiye ise bu alanda hala yeterince yol almış değil. Ancak yapılacak çalışmalarla önümüzdeki yıllarda bu alanın geliştirilmesi planlanıyor.
60 yaş üstü turistleri kapsayan üçüncü yaş turizminde Türkiye'ye 2013 yılında 2,3 milyon ve 2014'te 2,5 milyon turist gelirken, turizm sektörünün kriz yılları olan 2015'te bu sayı 2,2 milyona ve 2016'da 1,5 milyona geriledi.
Bu sayı 2017'de az bir toparlanmayla 1,6 milyona yükseldi. Bu yılın ocak-haziran döneminde ise üçüncü yaş turizminde 950 bin kişiye ulaşıldı. Bu sayının yıl sonunda 2 milyon sınırını aşması bekleniyor.
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, üçüncü yaş turizmiyle Avrupalı ileri yaş grubu emekli turistlerin ülkemize çekilmesinin özellikle kış döneminde atıl kalan tesislerin faal halde tutulup turizmin 12 aya yayılması açısından önem arz ettiğini söylüyor.
Ekim ayında üçüncü yaş turizminde hareketlilik yaşandığını belirten Bağlıkaya, "Yılın son çeyreğinde Türk turizmi açısından en önemli katkı sağlayacak segmentlerden biri de üçüncü yaş turizmi olacak. Üçüncü yaş turizmi Türkiye için büyük fırsatlar sunuyor" diyor.
Türkiye'nin spor turizmi, sağlık turizmi gibi turizm çeşitlerini de geliştirme planları bulunuyor. Bu kapsamda Sağlık Bakanlığı otellerde bile fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezleri yaratabilme fırsatı yaratmış durumda. Ayrıca ağırlıklı ekim-nisan dönemini kapsayan üçüncü yaş turizmine yönelik tanıtım çalışmaları yürütülüyor.
Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, üçüncü yaş turizmine ilişkin son dönemde çok özel bir çalışma yapılmamasına karşın bu yıl Avrupa'dan Türkiye'ye yoğun bir talep olduğunu söylüyor.
2012'de üçüncü yaş turizmi konusunda Türkiye'ye yoğun ilgi olduğunu hatırlatan Ayık, geçmişte gelen turistlerin yeniden Türkiye'ye geri geldiklerini, Türk misafirperverliğinin ve tesis kalitesinin bu dönüşte etkili olduğunu vurguluyor.
HUZURA İHTİYAÇ VAR
Ülkemiz üçüncü yaş turizminin geliştirilmesi için uygun tesislerden yumuşak iklime ve misafirperverliğe kadar her türlü altyapıya sahip. Ancak bu alanda güven artırıcı çalışmalar yapılması gerekiyor.
Belek Turizm Yatırımcıları Birliği (BETUYAB) Genel Müdürü Bekir Akkaş, ülkemizde turizmi 12 aya yaymak için yapılması gerekenlerden birinin de üçüncü yaş turizmi olduğunu söylüyor. Akkaş, üçüncü yaş turizmini geliştirmek için ülkeye duyulan güvenin en önemli faktör olduğuna dikkat çekiyor.
Bekir Akkaş, bu konuda şunları söylüyor: "Yaşlı insanlar güven duyabilecekleri, huzurun hakim olduğu ülkeleri tercih ediyor. Belek'te Almanlarda bir artış var. Almanlar çok sadık müşteriler. İngiliz pazarı ve Polonya pazarında da yükseliş var. Bu pazarları geliştirmek için çalışmalar yapılmalı."
POTANSİYELİ YÜKSEK
İnsan ömrünün uzaması yaşlı nüfusun artmasını sağlıyor. Birleşmiş Milletler'in projeksiyonuna göre, 2017 yılında dünya genelinde 60 yaş üstü insan sayısı 962 milyon iken 2050 yılında bu sayı 2 milyar 80 milyonu aşacak. 2050 yılında İspanya, Portekiz, Yunanistan ve İtalya gibi Avrupa ülkelerindeki 60 yaş üstü kişi sayısı bu ülkelerin toplam nüfusunun yüzde 40'ından fazlasını oluşturacak.
Alman Emeklilik Sigorta Birimi tarafından açıklanan verilere göre, Almanya'da emeklilik maaşı alanların sayısı 24,8 milyon olurken emeklilere ödenen toplam aylık maaş miktarı 19,8 milyar Euro seviyesinde.
Bu rakamlar sadece Almanya'daki emeklilere ödenen yıllık bazdaki maaşın 240 milyar Euro seviyesinde olduğunu ortaya koyuyor. Dünya Turizm Örgütü (DTÖ) özellikle gelir seviyesi yüksek ülkelerdeki yaşlı nüfusun artmasıyla birlikte bu alandaki turizm potansiyelinin önümüzdeki yıllarda ciddi oranda artacağına dikkat çekiyor. Üstelik 60 yaş üstü insanların seyahat esnasında gerçekleştirdikleri harcamalar da daha düşük yaş grubundakilerin çok daha üzerinde.
FİRUZ BAĞLIKAYA TÜRKİYE SEYAHAT ACENTELERİ BİRLİĞİ (TÜRSAB) BAŞKANI
"TÜRK VATANDAŞLARI İÇİN DE ADIM ATMALIYIZ"
"Üçüncü yaş turizmini sadece yabancı ziyaretçiler açısından değil, aynı zamanda Türk vatandaşları için de yeniden ele alıp adım atmalıyız. Türkiye'de artık ortalama yaş 31,7'ye ulaştı.
Bu bakımdan Avrupa ülkeleri kadar olmasa da nüfusu yaşlanmaya başlayan bir ülkeyiz. Türkiye'de emekli olan, malulen emekli ve eş durumundan kaynaklı emekli maaşı bağlanmış kişi sayısı 12 milyonun üzerinde."
OSMAN AYIK
TÜRKİYE OTELCİLER FEDERASYONU (TÜROFED) BAŞKANI
"İÇ PAZARA YÖNELİK PROJE PLANLIYORUZ"
"Soğuk iklimde yaşayanlar açısından Türkiye kışları geçirmek için ideal bir ülke. İspanyollar Kalipso projesiyle kendi yaşlılarını, emeklilerini kışın turistik tesislerde yaşatıyor.
Bizim en önemli pazarımız kendi ülkemiz. Çok tanıtım yapmadan tesislerinizin sürdürülebilirliğini sağlarsanız daha sonra yabancılar da gelir. Biz de TÜROFED olarak iç pazarımıza yönelik yeni bir proje üzerinde çalışıyoruz."