LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER
lgokmen@ekonomist.com.tr
Ülke ekonomisine kazandırdığı döviz geliriyle öne çıkan turizm sektörü, yeniden iyi günlerine dönüş sinyalleri veriyor. Dünya çapındaki veri ve analiz şirketlerinden biri olan STR'nin TÜROB için hazırladığı 2019 yılı 'Ülke Performans Raporu'na göre, Türkiye'de doluluk oranları geçen yıl önceki yıla göre yüzde 2,4 artarak yüzde 67,6 oldu.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
Türkiye genelinde ortalama oda fiyatları yüzde 10,4 artışla 77,5 Euro'ya, oda başı gelir de yüzde 13'lük artışla 52,4 Euro'ya yükseldi. Böylece krizli yılların ardından 2019 yılında son üç yılın en iyi rakamlarına ulaşıldı.Ortalama dolulukta gözlenen artış hızı arzu edilen düzeyde olmasa da fiyatlardaki çift haneli artış sektörü sevindirdi. 2019 sonu itibariyle 27 Avrupa'da Türkiye dahil 27 ülkede ortalama doluluk oranı yüzde 72,2, oda fiyatı 113,4 Euro, oda başı elde edilen gelir 81,9 Euro oldu.
Bu rakamlar da yaşanan artışa rağmen Türkiye'nin Avrupa ortalamasının gerisinde kaldığını ortaya koyuyor. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, turizmde yükselişin sevindirici olduğunu söylüyor ancak oda başına gelirin artmasının gerektiğine dikkat çekiyor.
İSTANBUL DA YÜKSELİŞTE
2019 yılında İstanbul'un ortalama doluluk oranı yüzde 3,9 artışla yüzde 74'e, ortalama günlük satılan oda bedeli yüzde 9,3 artışla 89,7Euro'ya, oda başı elde edilen gelir yüzde 13,6 artışla 66,4 Euro'ya yükseldi. Dolulukta Avrupa ortalamasının üzerine çıkan İstanbul'un fiyat bakımından ise Avrupa destinasyonlarının gerisinde kaldığı gözlendi.
Turizmin başkenti Antalya da geçtiğimiz yılı yükselişle kapattı. Ortalama doluluk oranı önceki yıla göre yüzde 1,8 artışla yüzde 65,7 olan Antalya'da ortalama günlük satılan oda bedeli yüzde 12,5 artışla 87,7 Euro, oda başı elde edilen gelir yüzde 14,7 artışla 57,6 Euro olarak gerçekleşti.
Konaklama sektörü 2019 yılını artıda kapatmasına karşın, rekor yılı olan 2012 performansını yeniden yakalamak için çaba gösteriyor. 2012 yılında Türkiye, ortalama yüzde 64,7 dolulukla oda fiyatında 115,6 Euro'ya, oda başı gelirde 74,8 Euro'ya ulaşmıştı.
İstanbul ise 2012 yılında yüzde 72,4 dolulukla oda fiyatında 152,9 Euro'ya ve oda başı gelirde 110,8 Euro'ya yükselmişti. Bu yükselişle İstanbul 2012 yılnda oda fiyatında Avrupa'nın en pahalı şehirleri arasında yer almıştı.
YÜKSELİŞ SÜRECEK
Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Sururi Çorabatır, Almanya, Hollanda, İngiltere ve Rusya'nın bu yıl da Türkiye'nin en önemli pazarları olmaya devam ettiğini söylüyor. Bu yıl kıyı turizminde İskandinav pazarından ciddi geri dönüşler görüldü.
Polonya, Çek Cumhuriyeti, Romanya ve Slovakya ise önümüzdeki beş yılın en hareketli pazarları olarak gösteriliyor. Çorabatır, Türkiye'nin bu yıl en çok tercih edilen turizm ülkeleri arasında yeniden yerini aldığını belirtiyor.
Bölgedeki gelişmelere rağmen hala Türkiye ilgisinin sürdüğünü, herhangi bir olumsuz gelişme olmaması halinde bu yıl turizmde iki haneli büyümenin kolaylıkla yakalanacağını da vurguluyor.
Geçen yıl yüzde 10 artışla 15 milyon civarında turist ağırlayan İstanbul'un potansiyeli lüks otel markalarını kente çekiyor. Dünyanın en büyük zinciri olan Marriott International, İstanbul'daki ilk JW Marriott otelini Karaköy'de açtı.
JW Marriott İstanbul Bosphorus ve Sheraton İstanbul City Center Genel Müdürü Sinan Köseoğlu, İstanbul'un gerçek turizm potansiyelinin açığa çıkarılıp turizm gelirlerinin artırılması gerektiğini söylüyor.
Köseoğlu, koronavirüs salgını nedeniyle kongre turizminde Çin'den İstanbul'a doğru bir yönelim olabileceğine işaret ediyor. Köseoğlu, "İstanbul geçen yıl yüzde
10'luk artışla 15 milyon turist ağırladı. Sektör olarak bu yükselişin devam etmesini bekliyoruz" diye konuşuyor.
AVRUPALI TURİSTİN ÖNEMİ
Turizm sektörünün gelişmesi ve turizm gelirinin artırılması için eğitime önem verilmesinin ve kalifiye eleman yetiştirilmesinin de önemine dikkat çekiliyor. Krizli yıllarda kan kaybeden sektörün kalitesini koruyabilmesi için nitelikli elemana ihtiyaç duyduğu ifade ediliyor.
Nitelikli turist çekmenin yolunun da iyi hizmet sunmaktan geçtiğine vurgu yapılıyor. Dedeman Hotels & Resorts International Yönetim Kurulu Başkanı Banu Dedeman, Galataport'un açılmasıyla birlikte İstanbul'a ciddi oranda üst düzey turist geleceğine dikkat çekerek Türkiye'nin Avrupalı turistleri geri kazanması gerektiğini belirtiyor.
Turizmde kalitenin artırılması ile birlikte turizm gelirinin de artırılabileceğine işaret eden Dedeman, şunlarısöylüyor: "Özellikle Sultanahmet bölgesinde hizmet veren taksicilerin İngilizce öğrenmesi gerekiyor.
Avrupa'dan en çok turist çeken dördüncü ülke olan ülkemizde tabelaların İngilizce olması da gerekiyor. Buraya gelen turist araba kullanmak istediğinde rahatça yolunu bulabilmeli."
ETKİNLİK VE KONGRELER
Banu Dedeman, oda fiyatlarının ve turizm gelirlerinin artırılmasında kongre ve toplantı turizminin büyük önem taşıdığını da vurguluyor. Krizlerde oteller birbiri ardına fiyat indirimine giderken krizlerin ardından oda fiyatlarının tekrar eski seviyelerine döndürülmesi uzun zaman alıyor.
İstanbul otellerinin bundan birkaç
yıl önce yaşanan kriz döneminde ciddi fiyat kaybı yaşadıklarına dikkat çeken Elite World Hotels CEO'su Ünsal Şınık, kaybedilen fiyatların geri dönüşünün 2020 sonrasında gerçekleşeceğini söylüyor.
Şınık, şu anda İstanbul'un doluluk bakımından toparlanma sürecine girdiğini, fiyatların ise etkinlik ve kongre takviminin yoğunlaşması halinde eski parlak günlerine dönebileceğini belirtiyor.
Turizmde nitelikli turistlerin ülkemize çekilebilmesi için turizmin çeşitlendirilmesi ve yerel unsurların öne çıktığı gastronomi ve yerel turizm gibi farklı alanların öne çıkarılması gerektiği ifade ediliyor. Antalya Belek'te golf turizminin ve kamp için bölgeye gelen futbol kamplarının bu yıl yükselişe geçtiğine de dikkat çekiliyor.