DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr
Merkez Bankası ile Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) birlikte hazırladıkları Tüketici Güven Endeksi’nin (TGE) değeri şubat ayında 65,7 oldu. TGE’nin değeri ocak ayında 66,9’du.
Buna göre şubat ayında yüzde 1,8 düşüş yaşandı. Oysa ocak ayında yüzde 5,6 artış olmuştu. Gerçi o artış da TGE’yi bir süredir bulunduğu dip seviyelerden kurtarama-mıştı ama toparlanma umudu vermişti. Bu umut şubat ayında boşa çıktı.
TGE’de 100’ün üzerindeki değerler iyimser duruma, 100’ün altındaki değerler ise kötümser duruma işaret ediyor. 2004 yılından beri hesaplanan TGE’nin değeri bugüne kadar hiç 100’ün üzerine çıkmadı ki bu Türkiye’de tüketicinin müzmin kötümser olduğunu ifade ediyor.
Ancak TGE’nin değeri 70’in altına da nadiren iniyor. Daha doğrusu 2,5 yıl öncesine kadar durum böyleydi. 2014’ün sonlarından beri ise TGE’nin değeri genelde 70’in altında seyrediyor.
Bir kez 2015’teki 1 Kasım genel seçiminden bir kez de geçen yıl 15 Temmuz’da yaşanan askeri darbe girişiminden sonra 70’in üzeri görüldü ama bu seviyeler kalıcı olmadı.
TGE’nin değerinin uzun süredir 60’larda seyretmesi ise tüketicinin neredeyse 2008-2009 resesyonu dönemindeki kadar kötümser olduğu anlamına geliyor. Bu resesyon sırasında da TGE’nin değeri bir ara 60’ın da altına gerilemişti.
Tüketici güveni iç talebe etkisi nedeniyle önem taşıyor. Tüketici, ekonomiye güveni zayıf olduğunda özellikle dayanıklı tüketim mallarına ilişkin satın alma kararlarını erteliyor.
Bu da iç talebi zayıflatarak büyümeyi olumsuz etkiliyor. Büyümenin hızlanması için öncelikle tüketici güveninin yükselmesi gerekiyor.
