Tüketici güveninde hafif toparlanma var

01 Temmuz 2020
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından hazırlanan Tüketici Güven Endeksi (TGE) haziran ayında 62,6 değerini aldı. Böylece 13 ay aradan sonra yeniden 60 seviyesinin üzerine çıktı.
DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr

TGE'nin değeri koronavirüs krizinin etkisiyle nisan ayında 54,9'a kadar inmiş ve Ocak 2004'ten başlayan tarihinin en düşük seviyesini almıştı. Son iki ayda ise toparlanma yaşandı. Ancak bu toparlanmaya rağmen tüketici hala aşırı kötümser durumda.

Bu endekste 100'ün üstündeki değerler iyimser duruma, 100'ün altındaki değerler kötümser duruma işaret ediyor. Haziran ayındaki değer de bu sınırın çok altında bulunuyor.

TGE'de haziran ayında görülen toparlanmanın "orta sınıf"ın koronavirüs krizinden şu ana kadar korktuğu kadar kötü etkilenmemesinden kaynaklandığını tahmin ediyoruz. Kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarmaların yasaklanması, bu kesimin işini korumasını sağladı.

Faizlerin enflasyonun çok altına çekilmesiyle borçlanma olanaklarının arttırılması da yine bu kesime yaradı. Genelde kayıt dışı işlerde çalışan toplumun daha alt gelirli kesiminin durumu muhtemelen çok iyi değil ama onların sesi fazla duyulmuyor.

TGE'de toparlanma yaşanması elbette iyi ama ekonomideki gelişmelerle çok da uyumlu görünmüyor. Bu umudun boşa çıkması ihtimali var. Yerel seçimler sonrasında geçen yıl nisan ayında da böyle bir toparlanma olmuş ama devamı gelmemişti.

Kısa çalışma ödeneğinden yararlanma koşullarının tekrar sıkılaştırılması ve işten çıkarma yasağının kaldırılmasıyla işten çıkarmalar yaygınlaşırsa yine benzer bir durum yaşanabilir.