Merkez Bankası ile Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) birlikte hazırladıkları Tüketici Güven Endeksi’nin (TGE) değeri eylül ayında 68,7 oldu. TGE’nin değeri ağustos ayında 71,1’di. Buna göre eylül ayında yüzde 3,4’lük düşüş gerçekleşti.
DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr
Tüketici güveninde eylül ayında yaşanan düşüş oldukça büyük. Bu büyük düşüş TGE’yi beş ay aradan sonra yeniden 70 seviyesinin altına çekti. TGE’nin değeri bu yılın başında da 70’in altındaydı ama bahar aylarında bu seviyenin üzerine çıkmıştı.
Her ne kadar iyimserlik-kötümserlik sınırı olan 100’ün yine epey altında kalsa da, bu durum tüketici güveninde bir miktar toparlanmanın işaretiydi. Ancak sonbahar aylarına girerken tüketicinin kötümserliği yeniden artmaya başlamış gibi görünüyor.
TGE’nin dört alt kalemine bakıldığında, tüketicinin hepsinde de daha kötümser hale geldiği anlaşılıyor. Kötümserliğin zaten çok yaygın olduğu tasarruf etme ihtimalinde düşüş yüzde 10’u buluyor. Okadar olmasa da genel ekonomik durum beklentisindeki düşüş de yüksek ve yüzde 3,3 olarak hesaplanıyor.
İşsiz sayısı beklentisindeki düşüş yüzde 2,7 ve hanenin maddi durum beklentisindeki düşüş ise yüzde 2,5 düzeyinde bulunuyor. Tüketici güveninde niye böyle bir düşüş yaşandığını anlamak zor.
Bu endeksin oluşturulduğu anketin düzenlendiği ayın ilk 15 gününde, tüketici güveninin hassasiyet gösterdiğini bildiğimiz finansal piyasalarda önemli bir dalgalanma yaşanmadı. Üstelik bu dönemde ekonominin ikinci çeyrekte yüzde 5,1 büyüğünü de öğrendik.
Belki ağustos ayında enflasyonun yeniden çift haneye yükselmesi tüketicinin moralini bozmuş olabilir. Ancak nedeni her ne olursa olsun bu düşüş iç talebin geleceği açısından iyiye işaret etmiyor.
