Türkiye'de enflasyon sorunu giderek daha ağır bir hal alıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) nisan ayı verilerine göre nisanda tüketici fiyatlarında yıllık enflasyon yüzde 17,14 oldu. Böylelikle enflasyondaki yükseliş yedinci ayına girmiş oldu.
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) de nisanda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 35,17 arttı. TÜFE ile ÜFE arasındaki bu fark, iki endeksin hesaplanmaya başladığı Ocak 2003'ten beri en yüksek seviyesine çıktı.
Bir başka deyişle, kur kaynaklı maliyet artışları ve fiyatlama davranışlarındaki bozulma, enflasyonda çok sorunlu bir döneme de kapı aralamış oldu.
TÜFE ile ÜFE arasındaki fark elbette zamanla kapatılabilir ancak yüzde 35'i aşan ÜFE'nin tamamen olmasa da TÜFE üzerinde baskı yaratacağının kesin olduğunu söyleyebiliriz. Bu durum da ister istemez enflasyondaki yükseliş eğiliminin devam edeceği anlamına geliyor.
GIDA ENFLASYONU
TÜİK verilerine geri dönersek, nisan döneminde çekirdek enflasyon yüzde 18,1, yıllık gıda enflasyonu ise yüzde 25,9 olarak gerçekleşti. TÜİK verilerine göre nisanda bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu grup yüzde 29,31 ile ulaştırma oldu.
Ulaştırmayı yüzde 22,27 ile ev eşyası ve yüzde 19,20 ile sağlık izledi. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 9,05 ile haberleşme, yüzde 10,21 ile eğitim ve yüzde 11,03 ile giyim ve ayakkabı oldu.
2021 yılı Nisan ayında aylık artışın en yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, yüzde 7,57 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 2,13 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve yüzde 2,09 ile eğitim oldu.
Verilere göre nisanda en yüksek artış gösteren madde yüzde 24,91 ile domates oldu. Domatesi yüzde 15,76 ile çocuk gömleği, yüzde 14,95 ile kadın elbisesi takip etti.
GEÇİNME ENDEKSİ ARTTI
Öte yandan İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi de nisanda aylık yüzde 1,01 artış kaydetti. Yıllık bazda artış ise yüzde 16,34 olarak gerçekleşti. Toptan eşya fiyatları endeksi aylık yüzde 0,70, yıllık yüzde 17,52 arttı.
Nisanda giyimde yüzde 8,18, konut harcamalarında yüzde 0,81, gıdada ise yüzde 0,61 artış oldu. Bununla birlikte, Türk-İş araştırmasına göre Ankara'da dört kişilik bir ailenin gıda harcamalarında asgari tutar, nisanda bir önceki aya göre yüzde 1,14 arttı. Yıllık bazda artış ise yüzde 16,56 olarak gerçekleşti.
PROF. DR. EMRE ALKİN ALTINBAŞ ÜNİVERSİTESİ "FAİZİ PAS GEÇMEK GEÇİCİ BİR TESELLİ"
"Beklenti Merkez Bankası'nın faiz indirimine gitmeyeceği yönündeydi. Böyle bir akıl tutulmasının izahı olamazdı çünkü. Ancak, pas geçmek de geçici bir teselli olacak. Merkez Bankası ve kamu bankaları finans piyasasına öncülük yapıyor.
Özel kurumlar ne kadar direnseler de sonunda piyasaya göre hareket etmeye mecbur kalıyorlar. Yani bankacılık sektörü ortalamada nereye gidiyorsa herkes oraya doğru gidiyor. Kamu bankaları bugün aktif büyüklük başta olmak üzere birçok parametrede sektörün neredeyse yarısını elinde tutuyor.
Finans kurumları nihayetinde fon arz eden ile fon talep edeni buluşturan güven müesseseleridir. Bilançolarını ancak geçici süreyle küçültebilir, faaliyetlerini belirli süreyle yavaşlatabilirler. Çünkü sektördeki yarış yukarıda bahsettiğim parametrelerle yapılır ve sıralamalarda buna göre belirlenir."