M. FATİH KÖPRÜ
fatih.kopru@tr.ey.com
www. vergidegundem. com
Bu nedenle vergi mevzuatında yapılması planlanan önemli değişiklikleri komisyon raporunu baz alarak özetlemeye çalıştık. Eylül sonunda Meclis’e sunulan torba yasa tasarısı, o günden bu yana gündemden hiç düşmedi. Başta motorlu taşıt vergisindeki artışlar olmak üzere birçok vergisel düzenleme kamuoyunda tartışıldı, tartışılmaya da devam ediyor.
Tasarı, geçtiğimiz günlerde bazı değişikliklerle Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi ve büyük ölçüde şekillenmiş oldu. Önümüzdeki günlerde Genel Kurul’da yapılacak görüşmelerin ardından bu ay yasalaşması bekleniyor. Cumhurbaşkanı’nın onaylaması durumunda da Resmi Gazete’de yayımlanarak genel olarak yayım tarihinde yürürlüğe girmiş olacak.
Tasarı o kadar uzun ki bu yazımızda tüm değişiklikleri ayrıntılarıyla ele almamız mümkün değil. Bu nedenle biz de vergi mevzuatında yapılması planlanan önemli değişiklikleri Komisyon Raporu’nu baz alarak özetlemeye çalıştık.
GELİR VERGİSİ
• Gelir vergisi tarifesinin 3’üncü gelir dilimine uygulanan yüzde 27’lik oranın yüzde 30’a çıkarılmasını öngören düzenleme, komisyondaki görüşmeler sırasında tasarı metninden çıkarıldı.
• Kira gelirlerini (gayrimenkul sermaye iradı) beyan eden mükelleflerin götürü gider uygulamasında kullandıkları yüzde 25’lik oranın yüzde 15’e düşürülmesi öngörülüyor. Böylelikle kira beyan eden ve götürü gider yöntemini seçen mükelleflerin indirebileceği gider tutarı azalacağından, ödeyecekleri vergileri de artmış olacak. Hatta bu yeni oran 2017 gelirlerinin beyanında da kullanılacak.
• 2017 yılı Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin net ücretleri gelir vergisi tarifesi nedeniyle 1.404,06 TL’nin altına düşen ücretliler için, 1.404,06 TL’nin altına düşen tutarın ilave asgari geçim indirimi yoluyla telafisi imkanı getiriliyor. 2016 yılında da benzer bir uygulama yapılmıştı. 1 Eylül 2017 tarihinden itibaren geçerli olacak.
KURUMLAR VERGİSİ
• Tam mükellef kurumlar tarafından sermayeye eklenmeyen ve/veya kâr dağıtımına konu edilmeyen dağıtılabilir kurum kazançları üzerinden tevkifat yapılmasını öngören düzenleme, komisyondaki görüşmeler sırasında tasarı metninden çıkarıldı.
• Sadece banka, finans kurumları ve sigorta şirketlerinin kurumlar vergisi oranını yüzde 20’den yüzde 22’ye çıkaran düzenleme, komisyondaki görüşmeler sırasında tüm kurumlar vergisi mükelleflerini kapsayacak şekilde genişletildi. Buna göre kurumlar vergisi mükellefleri 2018, 2019 ve 2020 yılı vergilendirme dönemlerine ait kurum kazançları üzerinden yüzde 22 oranında kurumlar vergisi ödeyecekler.
• Kurumların en az iki yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların (gayrimenkuller) satışından sağlanan kazanca uygulanan yüzde 75’lik istisna oranının yüzde 50’ye düşürülmesi öngörülüyor. Değişiklik yayım tarihinde yürürlüğe girecek. Bu da, 2017 yılında kanunun yayımından önce yapılan satışlarda istisna oranına ilişkin tereddütler ile yayım tarihi itibarıyla iki yıldan uzun süredir elde tutulan gayrimenkullerin satışında uygulanacak oran konusunda uyuşmazlıkları beraberinde getirecek gibi görünüyor.
• Peşin fiyatlandırma anlaşmaları dolayısıyla ödenmesi gereken başvuru ve yenileme harçları yasanın yayım tarihinden itibaren kaldırılıyor.
• Finansal kiralama ve finansman şirketleri, ayırdıkları özel karşılıkların tamamını ayrıldığı yılda kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alabilecekler. Söz konusu düzenleme faktoring şirketlerini kapsamıyor ve 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecek.
ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ
• Engelliler tarafından özel tüketim vergisi (ÖTV) ödemeden satın alınabilen motor silindir hacmi 1.600 cm3’ü geçmeyen binek otomobillere (8703 GTİP numaralı mallar) bir sınır getirilmesi öngörülüyor. Buna göre engelliler, istisna kapsamına giren binek otomobillerden vergisiz fiyatı 90 bin
TL’den fazla olanlarını, ÖTV’siz olarak alamayacaklar. 2018 başından itibaren geçerli.
• Makaronlar (sigara kağıdı), meyveli gazozlar, enerji içecekleri ve alkolsüz biralar ÖTV kapsamına alınıyor. Ancak limonatalar ve doğal mineralli doğal maden suyu ile üretilmiş, tatlandırılmış, aromalandırılmış meyveli gazlı içecekler eskiden olduğu gibi ÖTV’ye tabi olmayacak. Yasanın yayım tarihinden itibaren makaronlar yüzde 65,25 ve 0,0994 TL asgari maktu vergiye tabi olacak. Diğer malların vergi oranı ise 2018 başından geçerli olmak üzere yüzde 20 olarak belirlenmiş durumda.
MOTORLU TAŞIT VERGİLERİ
Mevcut olan veya 31.12.2017 tarihinden önce tescil ettirilecek binek otomobiller için 2018 yılı motorlu taşıt vergileri (MTV), motor silindir hacmi 1.300 cm3 ve aşağısı olan binek otomobiller için yüzde 15, daha büyük motor hacmine sahip binek otomobiller için yüzde 25 olarak belirlendi.
Buna göre, motor silindir hacmi 1.300 cm3 ve daha küçük, 1-3 yaş aralığında bir binek otomobilin vergisi, 646 liradan yüzde 15 artışla 743 liraya, yine aynı yaşta ama motor silindir hacmi 1.600 cm3’e kadar olanların vergisi ise bin 35 liradan yüzde 25 artışla bin 294 liraya çıkacak.
Asıl değişiklik 2018’den itibaren alınacak (tescil ettirilecek) binek otomobilleri için geçerli. Bu taşıtlardan, sadece motor silindir hacmine göre değil, aynı zamanda vergisiz fiyatına göre de farklı tutarlarda vergi alınacak.
Vergisiz fiyatı 40 bin liradan düşük olan binek otomobillerin, motor silindir hacmi 1.300 cm3 ve daha küçük olanlarında artış yüzde 15,1.600 cm3’e kadar olanlarında ise yüzde 25 olacak. Vergisiz fiyatı 40 bin liranın üstündeki
otomobillerin vergisinde ise yüzde 50’ye varan artışlar öngörülüyor.
Örneğin motor silindir hacmi 1.3001.600 cm3 aralığında olan ve vergisiz fiyatı 70 bin lirayı aşan bir otomobilin 2018 yılı MTV’si, bin 35 liradan yüzde 50 artışla bin 553 liraya çıkacak.
ÖDEME EMRİNE İTİRAZ
Vergi borcunu vadesinde ödemeyenlere yedi gün içerisinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları gerektiği ödeme emri ile bildiriliyor. Ödeme emrine itiraz veya mal bildiriminde bulunma için mükellefin tebliğ tarihinden itibaren yedi günlük süresi bulunuyor. Bunun yanında ihtiyati hacze ilişkin dava açma süresi ve teminatlı alacakların paraya çevrilmesinden önce borçluya yapılacak tebliğ ile verilen ödeme süresi de yedi gün olarak uygulanıyor. Tasarı ile yukarıdaki yedi günlük sürelerin, 2018 başından itibaren 15 güne çıkarılması öngörülüyor.
EMLAK VERGİSİ
Bu yıl takdir komisyonları tarafından emlak vergilerine baz olmak üzere 2018 yılı için arsa ve arazi birim metrekare değerleri belirlenmişti. Bazı yerlerde geçen yıla göre çok yüksek belirlenen bu değerler itirazları da beraberinde getirmişti. Tasarıyla bu artışlara bir sınır getirilmesi öngörülüyor. Buna göre takdir komisyonları tarafından 2018 yılı için takdir edilen asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerlerinin 2017 yılı değerlerinin yüzde 50 fazlasını aşması durumda, 2018 yılında emlak vergileri hesaplanırken 2017 yılı değerinin yüzde 50 fazlası esas alınacak.
CEP TELEFONU VERGİLERİ
Mobil haberleşme hizmetleri yüzde 25, radyo ve televizyon yayınlarının uydu platformu ve kablo ortamından iletilmesine ilişkin hizmetler yüzde 15, kablolu, kablosuz ve mobil internet servis sağlayıcılığı hizmetleri ise yüzde 5 oranında özel iletişim vergisine (ÖİV) tabidir. Tasarı ile ÖİV oranları, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, yukarıdaki her bir hizmet için yüzde 7,5 olarak belirleniyor. Böylelikle cep telefonuyla konuşmanın vergisi düşerken, internetin vergisi artmış olacak.
İKRAMİYENİN VERGİSİ
Şans oyunları ile gerçek ve tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyeler üzerinden yüzde 10 oranında kesilen veraset ve intikal vergisi, yüzde 20’ye çıkarılıyor. Bu da yayım tarihini izleyen ayın başından itibaren geçerli.
VADELİ İŞLEMLER
Türkiye'de kurulu borsalarda gerçekleştirilen vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerine ilişkin muameleler ve bu muameleler sonucu lehe alınan paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden (BSMV) istisnadır.
Tasarıyla, işlemin yapıldığı yere bakılmaksızın tüm vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerine ilişkin muamelelerin ve bu muameleler sonucu lehe alınan paraların BSMV’den istisna edilmesi öngörülüyor. Yayımlandığı ayı izleyen aybaşından itibaren geçerli olacak.