Merkez Bankası tarafından hesaplanan Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) bazlı ve 2003=100 temel yıllı Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi’nin (REDK) değeri ekim ayında 88 olarak gerçekleşti.
DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr
Bu endeksin değeri eylül ayında 90,3 düzeyindeydi. Buna göre REDK’de ekim ayında 2,3 puanlık düşüş yaşandı. Ekim ayında yaşanan düşüş REDK’yi 2003 yılından bu yana gördüğü en düşük ikinci değere taşıdı. REDK, bugüne kadarki en düşük değerini geçen ocak ayında 87,6 ile almıştı.
Buna da döviz kurlarında geçen yılın son aylarında başlayan yükseliş yol açmıştı. Merkez Bankası’nın “yan yollardan” yaptığı faiz artışıyla bu yükselişin şubat ayında durması ise REDK’nin yatay seyre geçmesini sağlamıştı. Ancak işler yeniden tersine dönmeye başladı.
REDK, muhtemelen kasım ayında geçen ocak ayındaki seviyesinin de altına inip iyice dibi bulacak. Çünkü döviz kurlarında ekim ayında başlayan yükseliş sürüyor. Eylül ayında 3,47 TL olan ortalama dolar kuru ekim ayında 3,66 TL’ye çıkmıştı.
Biz bu yazıyı yazdığımız sırada kasım ayının ilk 10 günündeki ortalama dolar kuru ise 3,83 TL düzeyindeydi. Eylül ayında 4,14 TL iken ekim ayında 4,31 TL’ye çıkan ortalama Euro kurunun kasım ayının ilk 10 günündeki ortalaması ise 4,45 TL’ydi. Eğer buradan ciddi bir geri dönüş olmazsa, nominal kurlarda yaşanan bu artış REDK’ye yine ciddi bir düşüş olarak yansıyacak.
TL’nin reel değeri 2000’li yıllarda genelde yükseliş eğilimindeydi. 2010 yılından bu yana ise genelde düşüş eğiliminde bulunuyor. 2000’li yıllarda TL’nin reel olarak değer kazanması ithalatı teşvik etmiş ve cari açığın rekorlar kırmasına yol açmıştı. TL’nin reel değerinin düşmesi ise çift haneli enflasyonun hortlamasına neden oldu.
