ARAM EKİN DURAN
eduran@ekonomist.com.tr
Türkiye ekonomisinin itici güçlerinden olan ihracatın amiral gemisi konumundaki Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 30 Haziran'da gerçekleştirilecek seçimle yeni başkanını seçecek.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Türkiye ekonomisinde makroekonomik parametrelerin bozulma eğilimi gösterdiği, Türk Lirası'ndaki değer kaybı nedeniyle ihracatın daha da önem kazandığı bu dönemde, ihracatın dümenine hangi ismin geçeceği ve nasıl bir yönetim sergileyeceği daha da önem kazanmış durumda.
Son 10 yıldır görev yapan mevcut başkan Mehmet Büyükekşi'nin görevi kime devredeceği uzun zamandır merak konusu. Son iki haftada ihracat dünyasının üç önemli ismi başkanlığa adaylığını açıkladı.
Buna göre, 2001-2008 yılları arasında TİM Başkanlığını yürüten Oğuz Satıcı, mevcut TİM Başkanvekili Tahsin Öztiryaki ve ihracatın lokomotif sektörlerinden tekstilin önde gelen isimlerinden İsmail Gülle, 30 Haziran'da sandıkta yarışacak üç aday olacak.
E-TİCARET VE YAZILIM
Ekonomist Dergisi olarak, iş dünyası örgütleri içerisindeki önemli seçimlerden biri olan TİM'deki başkanlık yarışında, adayların vaatlerini ve ihracata bakışlarını derledik. Öncelikle daha önce sekiz yıl TİM başkanlığı yapmış olan ve aradan 10 yıl geçtikten sonra aynı göreve tekrar aday olan Oğuz Satıcı'ya bakalım.
Satıcı'nın ihracat dünyası için kurduğu vizyonda, e-ticaret kanallarının genişletilmesi, bilişim-yazılım ihracatının artırılması ve dizilerden resim, heykel gibi sanat eserlerine kadar farklı ürünlerde hizmet ihracatına ağırlık verilmesi gibi konular öne çıkıyor.
10 yıl sonra TİM Başkanlığına yeniden adaylığını koyması için tabandan önemli bir talep geldiğini ifade eden Oğuz Satıcı, "Bu taleplere kulak tıkamanın doğru olmadığını düşündüğüm için adayım" diyor. Satıcı, seçilmesi halinde göreve geldiği ilk iki yılda ihracatı 250 milyar dolara, dört yıl sonunda da 400 milyar dolara çıkaracağını kaydediyor.
Oğuz Satıcı, "Hem küresel konjonktür hem de Türkiye'nin son yıllarda yaşadığı çok ağır olaylar oldu. Ama 2023 için geriye kalan dönemde ihracatta önemli başarılara imza atmak hala mümkün" diyor.
Amacının dört yıl içinde kişi başına ihracatı 2 bin dolardan 5 bin dolar seviyesine çıkarmak olduğunu dile getiren Satıcı, şunları söylüyor: "Bunu yapmak için ihtiyaç duyduğumuz en önemli şey kamu-özel sektör ve TİM-ihracatçı şirket koordinasyonunu artırmak.
Ben öncelikle bunu sağlayacak mekanizmaları kuracağım. Türkiye'nin Endüstri 4.0'ı kaçırmamak için İhracat 5.0'a geçmesi lazım. Bunun için de e-ihracat kanallarını en yüksek düzeyde kullanacak bağlantıları sağlayacağız."
KATMA DEĞERLİ TARIM
TİM başkanlığı için yarışacak bir diğer aday da ihracat dünyasında 'Tahsin abi' diye anılan İstanbul Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Başkanı ve TİM Başkanvekili Tahsin Öztiryaki olacak. Öztiryaki'nin seçimde en büyük avantajı, iki dönemdir TİM yönetiminde olmasından dolayı delegelere ve birliklere çok hakim olması.
Tahsin Öztiryaki, son iki dönemde Türkiye ihracatının altyapısını güçlendiren projelere imza attıklarını dile getiriyor. Öztiryaki, "Yeni dönemde sektörlerin içine daha çok girerek, birliklerle daha yakın temas kurarak bütün sorunları tespit edip çözümlenmesini sağlayacağız. Amacımız ihracatın önündeki engellerikaldıracak çalışmalar yapmak" diyor.
Seçilirse, başkanlığı döneminde tüm ihracatçı birlikleri ile TİM yönetimi arasındaki ortak akıl toplantılarını artıracağını vurgulayan Öztiryaki, "Katma değerli ürün yapabilmek için tasarıma, AR-GE'ye ve innovasyona daha çok önem verilmesini sağlayacağız" diye konuşuyor. Genç fikirleri sanayiciler ile buluşturacaklarını ve genç işgücünü harekete geçireceklerini belirten Öztiryaki, "Kurmayı planladığımız 'İhracat TİM'leri' ile ihracatı gençlerimize yerinde öğreteceğiz" diyor.
Türkiye'de sadece sanayi ürünleri değil, tarım alanında da katma değerli ürünlerin ihraç edilmesi gerektiğinin altını çizen Öztiryaki, "Örneğin organik tarım alanları yaratarak katma değer sağlayabiliriz. Şu an üretilen ürünleri daha iyi ambalajlayarak daha katma değerli hale getirebiliriz" şeklinde konuşuyor.
KÜÇÜK İHRACATÇIYA DESTEK
TİM'de başkanlık koltuğuna aday bir diğer isim ise uzun yıllardır yürüttüğü İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçı Birlikleri (İTHİB) Başkanlığı göreviyle kamuoyunda ihracatın lokomotif sektörlerinden olan tekstil dünyasının sesi olarak tanınan İsmail Gülle. Gülle'nin ajandasında öne çıkan en önemli konulardan biri gerek TİM delegelerinin gerekse birlik üyelerinin iletişimini artıracak mekanizmalar kurmak.
Türkiye'nin ihracatında önce 200 milyar dolar eşiğini geçmek gerektiğini vurgulayan Gülle'ye göre, bu eşik aşıldıktan sonra daha inovatif ve dinamik bir ihracat dünyası yaratmak mümkün. Yeni dönemde ihracatta yeni sektörlerin ve yeni ihracatçı birliklerinin ortaya çıkması gerektiğini kaydeden Gülle sözlerine şöyle devam ediyor: "Değişimin içindeyiz, değişimi yaşıyoruz.
Geçen yıl ne yaptıysam aynısını yapacağım diye ısrar etmek bile oyun dışında kalmanıza yol açabilir. Sahada değilseniz, bu iş olmaz. Teknolojik altyapı da çok değişti. E- ticaret ön plana çıktı. Sahada olmak, üretimi bilmek, teknolojiyi, tüketicinin taleplerini bilmek önemli bir avantaj."
İsmail Gülle, Türkiye'de 70 bini aşkın ihracatçı şirket bulunduğunu ancak en büyük 1000 ihracatçının toplam ihracatın yüzde 58'inden fazlasını gerçekleştirdiğini belirtiyor.
Gülle, bu konuda şunları söylüyor: "İlk 1000 zaten ciroyu, ihracatı çözmüş durumda. Kalanların sorunlarına eğilip, büyütmek lazım. İhracatın artmasını sadece TİM Başkanına ve yönetimine mal etmek haksızlık bence. Bu tam bir takım oyunudur. Bizim görevimiz ihracatçının sorununun çözümüne aracı olmak."