BURCU TUVAY
btuvay@ekonomist.com.tr
Teknoparklardaki şirketler, ventilatörden siperliğe, maskeden viral taşıma vasatina kadar birçok alanda üretimi artırdı.
Tüm dünyayı etkisi altına alan yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınıyla mücadele için pek çok yeni ihtiyaç ve yapılması gereken pek çok inovasyon bulunuyor. Bu nedenle teknoloji girişimcileri bu yolda önemli görevler üstlenebilirler. Ucuz maliyetli solunum destek cihazlarından enfekte hasta nakline yönelik sedyelere kadar pek çok alanda büyük hacimli ihtiyaç var.
Geçtiğimiz günlerde Avrupa Birliği (AB) de koronavirüs mücadelesiyle ilgili inovatif ürünlere çağrı yaptı ve bu amaçla çalışan girişimcileri destekleyeceğini açıkladı. Bu anlamda teknoparklardaki şirketler de bu sürece katkı sunmak için adeta birbirleriyle yarışa girdi. Biz de 15 teknoparkın bu süreçte yürüttüğü çalışmaları araştırdık.
GÜNLÜK BİN MASKE ÜRETECEK
İTÜ Çekirdek Kuluçka Merkezi, #FightCO-VID19 dikeyini açtı. Bu dikeyde çağrılar yıl boyu devam edecek. Tespit yöntemlerinden respiratör teknolojilerine, sterilizasyondan ventilatöre kadar birçok boyutu olan bu problemin çözümüne katkı sağlayacak tüm girişimciler www.itucekirdek.com adresinden başvurabilecek.
Bilkent CYBERPARK da hızlı bir şekilde önlem almaya başladı. BİOSYS firması daha ortada koronavirüs salgını yokken ventilatör cihazını geliştirdi ve üç hastane için 15 adet üreterek teslim etti. Yine salgın öncesi bu ürünün seri üretimine geçmeyi planlarken Covid-19 ortaya çıktı.
Firma, şu anda TÜBİTAK, Aselsan, Arçelik ve Baykar işbirliğinde yerli solunum cihazının ilk seri üretim prototipini üretmiş durumda. Bugünlerde seri üretim ürünlerinin piyasaya çıkarak hastanelere teslim edilmesi bekleniyor.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
ELEKTRİKSİZ ORTAMDA OKSİJEN
Teknopark İstanbul'un içinde yer alan Cube Incubation'da AR-GE çalışmalarını yürüten Bacpolyzyme Bioengineering şu anda üretilen normal maskelerin koruyuculuğunu arttırmak amacıyla maskenin yüzle temas eden bölümüne, tamamen biyolojik olarak uyumlu, biyo malzemenin entegre edilmesi ve bu sayede havadaki hem viral hem de mikrobiyal kontaminantların filtrelenmesi noktasında bir çalışma yürütüyor. Şirket, Covid-19 için üretilen maskelerin N95 kalitesinde olması için nano boyutta bir malzeme üretim hazırlığında.
SONUÇLAR APLİKASYONLA BİLDİRİLECEK
GOSB Teknopark'ta faaliyet gösteren Eravis Görüntü İşleme Sistemleri, koronavirüs kapsamında, x-ray ve bilgisayarlı tomografi resimlerinin derin öğrenme ile görüntü analizi konusunda bir proje geliştiriyor.
Proje kapsamında geliştirilmekte olan yazılım, x-ray ve bilgisayarlı tomografi resimlerinin buluta aktarılması ve bulutta derin öğrenme yazılımı ile analiz edilmesi sonrasında yetkili kişilere koronavirüs test sonucunun web aplikasyon aracılığıyla bildirilmesini gerçekleştirecek.
Bu sayede testlerin yapım aşamasında da risk altında olan sağlık çalışanlarından bağımsız, anlık ve yüksek doğruluk payına sahip bir test sistemi geliştirilmiş olacak.
OTONOM HASTANE ROBOTU
Medikal ürün geliştiren firmalarıyla koronavirüse karşı da önemli bir inovasyon merkezi olan Yıldız Teknopark'ta Covid-19 aşısından hızlı tanı kitine, otonom hastane robotundan yenilenebilir antiviral etkili koruyucu spreye kadar pek çok farklı ürünün geliştirilmesi konusunda yoğun bir çalışma sürdürülüyor.
Teknoparkta otonom hastane robotu üzerine de çalışılıyor. Robot, hastane içinde çeşitli tıbbi malzeme ve atıkların, üzerinde bulunan dezenfektasyon kabinlerine konularak farklı noktalara güvenli şekilde taşınması, ortamın düzenli olarak dezenfekte edilmesi, veri toplama ve hasta takibi işlerinin yapılması için tasarlanıyor.
FİKİRLERİ YARIŞTIRDI
ODTÜ TEKNOKENT, Türkiye'nin önde gelen girişimcilerinin, üniversitelerin, sivil toplum kuruluşlarının, bakanlıkların, özel şirketlerin paydaşlığı ile yola çıkan ve koronavirüs salgını nedeniyle ortaya çıkan problemlere çözümler üretmek misyonuyla gerçekleştirilen Coronathon Türkiye'nin paydaşları arasında yer alarak destek sağladı.
48 saat gibi kısa bir sürede, koronavirüs salgınına karşı farklı alanlarda fikirler geliştirilmesi amacıyla organize edilen Coronathon Türkiye'de yarışan yaratıcı fikirlerden, ODTÜ TEKNOKENT şirketleri Geodo Teknoloji ve NeoAnka'nın projeleri ödüle layık görüldü.
Geodo Teknoloji, Covid-19'un yayılım kontrolünü optimize etmek için, sıkıntılı sosyal etkileşim tespiti durumunda tüm bireylerin tutarlı eylem almasını sağlayan ve devletlerin teknolojik tabanlı ve "etkin iz sürmeye" dayalı risk yönetimi süreçlerini hızlandırma fikriyle #coronathontürkiye'ye katkıda bulundu.
CoroWarner olarak adlandırılan bu fikir, Covid-19 için testi pozitif çıkmış kişi ile herhangi bir açık ortamda sosyal etkileşime girmişseniz sizi anlık ve anonim olarak ayrıca sizin anonimliğinizi koruyarak uyaran bir mobil uygulamadan oluşuyor.
NeoAnka şirketi tarafından geliştirilen ozeldoktorum. com ise Covid-19 şikayetleri dışında sağlık şikayetlerinin doğru uzmanlık branşına iletilecek şekilde sınıflandırılması ve ilgili uzmanlık branşından hekim ile hastaların online görüşme yapmasını sağlayan yapay zeka destekli bir uygulama.
KİT ÜRETİCİLERİNE ALTYAPISINI AÇTI
In-vitro tanı kitleri konusunda profesyonel bir kurguya, bilgi birikimi ve altyapıya sahip olan Sabancı Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi (SUNUM), Covid-19 mücadelesinde aktif rol alan kit geliştirici, antikor/ biyolojik ajan üreten firmalar ile kamu kuruluşlarına altyapısını açıyor.
SUNUM, ulusal araştırma altyapısı ve tüm stratejik paydaşlarıyla Covid-19 mücadele sürecine katkı verme çerçevesinde her türlü işbirliğine hazır olduğunu web sitesi ve sosyal medya kanalları aracılığıyla duyurdu.
Halihazırda değerlendirme aşamasında olan NANOSIS projesi kapsamında SUNUM, "Sağlık için takip ve tanıya yönelik hızlı, ekonomik ve özgün nanotek-nolojik bileşen, ürün ve sistemlerinin geliştirilmesi" teması ile enfeksiyon hastalıklarının basit, hızlı ve ekonomik tanısı odağında çalışmalar planlıyor.
Bu kapsamda 24 stratejik ortakla birlikte tanı kitleri,biyosensörler ve evde sağlık kavramları gibi önleyici tıp çalışmaları ve sağlığı olumsuz etkileyen ajanların moleküler yöntemlerle saptanmasına yönelik ihtiyaçları göz önünde bulundurarak bir sanal işbirliği platformu kurgulandı.
ÇOKLAYICI ÜRETİYOR
Akdeniz Üniversitesi Antalya Teknokent Girişimcilik ve Kuluçka Merkezi önemli AR-GE çalışmalarına imza atarken koronavirüs ile mücadelede hekimleri ve sağlık çalışanlarını yalnız bırakmadı.
Antalya Teknokent Genel Müdürü İbrahim Yavuz, Antalya Teknokent Girişimcilik ve Kuluçka Merkezi ile Prototip Atölyesi'nde, koronavirüs nedeniyle yaşanan zor süreçte hekim ve sağlık çalışanları için Akdeniz Üniversitesi Rektörlüğü ve ilgili birimlerle birlikte hareket ederek ellerini taşın altına koyduklarını ifade ediyor.
Koronavirüs hastalarının sağlık çalışanları ile yüz yüze geldiklerinde hapşırma, kan gibi mikrobileşenleri engellemek amacıyla bariyer ürettiklerini belirten Yavuz, ventilasyon cihazlarının çoklayıcılarına ihtiyaç olması halinde hem çoklayıcı üretimi hem de ventilasyon cihazı ara ekipmanlarını üretebilir durumda olduklarını söylüyor.
Yavuz, İl Sağlık Müdürlüğü ile yapılan görüşmelerde, solunum cihazının hastanelerde yeterli miktarda mevcut olduğunu fakat prototip olması amacıyla üretim yaptıklarını, çoklayıcı üretildiği zaman bir adet olan solunum cihazının anında iki hastaya birlikte cevap verebilecek duruma geleceğini belirtiyor.
3D YAZICI İLE ÜRETİM
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren Kapadokya Teknopark, koro-navirüs ile mücadele kapsamında medikal malzeme üretimine geçti. Kapadokya Teknopark, koronavirüs salgınından dolayı ithal edilmesi gereken maliyeti yüksek ve sayıca çok olması gereken kritik medikal parçaları 3D yazıcılarla üretmeye başladı. Kapadokya Teknopark tarafından üretilen siperlikler hastanelere ücretsiz olarak verilecek.
DNA TEKNOLOJİSİ KULLANDI
Koronavirüs salgınının Türkiye'de de görülmesinin ardından TOGÜ Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Biyomühendislik Bölümü, koronavirüs tanı kitinde kullanılan enzimlerin üretimi için çalışmalara başladı.
Teknopark işbirliği ve TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ile koordineli bir şekilde çalışmalara başlanmasından iki hafta sonra koronavirüs tanısında kullanılan Revers Transkriptaz ve DNA Polimeraz enzimleri, rekombinant DNA teknolojisi kullanılarak üretildi. Üretilen iki enzim yerli ya da başka bir firmanın kitinde kullanılacak.
DOÇ. DR. DENİZ TUNCALPARİ TEKNOKENT GENEL MÜDÜRÜ
"GÜNLÜK BİN MASKE ÜRETECEĞİZ"
"İTÜ MAGNET FAB'da sağlık çalışanlarının ihtiyaç duyabileceği ve 3D yazıcıda üretebilecekleri medikal ürünlere odaklandık. İTÜ MAGNET FAB'da günlük 300 adet yüzü koruyabilen maske ürettik. Yakın zamanda kalıbı üretilip günlük 1.000 ve üzeri üretim yapmayı hedefliyoruz."
SERDAR ALEMDARODTÜTEKNOKENT GENEL MÜDÜRÜ
"SÜREKLİ İRTİBAT HALİNDEYİZ"
"Yaşam bilimleri ve medikal çözümler alanında faaliyet gösteren şirketlerimizle sürekli irtibat halindeyiz. Salgınla mücadelede çözüm sunabilecekleri konularda kendilerine her türlü desteği veriyoruz. Farklı şirketleri birlikte çalışmaları konusunda desteklemeye çalışıyoruz."
PROF. DR. MESUT GÜNERYILDIZ TEKNOPARK GENEL MÜDÜRÜ
"START UP'LARA DAHA FAZLA DESTEK"
"Yıldız Teknopark olarak sağlık alanında çalışan firmalarımıza ait teşhis, koruma veya tedavi destekleyici ürünlerin envanterini Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile paylaştık. Özellikle sağlık alanında çalışma yapacak start up'lara daha fazla destek vererek çalışmalarımızı sürdüreceğiz."
BİLAL TOPCU TEKNOPARK İSTANBUL GENEL MÜDÜRÜ"SAĞLIK BAKANLIĞI'NA DESTEK OLUYORUZ"
"Kritik komponentlerin yurtdışından gelmesindeki sıkıntı ve gecikmelerden dolayı hammaddede bekleme süreleri arttı. Bunu göz önünde bulunduran İstanbul Sağlık Endüstrisi Kümelenmeleri, bu alanda çalışmalar yürüten şirketleri bir araya getirerek, Sağlık Bakanlığı ile koordineli çalışmalar yürütmelerine destek oluyor."
GÜLBAHAR COŞKUNÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ OPENFAB EKİP YÖNETİCİSİ
"ÜÇ BOYUTLU BASKI ÜRÜN TALEBİ ALDIK"
"Gelen taleplerden anladığımız kadarıyla siperlik dışında farklı ürünlere ve cihazlara da ihtiyaç duyuluyor. Sağlık çalışanlarının güvenliğini sağlayacak siperlik dışında ilk üç boyutlu baskı ürün talebini aldık ve kısa süre içerisinde baskısını gerçekleştirerek doktorlarımıza ilettik."
TOLGA BİLDİRİCİGOSBTEKNOPARK TTO DİREKTÖRÜ
"EN ÖNEMLİLERDEN BİRİ VENTİLASYON"
"GOSB Teknopark olarak Koronavirüsle ilgili yaptığımız en önemli çalışma, sanayiden, start up'lardan, üniversitelerden ve hastanelerden uzmanların olduğu bir haberleşme platformu kurmak oldu.
GOSB Teknopark olarak 'ventilasyon' şu anda en önemli konularımızdan biri."
ÖZGÜR DURMAZMERSİN TEKNOPARK GENEL MÜDÜRÜ
"ŞEFFAF YÜZ KALKANI ÜRETİYORUZ"
"Yaptığımız çağrıya yanıt veren firmalarımızın destekleriyle ve teknoparkın sahip olduğu makineler de eklenerek 3 boyutlu (3D) yazıcılarla küçük bir '3D Atölye' kurduk. Şu anda sağlık çalışanlarını Covid- 19'dan korumak için şeffaf yüz kalkanı üretimimiz devam ediyor."
FARUK İNALTEKİN BİLKENT CYBERPARK GENEL MÜDÜRÜ "HIZLI BİR ŞEKİLDE ÖNLEM ALDIK"
"Bilkent CYBERPARK olarak hızlı bir şekilde önlemlerimizi aldık. Salgını önleme konusunda çalışan tüm firmalarımız tarafından devletin ihtiyaçları dahilinde belirlenen sayılarda üretim gerçekleştirilecek."