GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
30 milyon dolar değerlemeye ulaşan şirketin CEO’su Kate Unsworth, “Teknoloji, her insan için verilerini kullanarak farklı ve hedefli sağlık çözümleri sunabilir” diyor. Giyilebilir teknoloji ürünleri geliştiren bir şirket olan Londra merkezli Vinaya, aynı zamanda teknolojinin ileriki dönemde hayatımızı nasıl etkileyeceği üzerine araştırmalar yapıyor.
Şirketin 29 yaşındaki CEO’su Kate Unsworth, mücevher tasarımına sahip giyilebilir bileklikler üretirken aynı zamanda çağrı, e-mail ve mesajların sürekli hayatı etkileyen şekilde var olmasını engellemeyi hedefliyor. Teknoloji yönetimi danışmanlığı yaparken sürekli e-mailleri kontrol etmekten ve acil yanıt vermekten yorulduğunu, bunun da hayatını derinden etkilediğini fark eden Unsworth, bu sistemi değiştirebilecek ürünler tasarlama fikrini geliştirdi.
30 milyon dolar değerlemesi olan şirket, geliştireceği yeni ürünlerde özellikle kişilerin alışkanlıklarından veri toplayarak sunacağı hizmetlere odaklanıyor. Vinaya CEO’su Kate Unsworth ile girişimini ve gelecek planlarını konuştuk. Uns-worth’un sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle: Vinaya'yı kurmak için iş fikri nasıl doğdu? Teknoloji alanında yönetim danışmanlığı işi yapıyordum. Şirketlerin teknoloji kullanarak nasıl işlerini şekillendirebileceği üzerine çalışıyordum.
Bu işi yaparken akıllı telefonuma eklenmiş bir şekilde yaşıyordum. Bu durum artık ilişkilerimi etkiliyordu. Bu dönemde iki hafta kendimi telefondan uzaklaştırdım ve daha iyi hissettim. Ama sonsuza kadar offline (çevirimdışı) yaşayamazdım. Ama istediğim şekilde bağlantı kurabileceğim cihazların olmadığını gördüm. O nedenle bağlantıyı kontrol altına alabileceğim ürünler tasarlama fikriyle şirketi kurdum.
Ürün geliştirmenin çıkış noktası neydi?
Dijital alanın neden fiziksel alandan farklı olduğunu düşündüm. Fiziksel olarak, insanlar gün içinde sürekli sizi rahatsız edip örneğin dürtemezler. Ancak dijital dünyada bu mümkün olabiliyor. Dijital dünyada çok fazla alanımın olmadığını fark ettim. Buradaki dengenin sağlanması gerektiğini düşündüm. Ancak telefonumu buna göre şekillendiremiyordum. Bu nedenle acil durumlar için bana ulaşılabilecek bir giyilebilir ürün olarak bileklik tasarladım. Bildirimler belirlenen aile ya da işle ilgili acil durumlarda titreşimle haber veriyor. Böylelikle her an telefonumu yanımda taşımak zorunda kalmıyorum.
Piyasada birçok giyilebilir ürün var. Siz nasıl farklılık yaratıyorsunuz?
Geliştirdiğimiz ürün, aynı zamanda kullanım verilerine de sahip olmamızı sağlıyor. Biz de bu verilere bakarak insanların alışkanlıklarını öğrenebiliyor ve nasıl daha sağlıklı bir yaşam sürebileceklerini araştırıyoruz. Kalori yaktığında daha olumlu mu hissediyorsun? Caz müzik dinledikten sonra daha mı mutlu oluyorsun? Sekiz saat uyuduktan sonra daha mı yaratıcısın? Buradaki korelasyonu ortaya çıkarmaya çalışıyoruz. Benim için en önemli nokta, hayatta dijital dengeyi sağlamak.
Bununla nasıl bir değişim yaratmayı düşünüyorsunuz?
İnsanların bazı alışkanlıklarını değiştirerek birtakım hastalıkların da üstesinden gelineceğini düşünüyorum. Bu da teknoloji kullanılarak yapılabilir. Her insan farklıdır. Sigarının kötü olduğunu, tuz ve şekerin zararlı olduğunu biliyoruz. Ancak zihinsel yetkinlikler hakkında çok daha az şey biliyoruz. Teknoloji, her insan için verilerini kullanarak farklı ve hedefli sağlık çözümleri sunabilir.
Ürün geliştirme laboratuvarını ve ekibi nasıl kurdunuz?
Farklı perspektifve yeteneklere sahip insanları bir araya topladığınızda yaratıcı çözümleri geliştirebileceğinizi düşünüyorum. Londra’da insanların gelip vakit geçirebileceği bir alan yarattık. Fizikçiler ve mühendislerin yanı sıra tasarımcılar ile müzisyenler de bu ekibe dahil. Böylece farklı fikirler ortaya çıkıyor. Burada 40 kişi çalışıyor.
Başlangıçta iş sermayesini nasıl elde ettiniz? Yatırım aldınız mı?
En başta hiç yatırım almadık. Kurucular gerekli ekipmanları almak için az miktarda birkaç bin pound sermaye koydular. O zaman hala işlerimizde çalışıyor, hafta sonları ve geceleri de bu iş için mesai yürütüyorduk. İngiltere’de yatırımcılar daha az risk almak istiyor, o nedenle kolay değil. Bu ürünü geliştirdiğimizi ve pazarda yeri olduğunu ispatlamaya çalıştık. İlk ürün 18 ayda ortaya çıktı. Bundan sonra farklı yatırımcılardan 5 milyon dolar yatırım aldık. Şimdi işbirlikleri yaparak kurumlara da ürün sağlama planı yapıyoruz.
Şirketin değeri ne kadara ulaştı?
Son yatırım sonrası 30 milyon dolar değerlemeye ulaştık. Yeni yatırımlarla bunu artırmayı planlıyoruz.
Kaç ürününüz bulunuyor? Yeni ürünler gelecek mi?
Şu anda iki ürün pazarda yer alıyor. Ürünün donanım olan bir kısmı mücevher, yazılım kısmı ise mobil uygulama. İlk ürünü geliştirip çıkarmamız iki yılımızı aldı. Onun dışında üçüncü ürün üzerinde de çalışıyoruz.
Bu alanın geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Şu anda pazara bakıldığında çok fazla sağlık için üretilen akıllı bant görüyoruz. Pazarın çok küçük bir bölümünü kapsıyor. Ama gelecek için potansiyel var. 2018’de birçok farklı ürün pazara girecek. Daha küçük sensörler geliştirilip bu cihazların içine girecek. Böylece farklı özellikler de eklenecek. Kan şekerinin oranı, kortizonun seviyesi gibi birçok şeyi ölçebileceğiz. Çoğu fitbant veri toplamıyor, biz bu özelliğimizle diğerlerinden ayrılıyoruz. Email alışkanlıkları ve müzik dinleme sıklığını bilebiliyoruz ve bunların stresinizi nasıl etkilediğini ölçebileceğiz.