ARAM EKİN DURAN
fbozkus@ekonomist.com.tr
Yüzde 45'in üzerinde bir halka açıklık oranına sahip olan ve 2017'yi 7,5 milyar TL'lik ciro ile kapatan Tekfen Holding, tarım sektöründe üretimden inovasyona her alanda büyüme kararı aldı.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Holding, 2018'in başında 'Türkiye'nin kiraz kralı' olarak bilinen işadamı Yavuz Taner'in sahibi olduğu ve Türkiye'nin en büyük meyve üreticisi ve ihracatçısı firmalarından olan Alanar Meyve ile Alara Fidan'ın yüzde 90'ını yaklaşık 50 milyon TL'ye satın aldı. Bu şirketler 'Tekfen Tarım' çatısı altında toplandı.
40 yıldır Toros Tarım markasıyla gübre, tohum, fide ve fidan olmak üzere tarımsal girdi alanında sektör lideri olan Tekfen Grubu, bu satın almayla tarımsal üretim alanında da iddialı bir adım attı.
TARIMIN PAYI YÜZDE 30
Bugün itibariyle Tekfen Holding'in iş hacminin yaklaşık yüzde 65'ini TANAP ve Türk Akımı gibi dev projelerde yer alan Taahhüt Grubu oluşturuyor. Kimyasal gübre üretimi ve ihracatında lider olan Toros Tarım'ın amiral gemisi olduğu Tarımsal Sanayi Grubu ise 2017 yılındaki 2,24 milyar TL satış geliri ile toplam ciro içinde yüzde 30'luk yer kaplıyor.
Holdingin ayrıca fidecilik ve gayrimenkul yatırımları da bulunuyor. Şimdi ise holding Tekfen Tarım şirketiyle yalnızca Türkiye'de değil, farklı ülkelerde yerel üreticiler ile anlaşarak başta yaş meyve olmak üzere dünya çapında tarım ürünleri ticareti gerçekleştirmeye hazırlanıyor.
Tekfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Gigin, bu stratejiyi, "Dünyada tarımsal üretimin mevsimselliği ortadan kalkıyor. Biz de yılın 12 ayında ürün satışı yapabilecek şekilde, müşterilerimizin isteklerini yılın her döneminde karşılayacak bir ağ ile yola devam edeceğiz" sözleriyle anlatıyor.
500 MİLYON TL YATIRIM
Tarım ürünlerinde global bir oyuncu olmak için önce Hindistan pazarında incelemelerde bulunan Tekfen, kısa süre içinde Özbekistan, Afrika ve Güney Amerika'da gerçekleştireceği iş bağlantılarıyla dünyanın en doğusundan en batısına kadar olan bölgede büyük bir tedarikçi olmayı hedefliyor.
Tekfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Gigin, henüz 250 milyon TL'lik ciroya sahip olan Tekfen Tarım'ın yedi yıl içinde 1 milyar dolar ciroya ulaşacağını söyleyecek kadar iddialı.
Yatırım planlarında ayrıca, önümüzdeki birkaç yıl içinde Türkiye'de ürün elde ettikleri tarım alanlarını 3-4 kat artırmak olduğunu kaydeden Murat Gigin, "Şu anda 4 bin 750 dekar tarım arazimiz var. 6 bin dekar da yeni yatırım yapacağız ve iki yıl içinde 10 bin dekar büyüklüğe ulaşacağız" diye konuşuyor.
Alınacak bu 6 bin dekar arazi için odaklanılan bölge ise Manisa ve Aydın civarı olacak. Beş yıl içinde ise yıllık toplam ihracatlarını 12 bin 500 tondan 50 bin tona çıkarmayı hedeflediklerini dile getiren Gigin, üretilecek tarım ürünlerini toplamak ve paketlemek için ayrıca modern üç büyük tesis kuracaklarını söylüyor. Gigin, "Bursa, Manisa ve Malatya'da 200 milyon TL yatırımla akıllı depolarımızı kuracağız. Arazi alımları ve tesisler için toplamda 500 milyon TL yatırım yapacağız" diyor.
ÖZBEKİSTAN VE HİNDİSTAN'DA ÜRETİM
Tekfen'in yurtdışında tarımsal üretim üssü haline getirmek istediği ülkelerin başında Hindistan ve Özbekistan geliyor. Özbekistan'da iklim koşullarının yaş meyve üretimine elverişli olduğunu ve bu ülkede 49 yıllığına arazi kiralama avantajı bulunduğunu dile getiren Murat Gigin, "Özbekistan tarımda gelişmek istiyor ve Türkiye'den yoğun bir fide ithalatı yapıyor.
Özbekistan'da yetiştirilecek incir, dünyada İspanyol inciri ile rekabet edecek kalitede. Ayrıca Özbekistan'dan 230 milyonluk Rusya pazarına gümrüksüz ticaret yapılabiliyor" şeklinde konuşuyor.
Gigin, bu ülkedeki üreticilerle görüşmeleri olumlu yönde sürdürdüklerini kaydediyor.Murat Gigin, bunun yanı sıra Bursa'da ürettikleri siyah incirin 365 güne yayılan bir ihracata kavuşması için Hindistan Haydarabat'ta da üretim yapabilecek bir yerel üreticiyle anlaşma sağladıkları bilgisini veriyor.
Tekfen Tarım Genel Müdürü Emrah İnce ise bu yılı yaş meyvede 12 bin 500 tonluk ve 28 milyon dolarlık ihracatla kapatmayı hedeflediklerini belirtiyor. İnce, bu konuda şunları söylüyor: "Yurtdışında tüketilen yaş meyvelerin kabul gördüğü bir standart var.
Biz bu standartları tutturmak için yüksek kalitede üretime ve ihracata yöneliyoruz. Dolayısıyla fidancılıktan başlayıp, doğru tarım uygulamaları, yetiştiricilik, pestisit analizleri gibi yüksek standartlara kavuşan bir prosedürümüz var. Bu nedenle satışlarımızın yüzde 90'ını ihracat, yüzde 10'unu iç pazar olarak kurguluyoruz."
UZAKDOĞU'YA İHRACAT
Mayıs'ın ikinci yarısından sonra 800 tonu aşan kiraz alımı ve 300 tona yakın kiraz ihracatı yaptıklarını anlatan Emrah İnce, "Şimdilik ihracatın büyüklüğü 8 milyon TL civarında. Hedef pazarlarımız ise Almanya, İngiltere, Hong Kong ve Singapur" diyor. Bununla birlikte ilk kez Uzakdoğu'ya geçen yıl 800 ton yaş meyve ihracatı yaptıklarını anlatan İnce, şunları söylüyor: "Bu yıl ihracatımızın ikiye katlanmasını bekliyoruz.
THY bu bölgelere destinasyon bazında ne kadar yayılırsa, biz de ihracatta o kadar iyiye gidiyoruz. Yakın bir tarihte üç Boeing 777 kargo uçağının alınacağını öğrendik. Bu uçaklar gelince Çin'e direkt kargo uçağı uçuşları başlayacak ve maliyetler aşağıya düşecek. Bu durum bizim gibi şirketlerin bölgeye ihracatını çok olumlu etkileyecek."
İNOVATİF ŞİRKETLERE YATIRIM
Tekfen Holding, bir yandan yurtiçi ve yurtdışında organik tarım ürünlerine yatırım yaparken, diğer yandan son dönemde genetik bilimindeki gelişmelerle giderek daha da önem kazanan tarım teknolojileri alanına da yatırım yapıyor. Dünyadaki gelecek vaat eden tarımsal çözümlerin keşfedilmesi amacıyla New York'ta 50 milyon dolar sermayeyle kurulan Tekfen Ventures şirketi, tarım alanındaki inovatif şirketleri bulup Tekfen bünyesine katıyor.
Murat Gigin, kurdukları bu risk sermayesi şirketiyle dünyada büyüyebilecek yatırım modellerini keşfetmek istediklerini kay¬dediyor. Gigin, "Örneğin yatırım yaptığımız bir şirket, tarım ürünlerine elleçleme yapan robotik el üretiyor. Bu robotik el, örneğin incirleri insan eliyle aynı basınç değerlerinde ayırıp, kutuya yerleştiriyor. Böylelikle ürünlerin ezilme riskini minimuma indiriyor" diye konuşuyor.