Rekabetin ve belirsizliğin giderek arttığı global dünyada 'tek lider' modelinin yerini 'Eş-CEO' alıyor. Şirketler farklı yetkinlikler ve bakış açılarına sahip Eş-CEO'lar tarafından yönetiliyor. Özellikle teknoloji şirketlerinin Eş-CEO'luk modelini daha fazla tercih ettiği görülüyor.
02-15 Nisan 2023 tarihli sayıdan
Belirsizliğin giderek arttığı günümüz dünyasında sadece iş modelleri değil yönetim modelleri de değişiyor. Günümüzde şirketler, hızlı dönüşüm nedeniyle kendilerini geliştirdikçe geleneksel yapıları da yeni döneme uyum sağlıyor. Uzun yıllardır bazı şirketlerde uygulansa da çok yaygınlaşmayan eş yani Co-CEO'luk modeli son birkaç yıldır tekrar yöneticilerin masasına gelme başladı.
Zira özellikle büyük şirketleri yönetmenin sorumlulukları o kadar büyüdü ki bu durum şirketlerin çeşitli yetkinlikler ve bakış açılarına sahip eş-CEO'lar tarafından yönetilmesini gerekli kılabiliyor. Dünyada Fortune 500 içerisinde yer alan yalnızca sekiz şirketin uyguladığı bu model, Türkiye'de çok yaygın değil. Daha çok aile şirketlerinde eş-başkanlık sistemi olarak görülüyor.
Şimdi ise bu sistemi yeni nesil teknoloji şirketleri tercih etmeye başladı. İş dünyasında yönetimini alanında uzman iki kişiye emanet eden şirketlerin sayısı artıyor.
Co-CEO ya da eş -CEO sistemi, iki ya da ikiden daha fazla kişinin şirketin en üst seviyesinde aynı rol ve sorumluluğu paylaşmasıyla oluşuyor. Co-CEO'lar genellikle eğitim geçmişleri, yetkinlikleri, paylaştıkları değerler ve yönetimdeki sorumlulukları açısından birbirlerini tamamlar nitelikte seçiliyor.
Bu durum, karşılıklı sorumluluk alınmasını sağlıyor ve iş yükünü hafifletmek açısından olumlu sonuçlar sunuyor. Bu sistemi kullanmanın hem yöneticiler hem de şirket yönetimi açışından çeşitli avantajları bulunuyor.
BAZI RİSKLERİ DE VAR
Ayrıca tercih nedenlerinden başka bir tanesi de bu sistemle şirketin yönetiminde farklı alanlara odaklanan
farklı kişilerin bulunabilmesi.
Örneğin iki yöneticisi olan bir şirkette, bir CEO teknoloji odaklı geliştirmelere odaklanırken diğeri de işin pazarlama ve finans gibi daha geleneksel kısımlarıyla ilgilenebiliyor.
Elbette bu sistemin bazı dezavantajları da var. . Karar alma mekanizmalarını yavaşlatabildiği için sistem risk içeriyor.
Dünyada ve Türkiye'de bu modelle yönetilen çok fazla şirket örneği olmadığını belirten Ergene Consulting Başkanı ve Boyden Türkiye Ülke Lideri Murat Ergene, "iki CEO ataması ancak çok mecbur kalınması durumunda tercih ediliyor. Örneğin bizim müşterilerimizden tanınmış bir Türk moda markası da Co-CEO sistemi ile yönetiliyor.
Çünkü şirket başkanı tamamen tasarım odaklı çalışıyor. Böyle olunca şirketin finans tarafının güçlendirilmesine ihtiyaç duyuldu. Bu zorunlu ihtiyaç, şirkete finans becerileri güçlü bir eş-CEO atanması ile tamamlandı" diyor.
TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİ ÖNE ÇIKIYOR
Ergene'ye göre güçlü bir eş-CEO ilişkisi, aynı zamanda kişilik açısından birlikte ne kadar uyumlu çalışabileceklerine de bağlı.
Beceriler örtüştüğü zaman çatışma olasılığının arttığını söyleyen Ergene, "Örneğin anında karar verilmesi gereken bir durumda eş- CEO'lar zıt fikirde ise müzakere ve uzlaşma süresi uzayabiliyor.
Ve bu gecikme şirket için hayati bazı fırsatların kaçırılmasına neden olabiliyor. Onun içindir ki hızlı karar almak adına şirket organizasyon yapıları genel olarak tek lider üzerine kuruluyor" diye konuşuyor.
Çevik, teknoloji tabanlı ve değişime uyum gücü yüksek şirketlerin Co-CEO sistemini daha kolay yönetebiliyor. Türkiye'de bunun en güncel örneklerden biri Arzum oldu. Arzum, kısa bir süre önce Co-CEO sistemine geçti.
Arzum Yönetim Kurulu Başkanı Murat Kolbaşı, yeni sistemin, globalleşme ve sürdürülebilir büyüme hedeflerine büyük katkı sunacağını belirtiyor. Yeni sistemde Arzum'un üç üst düzey yöneticisi birer yıl arayla icra kurulu başkanlığı görevini yürütecek.
Arda Altınok Mali ve Kurumsal işlerden Sorumlu Genel Müdür, Arif Emre Ünal Teknoloji, Ürün ve Tedarik Zincirinden Sorumlu Genel Müdür, Serhan Giray ise Ticaretten Sorumlu Genel Müdür olarak görev yapacak. Bu yeni dönemle birlikte Arda Altınok 2023'te, Arif Emre Ünal 2024'te ve Serhan Giray 2025'te İcra Kurulu Başkanlığı görevlerini üstlenecekler.
Vispera da eş-CEO sistemi 2021'de hayata geçirildi, iki ortak Ceyhun Burak Akgül ve Aytül Erçil eş-CEO olarak sorumlulukları paylaşmaya başladı.
Vispera'nın ajandasını göz önünde bulundurarak eş güdümlü yönetim ilkesini resmi olarak yeni bir modele geçirme kararı aldıklarını söyleyen Vispera Eş CEO'su Aytül Erçil, "Bu model çerçevesinde ben yurtdışındaki büyümemize ve yatırım alanlarına odaklanıyorum.
Ceyhun Bey de mevcut iş potansiyelini artırma, organizasyonun gelişimi, satış ve ürün stratejisi alanlarını yönetiyor" diyor.
VERİMLİLİK ARTIYOR
JLL, 2019'dan bu yana eş-CEO'luk sistemini uyguluyor. JLL Türkiye Eş CEO'su Dora Şahintürk ve Tarkan Ander yaklaşık dört yıldır bu sistemi başarıyla götürüyor. JLL Türkiye Eş CEO'su Dora Şahintürk, bu sistemde liderlik paylaşılsa da rollerinin ayrı ve açıkça tanımlanmış şekilde çalıştıklarını söylüyor.
Belirlenen çerçeveye uygun olduğu sürece, birbirlerinin aldığı karara saygı duyduklarını belirten JLL Türkiye Eş CEO'su Dora Şahintürk, "Birinin diğerini tüketmeden bilakis yükselterek ve kuvvet birliği yaparak, güven ve uyum ortamı içerisinde bir sistem çalıştırıyoruz.
İş birlikçi bir kültür yaratılması çalışanlar arasında da güçlü bir temel oluşturuyor" şeklinde konuşuyor. JLL Türkiye Eş CEO'su Tarkan Ander, sorumluluk alanlarını korumak şartıyla 2019 yılından beri yürüttükleri Co-CE-O'luk modelinde, birbirlerini tamamlayıcı unsurların şirketteki her departmana olumlu etki sağladığına dikkat çekiyor.
Ander, "Spesifik sorumluluk alanları departmanlara daha fazla zaman yaratılmasına müsaade ediyor ve verimliliğimiz de otomatik olarak artıyor" diyor. Ece Türkiye, 2020 yılında eş-CEO'luk sistemine geçti. Ece Türkiye Eş CEO'su ve CFO'su Nuri Şapkacı ve COO'su Semet Yolaç Canlıel, 2020 eylül ayından beri Ece Türkiye'yi birlikte yönetiyor. Ece Türkiye'nin sisteminde iki yönetici aynı zamanda diğer unvanlarını da koruyor.
Şirketlerde ortak akılla yönetimin önemine dikkat çeken Nuri Şapkacı, "ikimizin uzmanlık alanları farklı. Kiralama, insan kaynakları veya finans gibi her birimiz uzman olduğumuz konularda beraber ortak vizyonla kararlar alıyoruz.
Birbirimizi dengeleyip ortak bir çözüm buluyoruz" diyor, iki CEO arasındaki uyumun diğer ekiplere de olumlu yansıdığını belirten Şapkacı, ekiplerin de hızlı ve çözüm odaklı olduğunu belirtiyor.
CEO'LUK GÖREVİNE HAZIRLIYOR
Uzun yıllardır CEO'luk görevini Şenol Şankaya'nın yaptığı Yeşim Grup bünyesinde eş-CEO'luk sistemi yaklaşık iki yıl önce başlatıldı. 2021 yılı ocak ayında gerçekleştirilen yeni organizasyon yapılanmasıyla birlikte Selim Şankaya, Yeşim Grup Co- CEO'su ve yönetim kurulu üyesi olarak görevlendirildi.
Bu sistemle CEO'nun iş yükünün paylaşıldığını söyleyen Yeşim Grup Co CEO'su Selim Şankaya, "Böylelikle stratejilerin uygulanması ve operasyonların yönetiminde VP'lerle de ortak çalışmaları hızlandırarak yönetim kademesindeki sinerjiyi artırdık" diyor.
Selim Şankaya, yıllardır sektörde olan ve grubun işleyiş ve gelecek hedeflerine yön veren grubun CEO'su Şenol Şankaya ile çalışarak onun tecrübe ve bilgi birikiminden faydalanma şansı buluyor. Böylelikle bu görevi boyunca elde ettiği deneyimle CEO'luk pozisyonu için hazırlanıyor.
“PAYLAŞIMLI LİDERLİK SİSTEMİ” MÜGE YALÇIN MY EXECUTİVE KURUCU ORTAĞI
“Yöneticilerin bu sistemi kullanarak sorumluluklarım ve iş güçlerini paylaşıyor olmaları, kendi hayatları ve iş yaşamlarını dengelemeleri konusunda onlara yardımcı oluyor.
Bu sebeple paylaşımlı liderlik sistemi, yardımcı yöneticilerin şirketlerine daha verimli bir şekilde hizmet vermelerinde etkili.”