Bankacılık sektörü, ekonomide yaşanan dalgalanmalara rağmen önemli bir sorun yaşamadan 2019'u tamamladı. 2020'de kredilerdeki artış eğilimiyle birlikte sürdürülebilir kârlı büyümeye odaklanan bankacılık sektörü, her işin odağına dijitalleşmeyi koymuş durumda.
TALİP YILMAZ
tyilmaz@ekonomist.com.tr
2019 yılı küresel piyasalarda korumacı politikaların devam ettiği bir yıl oldu. Dünya ekonomisinde canlanma sağlamaya yönelik olarak merkez bankaları adım atıyor. FED'in üç faiz indirimi gerçekleştirdiği 2019'da TCMB de bin 200 baz puanlık indirime gitti ve politika faizini yüzde 24'ten yüzde 12'ye çekti.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Bununla birlikte, otoriteler tarafından uygulanan yasal düzenleme değişikliklerinin de bankacılık sektöründe önemli etkileri oldu.
Öncelikli olarak ekonomik büyümede yukarı yönlü ivmenin sağlanması için yeni KGF paketleri açıklandı.
Ayrıca, ekonomiyi canlı tutmak amacıyla bireysel kredi taksit sayılarında artış, kredi kartı asgari ödemelerinde azalış, kredi kartı azami faiz oranlarında indirim yapıldı ve üye işyerlerinden alınabilecek komisyon oranlarına sınırlama getirildi.
Buna ilaveten TCMB yıl boyunca zorunlu karşılık mekanizmasını da aktif şekilde kullandı.
GÜÇLÜ BİLANÇOLAR KORUNDU
Yapı Kredi Genel Müdürü Gökhan Erün, tüm bu gelişmeler ve alınan önlemlerin de etkisiyle Türk bankacılık sektörünün likidite oranlarını güçlü seviyelerde koruduğunu söylüyor.
Erün, “Bilançoların büyüme hızı ise kontrollü şekilde devam etti. Çok önemli bir denge olan kredi/mevduat oranı yüzde 120’lerden yüzde 105’lere kadar geriledi. Sermaye yeterlilik oranları daha da güçlendi.
Yılbaşında yüzde 16,8 olan sermaye yeterlilik oranı, ekim ayı itibarıyla yüzde 18’e ulaştı” diyor. Öte yandan 2018 yılında finansal piyasalarda yaşanan dalgalanmalar ve ekonomiye etkilerini 2019 yılında da görmeye devam ettik.
Sektörde yeniden yapılandırılan ve yakın izlemedeki kredilerde artış olurken, tahsili gecikmiş alacak oranı da yükseldi. Kredi riskinde bir miktar daha artış yaşandı.
Bunun yanında aktif kalitesini yönetilebilir seviyelerde tutmak için aksiyonlar alındı.
Tüm sektör, önceliğini kuvvetli bilanço ve sağlam sermaye yapısı oluşturmaya yönlendirdi. Ekim sonu itibarıyla sektörün aktif büyüklüğü 2018 sonuna göre yüzde 11 artarak 4 trilyon TL’ye ulaştı. Kredilerde özellikle TCMB faiz indirimlerinin de başlamasıyla canlanma gördük.
TL krediler kasım sonu itibarıyla yılbaşına göre yüzde 14 arttı. Bunun yanında bankaların en büyük fon kaynağı olan mevduat, 2018 sonuna göre yüzde 17 yükseldi. Böylece 2019 yılında kredi/mevduat oranlarında istenen ve beklenen dengelenme de yakalandı.
KREDİ TALEBİ ARTAR MI?
TCMB’nin faiz indirimlerine gitmesi ve son olarak zorunlu karşılık düzenlemesinin ardından özelikle ticari krediler bazında büyüme eğilimlerini destekleyici güçlü bir adım atıldı.
2019 yılının eylül ayından bu yana devam eden tüketici kredisi büyüme eğiliminin, faizlerin mevcut düşük seviyelerde kalmasıyla beraber pozisyonunu koruması bekleniyor.
Aynı zamanda ticari kredilerde de arz etkilerinin güçlenmesiyle birlikte büyüme bekleniyor. Alternatif Bank Genel Müdürü Kaan Gür, “Bankacılık sektörünün 2020 yılında ticari kesimi daha da belirgin şekilde destekleyeceğini ve ihracata odaklı sektörlerin ön planda olabileceğini düşünüyoruz” diye konuşuyor.
Faiz indirimleri ve TCMB’nin hayata geçirdiği zorunlu karşılık düzenlemesinin son dönemde hızlanan kredi büyümesini daha da ivmelendirebileceğini söyleyen QNB Finansbank Genel Müdürü Temel Güzeloğlu, “Bu durumda, kasım sonu itibariyle yüzde 8,7’ye çıkan bankacılık sektörü toplam kredi büyümesi yıl sonunda yüzde 10’u bulabilir. 2020’de de yüzde 15 büyüme gerçekleşir” diyor.
Güzeloğlu, 2020’de ekonomide beklenen büyüme trendinin de toparlanan tüketici ve üretici güvenleriyle birlikte kredi talebini pozitif yönde destekleyeceğini söylüyor. 2020’de TL odaklı özellikle bireysel tarafta kredi büyümesi
bekleyen Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, son iki yıldır ertelenen talebe ve mevcut durumda faizlerin gerilemiş olmasına dikkat çekiyor. Ateş, kapasite kullanımındaki ve üretim seviyesindeki artışa bağlı olarak işletme kredilerinin de toplam kredi büyümesine destek vereceğini anlatıyor.
Hakan Ateş, “Halihazırda 9x seviyesinde bulunan kaldıraç oranının (aktifler/özsermaye) korunacağı varsayımı altında, 2020’de kredi hacminin 500-600 milyar TL kadar artma potansiyeli var” diyor.
DİJİTALLEŞMEDE YOĞUN REKABET
Dijital dönüşüm, Türk ekonomisinin amiral gemisi olan bankacılık sektörünün gündeminde en üst sırada yer alıyor. Bankalar, yatırım harcamalarının giderek daha büyük kısımlarını dijital mecralarını geliştirmek için tahsis etmeye devam ediyor. Bu durum, dijitale yatırımın kısa vadede yavaşlamayacağının kanıtı niteliğinde.
KPMG Türkiye Finansal Hizmetler Sektör Lideri Kerem Vardar, “Türkiye’de dijital bankacılığı sadece geliştirilmiş internet bankacılığı gibi görmemek gerekiyor. Bankaların iç süreçlerini otomatik hale getirerek operasyonel giderlerini optimize etmesi mümkün. Yine veri analitiği araçlarını kullanarak müşterilerine daha iyi temas etmeyi hedefliyorlar” diyor.
2020 yılında teknoloji ve müşteri deneyimi alanlarında rekabet daha da artacak. Bu anlamda sektör en iyi müşteri deneyimini sunmak için yarışıyor. Dijital bankacılık her geçen gün daha fazla kullanıcı tarafından tercih ediliyor.
Teknolojinin tüm iş süreçlerinde, sunulmakta olan ve sunulacak tüm ürün ve hizmetlerin olmazsa olmazı olduğunu aktaran Alternatif Bank Genel Müdürü Kaan Gür, “Bu konuya sürekli gelişim penceresinden bakıyor ‘uzmanlaşmış dijital hizmetler’ sunmak için yatırımlarımıza devam ediyoruz” diyor.
Gür, güçlü bilanço yönetiminin yanı sıra iki yıl önce başladıkları dönüşüm projesinin en önemli adımlarından olan bu alandaki çalışmalarının meyvesini 2020’de toplamaya başlayacaklarını sözlerine ekliyor.
RECEP BAŞTUĞ GARANTİ BBVA GENEL MÜDÜRÜ
“2020’DE BÜYÜMEYE ODAKLANACAĞIZ”
“TL kredi tarafında liderliğimizi pekiştirecek şekilde sektör ortalama büyüme beklentilerinin üstünde bir büyüme hedefliyoruz. Tüzel tarafta önceliğimiz yatırım kredileriyle uzun vadeli sağlıklı finansman yaratmak.
Bir diğer ilgi alanımız ise halihazırda çok iyi olduğumuz KOBİ’lerde daha da derinleşmek. Büyüme odağımızı korurken, gerek finansal gerekse finansal olmayan risklerimizi de etkin yönetmeye devam edeceğiz. Aktif kalitesi önceliklerimiz arasında olacak.
Sorunlu kredi portföyünü etkin bir şekilde yönetip azaltmaya çalışacağız. Müşterilerimiz ve iş modelimize yönelik yatırımlarımız da hız kesmeden sürecek. Müşterilerimizin finansal sağlığını korumak, onların güvenilir ortağı olmak ve danışmanlık sağlayabilmek konusunda çalışmalarımız hızlanacak.
Sürdürülebilirlik konusundaki çalışmalarımız artacak. Teknolojik altyapımızı güçlendirmek üzere bu yıl başlattığımız yoğun yatırımlarımız da sürecek. İnsanı ve teknolojiyi merkezine alan bankacılık anlayışıyla, karar alma ve analiz süreçlerimize, veri analitiğini entegre etmeye devam edeceğiz. ”
GÖKHAN ERÜN YAPI KREDİ GENEL MÜDÜRÜ
“TEKNOLOJİYLE UYGULAMALARIMIZI GELİŞTİRECEĞİZ”
“Yapı Kredi’nin 75’inci kuruluş yıldönümünü kutladığımız 2019’da ülke ekonomisine katkımızı artırarak sürdürdük. Sürdürülebilir gelir yaratımına ve disiplinli gider yönetimine odaklanmaya devam ettik. Uzun vadeli vizyonumuz çerçevesinde ilerliyoruz.
Sermayemizi daha da güçlendirerek başladığımız bu yolda, deneyimimiz, güçlü bilançomuz, en güncel teknolojiyi süreçlerimizle uyumlu hale getirmemiz, kaliteli insan kaynağımız ve müşteri odaklı hizmet modelimizle fark yaratmaya devam edeceğiz.
Teknolojiyi, hem müşterilerimizin hem de çalışma arkadaşlarımızın hayatına hız ve kolaylık katacak şekilde kullanmayı sürdüreceğiz. En son teknolojileri süreçlerimize dahil ederek uygulamalarımızı geliştireceğiz. Son birkaç yılda tüm platformlarımızı ve altyapılarımızı yenilemeye odaklandık.
Şubelerimizde sunduğumuz pek çok hizmeti mobil bankacılık uygulamamız Yapı Kredi Mobil üzerinden de müşterilerimizle buluşturuyoruz. Dijital kanalları kullanan müşteri sayımızı artırmaya devam ediyoruz. Şubelerimiz ise daha fazla müşteri ilişkisi ve portföy yönetimi odaklı bir anlayışa geçecek.”
HAKAN BİNBAŞGİL AKBANK GENEL MÜDÜRÜ
“YENİ NESİL AKBANK PROJESİ SÜRÜYOR”
“2019’un dokuz ayında ekonomimize sağladığımız kredi desteğini 259 milyar TL seviyesine çıkardık. Yüzde 19,5 düzeyinde gerçekleşen çok güçlü konsolide sermaye yeterlilik oranımız var. 2020, ekonomimiz ve sektörümüz açısından olumlu bir yıl olacak.
Ertelenmiş talebin önemli katkısıyla ülkemizin tekrar büyüme moduna geçeceğini düşünüyoruz. Enflasyonda da önemli iyileşmeler var. Gerileyen faiz oranları da ekonomik aktiviteye destek olacaktır. Sektörümüz, özellikle TL kredilerde olmak üzere büyümeyi sürdürecektir.
Biz de Akbank olarak bu olumlu tabloya katkıda bulunacağız. Son iki yılda teknoloji ve değişim konularına 400 milyon doları aşkın yatırım yaptık. Akbank’ı ayrıştıran önemli girişimlerimizden Yeni Nesil Akbank projemiz kapsamında 300 şubemizi dönüştürdük.
Yenilenen Akbank Mobil ile müşterilerimize yepyeni bir mobil bankacılık deneyimi sunmaya başladık. Akbank Veri ve Yaşam Merkezi de 2019’da faaliyete geçti. 2020’de de teknolojik altyapımızı güçlendirmeye devam edeceğiz. Tasarım konusunda da yeniliklere imza atacağız.”
TEMEL GÜZELOĞLU QNB FİNANSBANK GM
“SÜRDÜRÜLEBİLİR VE KÂRLI BÜYÜYECEĞİZ”
“2020 yılında güçlü risk yönetimimizi temel alarak kârlılığa ve sürdürülebilir büyümeye odaklanmaya devam edeceğiz.
Yine etkin risk yönetimi, yeni müşteri kazanımı, müşterilerimizin ana bankası olma stratejisi ve dijital dönüşüm projelerimiz var.
Dijital yatırımlarımız ve müşteri odağımızla bireysel bankacılıkta güçlü konumumuzu korurken, KOBİ başta olmak üzere tüm tüzel segmentlerde büyümeyi hedefliyoruz.
Büyümemizi, yeni müşteri kazanımı ve çok yönlü bankacılık hizmetlerimiz vasıtasıyla müşteri derinleşmesiyle destekleyeceğiz. Müşterilerimize yakınlaşma hedefimizi ve tabana yaygın mevduat büyümesi stratejimizi önümüzdeki dönemde de devam ettireceğiz.
Uzun vadeli stratejimiz doğrultusunda istikrarlı büyümemizi yüzde 13-15 seviyesinde sürdüreceğiz. Ana hissedarımız QNB’nin gücüyle birlikte özellikle çok uluslu firmaların nakit akışlarını bankamız üzerinden geçirmelerini sağlamak istiyoruz. Büyük ölçekli, stratejik projelere sunduğumuz proje finansmanı ürün ve hizmetlerimiz 2020’de de devam edecek.”
HAKAN ATEŞ DENİZBANK GENEL MÜDÜRÜ
“YENİ ORTAĞIMIZLA BÜYÜMEMİZ SÜRECEK”
“Dubai merkezli ENBD’ye iki yıla yaklaşan bankamızın devir süreci 31 Temmuz’da tamamlandı. 2020’de başta ülke ekonomisinin sağlıklı büyümesine, cari açığın kapanmasına katkı sağlayan, mal veya hizmet ihracı ile döviz kazandıran tüm sektörlerde olmak istiyoruz.
Kuruluşumuzdan bu yana desteklediğimiz ve niş sektörlerimiz olan turizm, eğitim, sağlık, enerji, altyapı, tarım ve denizcilik yine odağımızda bulunacak. KOBİ’de sektörün üzerinde büyüyerek toplam kredi pazar payımızı artırmak, Nefes, Ekonomi Değer, KOBİ Değer gibi gerek ekonomimiz gerekse KOBİ’lerimiz için büyük önem taşıyan projelerde öncü bankalardan biri olup mevcut pazar payımızın çok üzerinde pay almak ana hedefimiz olacak.
2020’de tabana yaygın mevduat politikamızı sürdürecek. İhtiyaç kredilerinde büyümeye devam edeceğiz. e-ticaret alanında 360 derece online satın alma deneyimi sırasında oluşturduğumuz tüketici finansman modellerimiz ile yeni işbirliklerine imza atacağız. Şubeye gelen müşterilerimiz için oluşturduğumuz satış önerileri, veri bilimi ekibimizin desteğiyle optimize edilecek.”
ÜMİT LEBLEBİCİ TEB GENEL MÜDÜRÜ
“KURUMSAL KREDİLERDE REKABET ARTAR”
“2019’da KOBİ Bankacılığı’ndaki payımızı belli bir dengede tutarak bireysel ve kurumsal bankacılıkta teknolojinin de verdiği güçle daha atak hareket ettik.
2019 yılı sonunda büyümemizin tüketici kredilerinde yüzde 50’nin üzerinde, kurumsal bankacılık tarafında ise yüzde 26-27 civarında olacağı görünüyor. Mevduat tarafında son beş yılda aktif mevduat müşterimizi 2,5-3 katına çıkardık.
2020 yılında kazandığımız bu momentumu dengeleyerek devam etmek istiyoruz. KOBİ kredilerinde sektörün 2-3 puan üzerinde büyümeyi hedefliyoruz. Kurumsalda ise rekabetin artmasını bekliyoruz. Geliştirdiğimiz dijital platformlar bize ve müşterilerimize yeni kapılar açtı.
CEPTETEB platformunun yanında şimdi de KOBİ ve kurumsal müşterilerimiz için CEBTETEB İŞTE’yi çıkardık. 2020 yılında KOBİ’lerin ve KOBİ süreçlerinin dijitalleşmesinde en iyi banka olacağımızı düşünüyorum.
Dijital bankacılık alanındaki öncülüğümüzün ve sektörde yaşanan dijital dönüşümün getirdiği ihtiyaçları karşılamak üzere hayata geçirdiğimiz TEB Pratik Şube’lerin sayısını artırıyoruz.”
KAAN GÜR ALTERNATİF BANK GM
“MEVDUATTA VE KREDİDE YÜZDE 15-20 BÜYÜYECEĞİZ”
“Beş yıllık stratejik planımız doğrultusunda risk yönetiminden taviz vermeden 2020’de kredi ve mevduatta yüzde 15-20 aralığında büyümeyi hedefliyoruz.
Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi özellikle TL ticari kredilerde büyürken, dış ticaret, nakit yönetimi, sigorta ve hazine ürünlerimizle müşterilerimizin uzun yol arkadaşı olmaya devam edeceğiz.
Özel bankacılık müşterilerimiz için sunduğumuz hizmetlerimizi ‘Private Banking’ çatısı altında toplamıştık. Yeni yılda dış ticaretin finansmanı odağımızda olmaya devam edecek.
İhracat taahhütlü kredilerimizi 2020’de 1,5 milyar doların üzerine çıkarma hedefimiz var. Sağladığımız kredilerle reel ekonomiye verdiğimiz desteği her dönem artırmaya devam ediyoruz.
Bu doğrultuda mayıs ayında IFC’den sağladığımız 100 milyon dolarlık kaynağı, başta ihracatçı firmalar olmak üzere ortaklık yapısında ve/veya yönetiminde kadınların söz sahibi olduğu şirketlere ‘Yöneten Kadına Güç Katan Paket’ ile sunuyoruz.
Orta ölçekli firmaların ihtiyaçlarına cevap veren, özellikle dış ticaret ve nakit yönetimi ürünlerinde avantajlar getiren yeni paketlerimizi de sunacağız.”