GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Son dönemde dünyanın büyük şirketlerinin start up'lara yön verdiğini görüyoruz. Büyük kurumlar kaynaklarını daha verimli kullanmak adına bazı projelerde, özellikle de teknolojiyle ilgili ürün ve hizmet projelerinde start up'lar ile işbirliği yapıyor.
Büyük şirketlerin globaldeki değişime ayak uydurabilmesi ve değişen iş modellerine hızla adapte olup kullanabilmesi için, bu modelleri geliştiren start up ve girişimcilerle işbirliği içinde çalışmaları bir zorunluluk haline geldi.
YENİ İŞ MODELİ
Türkiye'de de bu iş modeli gelişmeye başladı. Özellikle bankacılık sektöründe son dönemde bu işbirliği modelinin arttığı görülüyor. Start up'lar kendilerine has yapıları sayesinde karar verme ve ürün geliştirme süreçlerinde bankalar gibi kurumsal yapılara göre çok daha hızlı davranıyor. Sahip oldukları know-how ve sadece belli bir ürün ya da hizmete odaklanmaları onları çok daha hızlı bir şekilde sonuca taşıyor.
Yenilikçi ürünleri rekabetçi bir ortamda daha hızlı devreye alıp piyasaya sunmak için çalışan bankalar da bu nedenle fintech şirketleriyle çalışma yoluna gidiyor. Bankalar kendi bünyelerinde oluşturdukları start up programlarıyla da girişimleri destekleyip yeni ürün ve hizmetlerin ortaya çıkmasına yardımcı oluyor. Biz de bu hafta bankaların start up'larla yaptıkları işbirliklerini araştırdık.
HANGİ ALANLAR ÖNDE?
Bankalar, yurtiçinde ve yurtdışında müşterilerinin her an ulaşabileceği web, mobil, sosyal medya gibi kanallara yeni ödeme kanalları eklemek istiyor. Bankalar, müşteri verilerini doğru analiz eden algoritmalara, hayatı kolaylaştıran biyometrik teknolojilere, varlık ve portföy yönetiminde yapay zeka kullanımına, sermaye piyasaları (finansal modelleme ve analiz yazılımları) alanlarında birçok teknolojik yeniliğe ve inovasyona öncelik vermek istiyor.
Özellikle KOBİ'lere yönelik ürün ve hizmetlerde de çeşitliliğe gidilmesi hedefleniyor. Bu kapsamda işbirliği yapan bankaların önümüzdeki süreçte de start up'larla projeleri devam edecek. Dokuz bankanın start up'lar ile işbirlikleri ve hedefleri aşağıda sıralanıyor.
AKBANK
Akbank KOBİ Bankacılığından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Bülent Oğuz, önümüzdeki dönemde KOBİ'lerin günlük operasyonlarını kolaylaştıracak, rekabette öne çıkmalarını sağlayacak uygulamalardan oluşan bir ekosistem yaratmaya devam edeceklerini söylüyor. Oğuz, start up'lar ile yaptıkları işbirliğini şöyle anlatıyor: "Bordro yönetimi, toplu maaş ödemeleri, yıllık izin/çalışan hakları yönetimi, masraf-nakitavans yönetimi ve performans yönetimi gibi pek çok insan kaynakları (İK) süreçlerinde KOBİ'lerin hayatını kolaylaştırmak üzere Kolay İK ile Akbank olarak bir işbirliği gerçekleştirdik.
Bu işbirliğiyle KOBİ'lerimiz artık ihtiyaç duydukları, çalışanlarına dair öğrenmek istedikleri bilgilere bilgisayar, akıllı telefon ya da tabletlerinden ulaşabiliyor. Müşterilerimizin Akbank hesaplarından yaptıkları maaş ödemelerini bu uygulama üzerinden gerçekleştirebilmeleri için Kolay İK ile bir de entegrasyon yaptık. İK süreçlerinin tek çatı altında yönetilmesine olanak sağlayan bu uygulama ile müşteriler verimliliklerini artıracak ve daha az yanlışla işlerini tamamlayabilecek."
ALBARAKA
Albaraka Türk Genel Müdürü Melikşah Utku, Albaraka Garaj hızlandırma programına dahil ettikleri girişimcilere ürünlerini doğrulama ve uygulama desteği sağladıklarını ifade ediyor. Utku, bu konudaki çalışmalarıyla ilgili olarak şunları söylüyor: "Biyometrik imza kullanımıyla kağıda imza atma süreçlerinin ortadan kaldırılması ve şu an arşivlerde bulunan statik imzaların dijital olarak karşılaştırılarak doğrulanması üzerine iki proje yürütülüyor.
Bir başka projemizde ise oyunlaştırma senaryolarıyla çalışanların motivasyonunu yükseltirken, performans ve hedef takibinin daha doğru ve kolay bir şekilde yapılması üzerine çalışmalar devam ediyor. Bu platformun saha satış uygulamasına entegre edilmesi için de pazarlama ile ayrı bir çalışma yürütüyoruz. Ayrıca İK süreçleri için chatbot projemiz bulunuyor. Bunların yanı sıra dağıtık sistemler üzerinde veri işleme ve çağrı merkezine gelen taleplerin verimli bir şekilde yönetilmesiyle alakalı çalışmalar devam ediyor."
BKM EXPRESS
Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Dr. Soner Canko, BKM Express'in hayata geçmesinin BKM'nin start up'larla ilişkilerinin gelişmesinde dönüm noktası olduğunu belirtiyor.
BKM'nin start up ekosistemindeki girişim sayısının 100'e yaklaştığını ifade eden Canko, şöyle devam ediyor: "Bunların önemli bir kısmıyla ödemelerden pazarlamaya, çözüm ortaklığından araştırma çalışmalarına kadar birçok alanda işbirliği yaptık. Bu işbirlikleri sayesinde yeni bakış açıları kazanıyoruz.
BKM'nin son 6-7 yılda geleneksel bir şirketten inovatif bir şirkete dönüşmesinde, girişimlerle çalışmanın büyük katkısı oldu. Girişimlerin beklentilerine yanıt verebilmek için bir girişim gibi düşünmeye çalışıp süreçlerimizi yalın ve çevik hale getirdik.
BKM Express işyerlerine sunulan hızlı ödeme, AdresimExpress, QR kod ile ödeme, bağış yuvarlama, chatbot gibi çözümler ve Türkiye'nin ilk blockchain projesi BBN, girişimlerle yapılan işbirliklerinin birer meyvesi olarak ortaya çıktı. Blockchain, yapay zekâ, nesnelerin interneti ve mobil ödeme gibi alanlarda önümüzdeki dönemde de girişimlerle çalışmaya devam edeceğimizi söyleyebiliriz."
FİNANSBANK
2015 yılında gerçekleştirdikleri "Geleceğin Patronları" yarışmasına katılan ComPay ile işbirliklerini devam ettirdiklerini ifade eden QNB Finansbank Bireysel ve KOBİ Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Erkin Aydın'ın bu konudaki açıklamaları şöyle: "ComPay, müşterilerin online alışverişlerinde kendi bankasının internet bankacılığı/ mobil bankacılığı kanallarına bağlanarak kolayca ve güvenle ödeme yapabilmelerine yardımcı olan yeni bir ödeme hizmeti sunuyor.
ComPay, online alışverişlerde her şeyin müşteri ile bankası arasında gerçekleştiği bir sistem sunuyor. Ödeme yapılacak şirket ve işlem tutar bilgilerini banka sistemine transfer ediyor, sonrasında her şey banka ile müşteri arasında gerçekleşiyor. Müşterinin tek yapması gereken bankasının sitemine giriş yaparak ödeme işlemini onaylaması."
GARANTİ
İnovatif start up'larla işbirliği yaptıklarını söyleyen Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Didem Dinçer Başer, bu işbirlikleri hakkında şunları anlatıyor: "Bu alanda yaptığımız çalışmalara verebileceğimiz en iyi örnek geçtiğimiz aylarda hizmete sunduğumuz Garanti Cep Klavyesi. Bu ürünü BBVA Open Talent 2016 kazananı Paykey ile yaptığımız işbirliğiyle hayata geçirdik.
Bankamızın kurum içi girişimcilik programı sonucundaysa müşterilerin şirketlerle ilgili soru, şikâyet, talep ya da işlemleri için müşteri temsilcileriyle gerçek zamanlı mesajlaşarak hizmet almalarını sağlayan bir platform olan SOR'UN projesi ortaya çıktı.
Garanti olarak SOR'UN platformunun hizmet verdiği markalar arasında yer alıyoruz. Fiyongo da bankamızın işbirliği yaptığı girişimler arasında bulunuyor. Rekabetçi işbirliği adına hem fintech'lerin yarattığı çözümleri bünyemize katmaya hem de kendilerini geliştirme yönünde API'lerimizi fintech'lere açmaya gayret ediyoruz."
ING BANK
ING Bank Türkiye Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı Bahadır Şamlı, ING Bank Türkiye olarak tüm start up'lara açık olduklarını ve yatırım için global düzeyde 300 milyon Euro'luk bir fonlarının mevcut olduğunu söylüyor.
Şamlı, yaptıkları işbirliklerini ise şöyle ifade ediyor: "Peoplise, insan kaynakları ekibine video altya-pılı dijital bir platform sunarak işe alım süreçlerinde yardımcı oluyor. Codela, bilgi teknolojilerinde çalışacak ve yazılım geliştirme rollerini üstlenecek olan personelin işe alımında, adayın kodlama becerisini ölçebilmek için, işe alım öncesinde online sınav yapılmasını sağlıyor.
Turkgen, makine öğrenmesi temelli mobil ve çağrı merkezi kanallarında kullanılması için chatbot çözümü sunuyor. App Samurai, özellikle büyüme odaklı mobil uygulamalar için geliştirilmiş bir reklam platformu ve kullanıcılarının tek noktadan reklamlarının kalitesini ve sonuçlarını ölçümlemesini sağlıyor. Biz de bunu mobil uygulamalarımız için kullanıyoruz."
TEB
TEB KOBİ Bankacılığı Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Müdür Vekili Turgut Boz, banka içi süreçlerine dahil edebilecekleri ürün ve servislerini satan girişimlere ilk müşterileri olarak destek olduklarını söylüyor.
Turgut Boz, bu konuyu şöyle açıklıyor: "2017 yılında kuluçka hizmetimizde yer almış toplam 20 girişimi bankamızın ilgili departmanları ile bir araya getirdik. Bunlardan sekiz tanesinin ürün ve hizmetlerini bankamız tarafından satın alınmasında gerekli ortam sağlandı.
TEB tüm şubelerinin enerji tüketimini düşürerek tesislerdeki operasyonel verimliliği artırmak amacıyla bulut tabanlı 'Enerji loT Platformunu' uygulamayı seçti ve tüm şubeleri için bir enerji ve karbon yönetim stratejisi geliştirecek.
TEB olarak yapay zeka tabanlı ürünler üzerine çalışan Botart ile de işbirliği yaparak bu şirketin bankacılık alanına özel geliştirdiği chatbot yazılımlarını, müşterilerle karşılarında gerçek bir yetkili varmış gibi etkileşime geçebilmelerini sağlayan teknoloji servisini kullanmaya başladık. Bu sayede müşteri memnuniyeti artırılırken, çağrı merkezi maliyetleri de düşürülüyor."
TÜRKİYE İŞ BANKASI
Start up'ları odağına alan Türkiye İş Bankası, farklı fintech'ler ile son iki yılda birçok işbirliği yaptı. İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Yalçın Sezen, bunları şöyle anlatıyor: "Poi Labs girişimi tarafından geliştirilen Piri Sesli Yürüyüş Turu Uygulaması 170 bin kullanıcıya ulaştı. Sosyal bir girişim olan Yuvarla ile gerçekleştirdiğimiz işbirliği sayesinde, Yuvarla kullanıcıları İş Bankası bireysel bankamatik ve kredi kartlarıyla yapacakları küsuratlı harcamaları yukarı yuvarlayıp aradaki kuruşları seçtikleri dernek, vakıf veya sivil toplum kuruluşlarına bağışlayabiliyor.
IATI online rezervasyon sistemi HWEB'i kullanan otellere, 31 farklı ülkeyi kapsayan alternatif ödeme yöntemlerini de kullanarak satış yapabilme olanağı sağlanıyor. Ideasoft ile bankamız sanal POS hizmeti altında yurtdışına e-ihracat yapan ya da yapma hedefi olan şirketlere yönelik ortak hizmet vermek konusunda bir işbirliğine gittik. Blesh ile İş Bankası Kumbarası'nın dijital halini tasarladık.
Pisano'nun kiosk hizmetlerinden yararlanarak müşterilerimize şubede aldıkları hizmeti değerlendirme olanağı sunuyoruz. Mesajlaşma Botu (chatbot) uygulamamızı geliştirirken, Türkçe doğal dil işleme ve anlamlandırma konusunda Türkiye'de faaliyet gösteren Cbot şirketinden destek aldık."
KUVEYT TÜRK
Kuveyt Türk, bünyesinde kurduğu 'Lonca Girişimcilik Merkezi' şirketleriyle işbirliği yapıyor. Bu işbirliklerini Kuveyt Türk Bankacılık Servis Grubundan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı İrfan Yılmaz şöyle anlatıyor: "Çok yakında girişimci ekiplerimizden birinin geliştirdiği Nakitex ile müşterilerimizin nakit çekme ihtiyacını çok daha rahat karşılayabilecekleri bir hizmeti hayata geçirmeyi hedefliyoruz. Aynı şekilde başka bir girişimcimizin birikim yapmayı hem kolaylaştıran hem de eğlenceli hale getiren bir uygulamasını bünyemize almayı planlıyoruz.
Bunun gibi yeni ürünlerin sayısının bu süreçte artarak devam edeceğine inanıyoruz. Lonca'daki girişimci ekiplerimizi seçerken fintech olma zorunluluğu getirmediğimiz için bankamızın ürün ve hizmetleriyle birebir örtüşmeyen ancak başka sektörler için çok faydalı olduğunu düşündüğümüz proje fikirlerini de değerlendirdik. Yeni teknolojiler üzerinde çalışan start up'lar her zaman ilgi alanımızda olacak."
YAPI KREDİ
Yapı Kredi Genel Müdür Yardımcısı Yakup Doğan, özellikle yapay zeka ve makine öğrenmesi, giyilebilir teknolojiler, nesnelerin interneti, sanal gerçeklik, büyük veri gibi teknolojiler üzerine çalışan start up'ları incelediklerini ve işbirliği fırsatlarını değerlendirdiklerini söylüyor. Doğan, bugüne kadar yapılan işbirlikleriyle ilgili şöyle konuşuyor: "Start up'ları önemli iş ortaklarımız olarak görüyoruz.
Avrupa'da ilk defa bankacılık sektöründe gelişmiş göz tanıma sistemi teknolojisini Eye Verify (yeni ismi ile Zoloz) adlı fintech ile birlikte Göz-ID hizmetimizde kullandık. Zoloz'un biyometri alanındaki çözümünü Türkiye'de bambaşka bir seviyeye çıkardık.
Yapı Kredi Mobil'e girişte, kişilere özel göz damar bilgisini analiz eden bu sistem ile müşterilerimiz tek hamlede Yapı Kredi Mobil'e daha güvenli, daha hızlı ve daha kolay giriş yapabiliyor. Ülkemizde ve Avrupa'da ilk olan Göz-ID uygulamamız ile Finovate Europe 2017'ye davet edildik ve Göz-ID teknolojisini entegre ettiğimiz yenilenen Yapı Kredi Mobil'i tanıtma fırsatı yakaladık."