Yeni jenerasyonu daha iyi anlamak isteyen şirketler gölge yönetim kurulları oluşturmaya başladı. Gençlerden oluşan bu kurullar üst yönetim tarafından danışılan bir komite gibi çalışıyor. Hilton, Zorlu PSM ve Gizil Enerji, bu konuda ilk adım atan şirketlerden oldu.
AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
Teknolojinin gelişimiyle herşeyin büyük bir hızla değiştiği bir dönemden geçiyoruz. Bugün yönetici pozisyonlarında bulunan X kuşağı için hem yeni teknolojileri takip etmek hem de gençleri anlamak başlı başına bir iş haline gelmiş durumda.
Bu süreci iyi yönetmek isteyen ve işini şansa bırakmayan şirketler gençlerden destek almaya başladı. Şirketler, genç tüketicinin, yani Y ve Z kuşaklarının nabzını tutabilmek için, onların üye olduğu gölge yönetim kurulları (GYK) oluşturuyor.
Maksimum 25 yaşındaki gençlerden oluşan GYK'ler, şirketlerin üst yönetimleri tarafından danışılan ve görüşlerinden yararlanılan bir komite gibi çalışıyor.
Halihazırda perakende, hızlı tüketim, bilişim, telekom ve bankacılık sektörü, GYK hizmeti alan sektörlerin başında geliyor. Hilton, Zorlu PSM ve Gizil Enerji, bu konuda ilk adım atan şirketler arasında yer alıyor.
ŞİRKETLERİ GELECEĞE TAŞIYOR
GYK'ler genelde 5-6 kişiden oluşuyor ve çeşitli üniversitelerden seçiliyor. Kurul üyeleri, şirket kadrosundaki genç çalışanlardan veya üniversite kulüp başkanları gibi şirket dışındaki kurumlardan da seçilebiliyor.
Bu sistemden verim alabilmek için gölge yönetim kurullarının benzer ürün ve hizmeti kullanan gençlerden oluşması gerekiyor. Sadece büyükşehirlerdeki üniversitelerden değil, Anadolu'nun farklı bölgelerindeki üniversitelerden de gölge yönetim kuruluna öğrencilerin seçilmesi, ülke genelinin temsil edilmesini sağlıyor.
Ergene Consulting & HGA Group Türkiye Başkanı Murat Ergene, teknoloji kullanım alışkanlıklarından modaya kadar geniş bir yelpazede hızlı bir değişim yaşandığına ve bu değişimi yakalamanın çok zor olduğuna dikkat çekiyor.
Ergene, "Çünkü mevcut CEO'ların ve icra kurulu üyelerinin yaş aralığı 40-60 arasında değişiyor. Bunun için gölge yönetim kurulları, şirketleri geleceğe taşıyacak önemli bir fonksiyon üstleniyorlar" diyor.
HILTON'UN 12 KİŞİLİK KURULU
Dijital tasarım stüdyosu Sherpa, bu konuda yeni adım atan şirketlerden biri. Cockpit adını verdikleri sistemi önümüzdeki dönemde bununla ilgili tanıtım yapacak.
Hilton da bu trendi yakından takip eden şirketler arasında. Geçtiğimiz yıl Hilton, EMEA'nın kurumsal ofislerinden ve otellerinden, yüzde 50'si kadın olmak üzere, milenyum kuşağına dahil olan 12 ekip üyesinden özel bir kurul oluşturdu.
Bu kurula 'Gelecek Nesiller Kurulu' adı verildi. Genç profesyoneller bu kurulda Hilton'un geleceğine katkı sağlamak için temel stratejik öncelikler hakkında yeni perspektifler sunuyor.
Hilton Ortadoğu, Afrika ve Türkiye İnsan Kaynakları Başkan Yardımcısı Koray Gençkul, bu ekibin ters mentorluk ve Hilton'un ilk takım üyesi podcast'inin oluşturulması gibi girişimlerle üst düzey liderleri desteklediğini söylüyor.
YENİ İŞ FİKİRLERİ ÇIKARIYOR
Gizil Enerji'de de gölge yönetim kuruluna benzer bir model bulunuyor. Şirket, insan kaynakları politikasında yüzde 70'e 30 kuralını benimsiyor. Şirketin yüzde 30'u deneyimli isimlerden oluşurken, kalan yüzde 70'i ise genç jenerasyondan oluşuyor.
2016 yılından bu yana 30 gençten oluşan bir ekiple çalıştıklarını söyleyen Gizil Enerji Kurucu Ortağı ve CEO'su Esma Gülten Çan, "Bu isimleri teknolojiye daha yakın, süreç yönetimlerinde inisiyatif alabilen ve yıllık stratejilerin geliştirilmesine katkıda bulunanlar arasından seçtik" diyor.
Bu yapı, yıllık strateji planlarının hazırlanmasında, uygulanmasında ve yeni iş fikirlerinin ortaya çıkarılmasında tavsiye niteliğinde çözümler ortaya koyuyor. Bu ekipten gelen bilgi ve önermeler yönetim kurulu tarafından değerlendirilip karara bağlanıyor.
Çalışma grupları halinde aylık, üç aylık ve altı aylık periyotlarda ekip sürekli aktif ve birbiriyle iletişim halinde oluyor. Ekip en çok dijitalleşme ve teknoloji başlıkları olmak üzere insan kaynakları ile yeni konseptler geliştirme konusunda çalışıyor. Esma Gülten Çan, dijitalleşme konusunda ortaya çıkan fikirleri hayata geçirmenin şirketi farklılaştırdığını ve uluslararası firmalarla iş ortaklıklarının önünü açtığını söylüyor.
SEKİZ ÜNİVERSİTEDEN 15 ÜYE
Bu sezon beşinci yaşını kutlayan Zorlu PSM de gölge yönetim kurulu oluşturan şirketlerden biri. Gençleri daha iyi anlamak ve onların beklentilerine doğru şekilde cevap vermek hedefiyle 2018'in kasım ayında üniversitelerin çeşitli bölümlerinde okuyan gençlerden bir kurul oluşturuldu.
Sekiz farklı üniversite ve bölümden 15 öğrencinin katılımıyla oluşan kurul, söz konusu üniversitelerle direkt iletişime geçerek hayata geçirildi. Akademisyenlerin görüş ve önerileriyle ilerlendi. Kurul üyeleri ilgi alanlarında sanat yer alan gençler arasından seçildi.
Zorlu PSM Genel Müdürü Murat Abbas, ekibin yaş ortalamasının 20 olduğunu ifade ediyor. Abbas, bu konuda şunları söylüyor: "Amacımız genç kurul üyeleri aracılığıyla bu sektörden müziksever ya da birer tiyatrosever olarak neler beklediklerini öğrenmenin yanı sıra bu alanda çalıştıkları ve bizim koltuklarımızda oturdukları takdirde hangi konulara eğilmek isteyeceklerini de öğrenmek.
Şimdiye kadar çok farklı, keyifli ve çeşitli fikir ve önerilerle karşılaştık. Ben de ilk buluşmada kendileriyle uzun bir sohbet etme fırsatı buldum. İkinci buluşmamızı ise bu ay içinde yapacağız."
FARKLI MODELLER VAR
Yurtdışında daha çok İngiltere ve ABD gibi ülkelerde uygulanan bu sisteme benzer bir diğer uygulama da tersine mentorluk. BBC, Microsoft, General Electric gibi pek çok global şirket bu modeli kullanıyor. Türkiye'de ise Denizbank, Bosh Türkiye, Eczacıbaşı Holding, Akbank, Danone Türkiye gibi birçok şirket bu tarz projeler üretiyor.
Danone Türkiye, 2012 yılından beri tersine mentorluk ile yeni nesil çalışanları ve üst düzey yöneticileri bir araya getirerek dijital medya üzerine projeler üretiyor. Deniz-bank'ın kurduğu 'Bilakis' isimli sistem, gölge yönetim kurulu sistemine benzer şekilde çalışıyor.
1990 ve sonrası doğumlu genç çalışan ve stajyerler, üst düzey yöneticilere mentorluk yapıyor. Yöneticilerin destek aldıkları konuların başında ise sosyal medya, genç kuşakların beklentileri ve güncel trendler geliyor. Program, banka içinde nesiller arasında köprü oluşturmayı hedefliyor.
GÖLGE YÖNETİM KURULU NASIL ÇALIŞIYOR?
- Gölge yönetim kurulu, ana yönetim kurulu toplantılarına katılmıyor. Genelde ayda bir kere kendileri toplantı yapıyor.
- Ana yönetim gölge yönetime belirli konularda danışıyor. En çok firmanın ürettiği ürün ve hizmetler hakkında ya da ileride çıkaracağı yeni ürünlerle ilgili bilgi ve öngörülerini alıyor.
- Burada amaç para kazanmak olmadığı için gölge yönetim kurulu üyelerine maaş verilmiyor, toplantı başına ödeme yapılıyor.
- Yurtdışındaki gölge yönetim kurullarında görev yapanlar arasında üniversite öğrencilerinin yanı sıra başka şirketlerde çalışanlar da bulunuyor.