TALİP YILMAZ
tyilmaz@ekonomist.com.tr
2018, piyasalar açışından beklenenin ötesinde hareketli ve hararetli geçiyor. Bunun nedeni olarak ise öncelikle siyasi faktörler öne çıkıyor. Erken seçimin 24 Haziran 2018'de yapılması kararı hareketliliği artırdı. Seçim kararından itibaren 64 günlük seçim süreci piyasalar için iyi olmadı.
Dolar/ TL 4,10'dan 4,70'e, gösterge tahvil faizi yüzde 14,4'ten yüzde 19,4'e yükseldi. TL mevduat faizi yüzde 13-14 seviyelerinden tezgah altı denilen pazarlıkla elde edilen faizde yüzde 19 seviyelerine geldi. BİST-100 ise 111.000'li seviyelerden 95.000'li seviyelere geriledi.
MERAK EDİLEN SORULAR
Özellikle kur tarafında bakıldığında dolar/ TL'nin yüzde 21'e varan artışla 4,9273 zirvesini görmesiyle birlikte bağımsızlığı tartışılan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ndan (TCMB) art arda 23 Mayıs ve 7 Haziran'da faiz artış hamleleri geldi. Para politikası faizi yüzde 13,50'den önce yüzde 16,50'ye, ardından yüzde 17,75'e çıkarıldı ve sadeleşme adımları da atıldı.
Bu hamlelerle birlikte dolar/TL 4,50'nin altını test etmiş olsa da bugün gelinen noktada 4,70 üstü seviyelerde hareket devam ediyor. Burada merak edilen soru şu: Merkez'in sert faiz hamlelerine rağmen kurun ateşi neden sönmüyor? TL, bu yılın genelinde olduğu gibi diğer para birimlerine karşı negatif ayrışmasına devam ediyor mu? 24 Haziran seçimlerinin ardından kur nasıl hareket edecek? Haberimizde bu sorulara yanıt aramaya çalıştık.
SEÇİM SONUÇLARI İZLENECEK
Öncelikle şunu belirtelim, pazar günü için net olan şu ki meclis seçimi bitecek. Cumhurbaşkanlığı seçimi için yayınlanan anketlerde ise Erdoğan önde görünmekle birlikte ikinci tur olasılığı piyasalar tarafından daha yüksek oranda fiyatlanı-yor. Eğer gerekirse ikinci tur 8 Temmuz'da yapılacak. Eğer seçim ikinci tura kalırsa, iki hafta daha ülke seçim süreci içinde kalacak. Aksi halde ise hemen yönetim kadrosunun kurulması ile seçim süreci sona ermiş olacak.
Ata Yatırım Stratejisti Batuhan Özşahin'e göre, seçimin ardından ilk 1-2 işlem günündeki pozitif/ negatif seyirden sonra, yeni hükümetin izleyeceği ekonomi programının detaylarında enflasyon, cari açık ve artması öngörülen bütçe açığı hakkında atılacak adımların ciddiliğine bakılacak. Özşahin, global konjonktürün de zorlayıcı olacağı önümüzdeki aylarda, güven vermeyen bir programın, kurun daha önce gördüğü 4,92 TL tepe noktalarını zorlamasına neden olabileceği düşüncesinde.
YABANCI TAVRI ÖNEMLİ
Yatırım Finansman Ekonomisti Hilmi Yavaş, 24 Haziran seçimlerinin ardından çıkacak sonuca göre yabancı yatırımcıların tavrının önemli olacağını söylüyor. Yavaş, "Mevcut varlık fiyatları ve faizlerin seviyesi normal şartlar altında yabancı yatırımcılar için cazip. Öte yandan cazip seviyelerin oluşmasının sebebi bu yatırımcıların zararına da olsa Türkiye riskini azaltmak istemesiydi" diyor.
Hilmi Yavaş'a göre seçim sonrası yatırımcılar geçen üç ay ile gelecekteki üç ay beklentileri arasında karşılaştırma yapacak. Eğer önümüzdeki üç ay ekonomik ve siyasi alanlarda daha fazla istikrar vaat ederse, Türkiye'ye önemli miktarda yatırımın gelmesi işten bile değil. Yavaş, bu konuda olumlu bir değişiklik olmazsa TL için değerlenme konusunda fırsat penceresinin oldukça sınırlı olacağını da sözlerine ekliyor.
TCMB RAHATLATTI
Faiz adımları ile birlikte kurun ateşini alan ve oynaklığın önüne geçen TCMB, dolar/TL paritesinin 4,45 seviyelerine kadar gerilemesine neden oldu. Ancak yurtiçinde seçim belirsizliğine dikkat çeken ALH Yatırım Genel Müdürü Tuncay Karahan, jeopolitik risklerin devam etmesine, ticaret savaşlarına ve FED'in 2018 yılı içerisinde dört faiz artırımına sıcak bakmasıyla oluşan konjonktüre de vurgu yapıyor.
Karahan, böylece doların değer kazanması sürecinin dolar/TL paritesinin de tekrar yukarı yönlü bir eğilim izlemesine neden olduğunu söylüyor. Tuncay Karahan, "TCMB tarafından atılan adımların ardından TL diğer gelişmekte olan ülke para birimlerine paralel hareket ediyor ve negatif ayrışmanın önüne geçiliyor" vurgusunu yapıyor.
ABD'de özellikle kısa vadeli faizlerin arttığı ve dolar likiditesinin azalma eğilimine girdiği bu dönemde, dış finansmana ihtiyaç duymayan, cari işlemler fazlası ve güçlü rezervleri olan ülke para birimleri güçlü durdu.
Dış finansman ihtiyacı olan Türkiye gibi ülkeler ise kırılganlıklarının derecesine göre değer kaybıyla karşılaştılar. Dolar karşısında TL yılbaşından bu yana yüzde 19 negatif performansla Arjantin'in ardından en olumsuz performans sergileyen para birimi oldu. Batuhan Özşahin, yılbaşından bu yana en kötü performans gösteren para birimlerinden olsa da, TCMB'nin faiz hamleleriyle son bir ayda TL'nin diğer GOÜ para birimlerine göre daha olumlu bir seyir izlediğini hatırlatıyor.
TEKNİK OLARAK DİRENÇ 4,80
Teknik olarak ana görünüm, 4,57 üzerinde kalmaya devam ettiği sürece kur geniş perspektifte olası çıkışlara devam edebilir. Kur, 4,71-4,74 bölgesi üzerinde kalıcı hareket yapma eğilimine girerse, 24 Mayıs’tan bu yana geçilemeyen 4,8050 seviyesinin üzerine çıkabilir, yeni zirveler denenebilir.
Kısa vadeli aşağı yönlü tepkimelerin süreklilik sağlayabilmesi için ise 4,71-4,74 altında kalıcılık görülmeli. 4,57'ye kadar olan satışlar, trend içi tepki satışı kapsamında değerlendirilecektir. Ana görünüm, geniş vadede 4,57 üzerinde pozitif olmayı sürdürebilir.
Teknik yorum GCM Menkul tarafından hazırlanmıştır.
TUNCAY KARAHANALH YATIRIM GENEL MÜDÜRÜ
"SEÇİM SONRASI MESAJLAR KURİÇİN ÖNEMLİ'
"Seçimlere sayılı günler kala kur tarafında 4,70-4,77 bandı arasında fiyatlamaların devam ettiği görülürken, yedi farklı senaryonun konuşulduğu seçimlerin ardından ilk işlem gününde oynaklığın artması bekleniyor.
Açıklanacak seçim sonuçları ve ilk açıklamalarla piyasalara güven veren mesajların iletildiği yönünde bir piyasa algısı oluşması durumunda, dolar/TL paritesinde ilk etapta daha önce destek olarak çalışmış 4,45seviyelerine doğru bir gevşeme görebileceğimizi düşünüyoruz.
Aksi yönde senaryolarda 4,80-4,85 seviyelerine doğru bir yükseliş gerçekleşebilir. Yine de bu seviyeler üzerindeki fiyatlamaların mevcut ekonomik gerçekleri yansıtmayacağı ve kısa süreli ataklar olarak kalabileceği kanaatindeyiz."