Reel perakende satışlar eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,2 düşüş gösterdi. Böylece perakende satışlarda dört ay aradan sonra yıllık bazda yeniden düşüş yaşanmış oldu.
DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr
Perakende satışlar, geçen yılın ekim ayından bu yılın nisan ayına kadar yedi ay üst üste önceki yılki seviyesinin altında kalmış ama mayıs ayında yavaş da olsa yeniden yükselişe geçmişti.
Eylül ayı verilerinin açıklanmasıyla beraber reel perakende satışlarda üçüncü çeyrek dönemin verileri de ortaya çıkmış oldu. Buna göre üçüncü çeyrekte reel perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 1,5 artış gösterdi. Bu oran ikinci çeyrekteki yüzde 0,5’lik artıştan biraz daha iyi ama yine de oldukça zayıf kalıyor.
Yani üçüncü çeyrekte ekonomide işler üretim açısından epey iyi gitmiş olsa da satışlar açısından durum pek öyle görünmüyor. Bu da üçüncü çeyrekte ekonomideki büyümenin sanayi üretimindeki artış kadar yüksek çıkmayabileceği sinyalini veriyor.
Çünkü reel perakende satışlar iç talebin tüketim ayağına ilişkin göstergelerden birini oluşturuyor. Reel perakende satışlarda üçüncü çeyrekteki artışın bu kadar zayıf olması ise söz konusu dönemde iç talebin tüketim ayağındaki durumun o kadar parlak olmadığını düşündürüyor.
Esasında iç talebin tüketim ayağındaki durum yılın ilk yarısında da o kadar parlak değildi. Ancak inşaat yatırımları ve dış talep sayesinde bu dönemde ekonomide yüzde 5’in hafif üzerinde bir büyüme gerçekleşti.
İnşaat yatırımları özellikle ikinci çeyrekte ekonomideki büyümede epey etkili oldu. Üçüncü çeyrekte de ekonomideki büyümede iç talebin tüketim ayağından ziyade inşaat yatırımları ve dış talep etkili olmuş olabilir.
