Satışlar düşüşte cirolar yükselişte!

Geçen yıl 46 milyar TL büyüklüğe ulaşan tüketici elektroniği pazarında ciroda artış yaşanırken adetsel olarak satışlarda gerileme var. Bu yıl 50 milyar TL büyüklüğe ulaşması beklenen pazardaki dört oyuncu, kâr ve verimlilik için mağaza sayılarında azaltmaya gidiyor. Yeni yatırımlar ise özellikle online kanala yöneliyor.

GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr

Şirketlerin online taraftaki satış grafiği de yükselmeye devam ediyor. Tüketici elektroniği perakende sektörü, Türkiye’deki fırsatlar nedeniyle 3-4 yıl öncesine kadar tüm oyuncuların yer aldığı bir pazara dönüşmüştü. Ancak daha sonra Best Buy, Darty ve Electroworld gibi yabancı şirketler çıktı ve yerini yerli oyunculara bıraktı. Şimdi tek yabancı şirket olarak Media Markt kaldı. Yerlilerden Gold Teknoloji ise iflas erteleme başvurusunda bulunmuştu.

Yaklaşık 46 milyar TL büyüklüğe sahip pazarın yüzde 20’sini teknoloji perakendecileri oluşturuyor. Bu alanda şu anda dört oyuncu faaliyet gösteriyor. Bunları da Media Markt, Teknosa, Bimeks ve Vatan Bilgisayar oluşturuyor. Pazardaki rekabet hala devam ediyor. Cep telefonu taksitlerine gelen sınırlama ve kurdaki yukarı hareket sektörü zorlasa da cirosal olarak bakıldığında büyüme sürüyor.

CEP TELEFONU SÜRÜKLÜYOR
Dünya tüketici ürünleri pazarının cirosu küçülürken, Türkiye pazarı büyüyor. GfK verilerine göre, dünyada 2015 yılında 859 milyar Euro olan pazar geçen yıl 854 milyar Euro’ya geriledi. Bu yıl da düşüşün devam ederek pazar büyüklüğünün 837 milyar Euro’ya inmesi bekleniyor. Türkiye’de ise 2015 yılında 41 milyar TL
görülürken adetsel bazda gerileme var. 2015’te 67,7 milyon adet olan satışlar geçen yıl 64,3 milyona düştü.

Bu yıl ise 61,8 milyon adet satış yapılması bekleniyor. Adetler düşerken cironun yükselmesi ise cep telefonu satışlarına bağlanıyor. Cirodaki kategori olarak paylara bakıldığında en fazla pay telekom ürünleri yani cep telefonlarında bulunuyor. Onu büyük beyaz eşya ve tüketici elektroniği izliyor. Ardından küçük ev aletleri, klima ve fotoğraf makineleri geliyor.

MAĞAZA SAYILARI AZALDI
Şirketlerin genel olarak geçen yıl bazı mağazalarını kapattıkları ve daha verimlilik odaklı stratejiler geliştirdikleri görülüyor. Teknoloji mağazaları tarafından kârlılık oranı ve satış hacmi düşük mağazayı kapatma veya taşıma stratejisi anlamına gelen verimli mağazacılık geçen yıl tercih edildi.

2016’da 70 mağazasını kapatan Teknosa, şu anda 210 mağaza ile faaliyet gösteriyor. Gerekli olmayan mağazaları kapattıklarını ve böylece mağazaları verimli hale getirdiklerini söyleyen Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan, bu sayıda kalacaklarını ifade ediyor. Şu anda toplam 130 mağazaya sahip Bimeks’te bu sayı 2015’te 138’di.

Şirket 2016 yılı içerisinde ikisi franchise olmak üzere yedi mağaza açtı ve sekizi franchise olmak üzere 14 mağazasını kapattı. 2015 yılında ise Bimeks beşi franchise olmak üzere toplam altı mağaza açmış ve biri franchise olmak üzere altı mağazasını kapatmıştı. Mağaza sayısının 100 olarak optimize edilmesi planlanıyor. Bimeks’in 2015’te bin 216 olan çalışan sayısı ise geçen yıl 896’ya
düştü.

MAĞAZA HEDEFLERİ
Geçen yıl 47 mağazası olan Media Markt’ın şu an 48 mağazası bulunuyor ve bu yıl dokuz mağaza daha açma hedefi var. Şirketin 2 bin 63 çalışanı bulunuyor. Geçen yıl bu sayı 2 bin 21’di.

Media Markt Türkiye İcra Kurulu Başkanı Yenal Gökyıldırım, “Türkiye’nin en çok tercih edilen çok kanallı elektronik perakendecisi olma vizyonumuz doğrultusunda, odağımıza hem müşterilerimizi hem çalışanlarımızı hem de tedarikçilerimizi aldık. Tüketicilerimiz için cazip yeni lokasyonlarda mağaza açmaya devam edeceğiz” diyor.

110 civarında mağazası bulunan Vatan Bilgisayar da bu yıl sayıyı artırmayı planlıyor. Vatan Bilgisayar’ın kurucusu ve CEO’su Hasan Vatan, “Bu yıl minimum 10, maksimum 15 mağaza daha açmayı planlıyoruz.

İlk üçünü zaten açtık. Ayrıca dört mağazanın daha kuruluş tadilatları sürüyor. İşin olacağını düşündüğümüz ve kirası uygun olan yerlerde mağaza açmaya devam edeceğiz” diyor. Vatan, halihazırda promotörleri dahil 4 bin kişiye istihdam sağladıklarını ve bu yıl sayının yüzde 5 daha artacağını söylüyor.

YENİ YATIRIMLAR
Dijital ile fiziksel mağaza arasındaki ayırımı kaldırıp çoklu kanal yapısına geçen teknoloji perakende şirketleri, özelikle son yıllardan online taraftaki yatırımlarını da artırdı. Buradaki büyüme genel olarak satışlara da katkı yapıyor. Örneğin geçen yıl Media Markt’ın e-ticaret cirosu toplam cironun yüzde 9’unu oluşturdu. Vatan Bilgisayar’da da 2016’da online kanaldaki artış yüzde 60’ı buldu.

Şirketler bu yıl da yatırımlara devam edecek. 2016 yılının son çeyreğinde 10 milyon TL kâr ederek yılı pozitif tamamladıklarını söyleyen Tek-nosa Genel Müdürü Bülent Gürcan, “Yatırımlarımızın odağında mağazalarımız ve online platformlarımızda hayata geçireceğimiz yenilikler, insan kaynağı ve fark yaratan hizmetler olacak.

Bu yıl 25 milyon TL yatırım yapmayı planlıyoruz. Geliştirdiğimiz hizmet ve uygulamaları derinleştirip, entegre bir yapı ile daha çok müşteriye ulaşacağız” diyor. Teknosa, 2017’de satışlarda pazarın üzerinde büyüme ve yıl genelinde operasyonel kârlılık hedefliyor.

BÜYÜME PLANLARI
Media Markt Türkiye İcra Kurulu Başkanı Yenal Gökyıldırım, elektronik perakende pazarı geçen yıl yüzde 11 büyürken kendilerinin yüzde 19 ile sektörün üzerinde büyüdüklerini söylüyor. Gökyıldırım, “Bu Türkiye’de yakaladığımız en yüksek büyüme oranı oldu.

2017’de de büyüme trendimizi artırarak sürdüreceğiz. Yatırım önceliklerimiz dijital müşteri hizmetleri, mağaza içi dinamik müşteri takip sistemi ve baştan sona servis ağının entegrasyonu olacak” diyor.

Hasan Vatan da performanslarından memnun olduğunu söylüyor. Vatan, “GfK’ya göre geçen yılı yüzde 20 büyümeyle kapattık. Net kârdaki artışımız daha da fazla oldu ve muhtemelen yılı kâr ile kapatan tek teknoloji marketi biz olduk. 2016 yılı üçüncü çeyrek itibariyle sektör liderliğini yakalamıştık. Dördüncü çeyrekte açık ara fark attık. Son ayı ise yüzde 40 pazar payı ile kapattık” diyor.