Elektrikli araçlar için şarj istasyonu yatırımları hız kazandı. Türkiye'de 2030'a kadar ticari ünite sayısının 200 bine yaklaşması bekleniyor. Koç, Sabancı, Doğan, Zorlu gibi devler şarj istasyonu işine yatırım yaparken, bazı şirketler de yurtdışına açılıyor.
18 Eylül – 1 Ekim 2022 tarihli sayıdan
Otomotiv piyasasını dönüştüren elektrikli araçlar yeni bir ekonomi yarattı. Türkiye'de sayısı 8 bine ulaşan ve 2023 sonlarında 50 bine çıkması beklenen elektrikli araçlar için zorunlu olan şarj istasyonları hem büyük şirketler hem de girişimciler için yeni bir yatırım alanı oldu.
Koç Grubu, Sabancı, Doğan Holding, Zorlu gibi Türkiye'nin devleri de şarj istasyonu işine yatırım için harekete geçti. Diğer taraftan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'ndan (EPDK) lisans alan firmalara bayilik verme imkanı sağlanması girişimciler için de bir fırsat kapısı açtı.
Türkiye'de 2021 itibarıyla 4 bin civarında şarj istasyonu bulunuyor. 2030 yılına gelindiğinde ticari ünite sayısının 200 bin adede yaklaşması bireysellerle birlikte toplam sayının 1 milyonu geçmesi bekleniyor.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) işletme ağı lisansı vermeye başlaması, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın 'Elektrikli Araçlar Hızlı Şarj İstasyonları Hibe Programı' da bu süreci hızlandırdı. Bu program sonucunda bin 572 şarj istasyonu kurulacak.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Önümüzdeki yıl bu zamanlarda 4 bine yakın sadece hızlı şarj ünitesi Türkiye'nin her yerinde yaygın şekilde kurulmuş olacak. Ayrıca şarj ağı işletmecileri AC istasyonlar da kuruyor.E-Mobilite Derneği Başkanı ve FullCharger CEO'su Osman Ataman, bütün bunların üst yapı ve alt yapı maliyetlerini hesaba katıldığında 120 milyon Euro'nun üzerinde bir başlangıç yatırımı olacağını söylüyor.
ORTAKLIKLARA SICAK BAKIYOR
WAT Mobilite Çözümleri, Şubat 2022 tarihinde Türkiye'nin önde gelen şirketlerinden WAT, Opet, Otokoç ve Entek firmalarının ortaklığı ile kuruldu.
Şirket, Enerji Piyasası Düzenleme Kuru-lu'nun Şarj Ağı İşletmeciliği Yönetmeliği kapsamında şarj ağı işletmecisi olmak üzere lisansını aldı ve Koç Topluluğu bünyesinde farklı iş alanlarına doğrudan ya da dolaylı olarak dokunan elektrikli araç şarj hizmetleri sektöründe faaliyet göstermek üzere yola çıktı.
WAT Mobilite Güç Yönetim Sistemleri Lideri Okan Cicimen, "WAT Mobilite'nin şarj noktası işletmeciliği için iş ortaklarıyla farklı modelleri destekleyecek bir iş planı var" diyor.
Cicimen, Koç Grubu ve iştiraklerinin getireceği sinerji içerisinde yer alarak hem kendi markasına hem de WAT Mobilite markasına değer katacak ortaklıklar geliştirmek istediklerini belirtiyor.
Şirket, gerek donanım gerek yazılım alanında teknolojik ihtiyaçları kendi bünyesinde sağlayarak, farklı yatırım ve gelir paylaşımı üzerinden uzun ortaklıklar oluşturmayı hedefliyor.
300 MİLYON TL YATIRIM
Enerjisa Enerji'nin 2018 yılında çoğunluk hisselerini satın aldığı Eşarj ise Türkiye'de 269 lokasyonda 258'i hızlı şarj istasyonu olmak üzere 496 şarj istasyonu ile faaliyet gösteriyor.
Şirket, Türkiye'de elektrikli araç kullanımının yaygınlaşması ve hızlı şarj istasyonu yatırımını teşvik etmek amacıyla hayata geçen Elektrikli Araçlar İçin Hızlı Şarj İstasyonları Programı kapsamında 300 milyon TL'lik yatırım planlıyor.
Şirket, Türkiye'nin dört bir yanında var olan şarj ağına ek 495 adet yüksek hızlı şarj istasyonu kurmayı hedefliyor.
Eşarj Yönetim Kurulu Başkanı ve Enerjisa Enerji CEO'su Murat Pınar, "Bu yatırımlar ile Türkiye'de elektrikli araç ekosistemi içerisinde iddiamızı ortaya koymuş oluyoruz" diyor.
Zebra Elektronik, e-mobilite ekosistemi için teknolojik çözümler geliştirme hedefiyle kuruldu. İlk beş yıl tamamen ürün geliştirmeye odaklanan ve pazarda Voltrun markasıyla faaliyet gösteren şirket, Türkiye genelinde 200'den fazla noktada 500'den fazla soketi ile şarj hizmeti sunuyor.
Ünite sayısının gelecek sene en az iki katına çıkartılması planlanıyor. Ayrıca yeni kurulacak DC tip şarj üniteleriyle de ülke genelinde kaliteli ve hızlı şarj hizmeti verilmesi hedefleniyor. Şirketin en önemli hedeflerinden birisi de yurtdışından gelen talepleri karşılayarak ülke sınırları dışında da büyümeye devam etmek.
Voltrun Genel Müdürü Berkay Somalı, önümüzdeki dönemde Türkiye genelinde bayilikle büyümek için talep toplamaya başladıklarını söylüyor.
Eylül 2018'de ilk istasyonunu kuran Sharz. net'in 461 adet halka açık, bin 500 adet ev tipi aktif istasyonu var. 2023 sonuna kadar 600 istasyon daha açılması planlanıyor.
Bu 600 adet istasyonun 60 adeti DC ve 550 adedi AC olarak düşünülürse yaklaşık 40 milyon TL'lik yatırım yapılması planlanıyor. Şu anda 40'tan fazla şehirde olan şirket, 81 ile ulaşmayı hedefliyor. Bayilik sistemiyle büyüyen şirket, her ilde ve büyük illerde her ilçede bayiler açıyor.
Sharz.net Genel Koordinatörü Ayşe Ece Şengönül, farklı kategoride olan bayilerin elektrikle bağlantılı işlerde çalışıyor olması ve yapı elektriğinde çalışma belgeleri olması gerektiğini söylüyor.
YURTDIŞINA AÇILANLAR VAR
Zorlu Enerji bünyesinde 2018 yılında kurulan Zorlu Energy Solutions (ZES); elektrikli araç şarj istasyonu satışı, kurulumu ve işletmesi yapıyor. Bugün ZES, Türkiye'nin 81 ilinde bin 200 lokasyonda 2 binden fazla istasyonla hizmet veriyor. Zorlu Enerji Ticaret Genel Müdürü İnanç Salman,
"Bu yıl ve gelecek yıllarda da istasyon sayılarımızı artırmaya devam edeceğiz. Kendimizi net bir sayı ile sınırlandırmıyor, yatırımlarımızı oluşan ve büyüyen ihtiyaçlar paralelinde sürdürüyoruz" diyor. ZES'in faaliyetleri sadece Türkiye ile sınırlı değil.
Şirket, projelerini başta Avrupa Birliği ve çevre ülkeleri olmak üzere yurt dışına da taşıyor. ABD, Almanya, Bulgaristan, Hırvatistan, Hollanda, İsrail, İtalya, Karadağ, İngiltere, Polonya, Yunanistan'da şirketleri bulunan şirket, orta ve uzun vadeli projeksiyonlarda gelirinin de yüzde 80'ini yurt dışı operasyonlarından elde etmeyi hedefliyor.
95 ÜLKEDE FAALİYETTE
Doğan Holding çatısı altında otomotiv ve mobilite alanlarında faaliyet gösteren Doğan Trend Otomotiv Grubu ise, İspanyol menşeli Wallbox şarj sistemlerini 2021 yılında Türkiye'ye getirdi.
2015 yılında kurulan Wallbox şarj sistemleri, bugün dört fabrikası, 16 ofisi, yıllık 200 bin adet satışı ve günlük 1000 adet üretim kapasitesiyle 95 ülkede faaliyet gösteriyor.
Wallbox ürünleri, Doğan Trend şubelerinde ve İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Adana, Mersin, Gaziantep, Antalya, Bodrum'da Wallbox bayilerinde satılıyor.
Wallbox Ülke Müdürü Tuba Süsler, "Özellikle son dönemlerde elektrikli araç satışlarının yükselmesiyle, birçok yatırımcı bu alana giriş yapmak istiyor.
Bayilik talepleri de buna bağlı olarak artış gösterdi. Bayi adaylarımızın konum, hizmet içeriği ve satış potansiyellerini değerlendirerek bir anlaşma sürecine giriyoruz" diyor.
YURTDIŞINA DA AÇILIYOR
2010 yılında kurulan FullCharger, bugüne kadar aralarında Başbakanlık, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Antalya, Eskişehir, Kayseri, Manisa gibi Büyükşehir Belediyeleri, Konya Valiliği, İSPARK, İzelman ve Emlak Konut gibi önemli kuruluşların otoparklarına 200'ün üzerinde şarj istasyonu kurdu.
Kamu kurumlarının haricinde otomotiv firmaları başta olmak üzere kurumsal ve bireysel kullanıcılar da eklendiğinde bugüne kadar binin üzerinde kurulum gerçekleştirildi.
Şirket, 2023 yılı sonunda Türkiye'nin 81 ili ve 973 ilçenin tamamını kapsayacak şekilde faaliyet göstermeyi hedefliyor. Türkiye'de yaptığı bilgi ve teknoloji yatırımlarını diğer ülkelere de taşıyan FullCharger, şu an farklı düzeylerde aktif olduğu 23 ülkede de çalışmaları sürdürüyor.
EVbee girişimi, fonbulucu kitle fonlaması platformunda Haziran 2022'de yatırım turunu tamamladı ve 7,9 milyon TL fon toplamayı başardı. Proje hayata aynı ay içinde geçti ve şu anda mikro ölçekte üretim yapan batarya dolum merkezi ile EVbee araçlarının imalatını sürdürüyor.
Şu anda iki adet araç prototip imalatı devam etmekte. EVbee Kurucu Ortağı Ahmet Ozan Çelik, "2023 yılı sonuna kadar 50 araç ve yeterli miktarda batarya dolum merkezi kurmak için ihtiyaç duyduğumuz ikinci tur yatırımının alınmış olmasını hedefliyoruz" diyor.
İstasyon açılışları için; Eskişehir (demo), Antalya, İstanbul, İzmir ve Kıbrıs görüşmeleri devam ediyor. Eş zamanlı olarak Avrupalı partnerleri ile EU fonları kullanılarak EVbee'nin Avrupa'ya açılması süreçleri de devam ediyor.
İSPANYOL MARKAYI GETİRDİ
Aksa Şarj, ilk şarj istasyonlarını 2021 yılında Trump AVM ve Trump Towers Residence'da devreye aldı. Şirket, Temmuz 2022 sonu itibarıyla 16 istasyon ile müşterilerine hizmet veriyor. Şarj ağı işletmeci lisansı kapsamında önümüzdeki altı ay içinde öncelikle lisans kapsamında yer alan 50 istasyon açmayı planlıyor.
Aksa Elektrik Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Murat Kirazlı, "Yatırımlarımızda müşterilerimizin yoğunlaştığı illere öncelik vererek ilerlemeyi tercih ediyoruz. Öte yandan, elektrikli araç kullanımının artabilmesi için şehirler arası yollarda da araç sahiplerine şarj imkânı sağlayacak hızlı şarj istasyonlarının yaygınlaşması beklentisi var.
Biz de yatırımlarımızı pazarın bu beklentilerine göre şekillendiriyor olacağız" diye konuşuyor. Aynı zamanda elektrik tedarik hizmeti sağladıkları Çoruh ve Fırat bölgelerindeki dokuz ilde de istasyon açmak planlar arasında yer alıyor.