ÖZLEM BAY YILMAZ
obay@ekonomist.com.tr
Türkiye’nin otomotiv kadar başarı gösterdiği bir alan da otomotiv yan sanayiidir. Bu alandan Türkiye’deki otomotiv sanayiine olduğu kadar dünya markalarına da tedarik sağlanır. Genelde global dünyada kendisini kanıtlamış yan sanayi şirketleri, müşterileri olan otomotiv fabrikalarının olduğu bölgede, bir nevi kümelenme anlayışı ile faaliyet yürütür. Örneğin; Marmara Bölgesi bu tür kümelenme konusunda açık ara öndedir.
Ancak bu durumun istisnaları da yok değil. Onlardan biri de Samsun’da doğup büyüyüp, global otomotiv sektöründe kendisine yer eden Sampa Otomotiv. Bir yedek parça bayisi olarak iş hayatına atılıp dokuz fabrikadan oluşan bir deve dönüşen Samsunlu Sampa, yerli otomotiv sanayiine üretim yapmanın yanı sıra 116 ülkeye ihracat da gerçekleştiriyor.
Sampa Otomotiv, 1994 yılında yedek parça bayii olarak, Tarık Altuncu, ağabeyi Tayfun Altuncu ve enişte Ulaş Şahinkaya tarafından 100 metrekarelik bir alanda kuruldu. Ortaklar, kuruluşlarından iki yıl sonra ilk üretim tezgahlarını oluşturdular. Ailenin geçmişinde bulunan üretim tecrübesi, yeni neslin satış ve strateji gücü ile birleşti. Bunun sonucunda da pazarın ihtiyacı paralelinde dünyaya hitap edecek kalitede üretim ve satış ağı oluşturuldu.
İlk ihracat ise aynı yıl içerisinde, standartlar nedeniyle ihracat yapmanın en zor olduğu ülkelerden biri olan İngiltere’ye yapıldı. Bugün şirket Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından hazırlanan Türkiye’nin ilk 1000 ihracatçı firması arasında yer alıyor. Geçen yıl 77 milyon dolar ihracat yapan Sampa’nın bu yılki ihracat hedefi ise 100 milyon doları buluyor.
ANADOLU KAPLANI
Ekonomist Dergisi olarak hazırladığımız ‘Anadolu 500’ araştırmasında 2013 yılındaki 152 milyon TL’lik cirosu ile 294’üncü sırada yer alan Sampa Otomotiv, 2014 yılında yakaladığı 213 milyon TL ciro ile listede 257’nci sıraya yükselmesiyle dikkat çekiyor. 2015’te ise 219 milyon TL ciroya ulaşan şirket, bu yıl yüzde 35 büyümeyi hedefliyor.
Ağır vasıta yedek sanayi sektöründe 30 binden fazla yedek parçanın üretimini ve tedariğini sağladıklarını belirten Sampa Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Tarık Altuncu, “Bu ürünlerin global pazarda müşterileri ile buluşmasını sağlıyoruz. Alanımızda dünya üçüncülüğüne yükselmiş durumdayız. Önümüzdeki 15 yılda güçlü Alman rakiplerimizi geride bırakarak dünya lideri olmayı hedefliyoruz” diyor.
DOKUZ FABRİKASI VAR
Dokuz ayrı fabrikadan oluşan entegre tesisleri ile 80 metrekarelik alanda binin üzerinde çalışanıyla faaliyet gösteren Sampa, bugün satış ve üretim devi haline gelmiş durumda. Lokasyon olarak otomotiv sektörünün ağırlıklı olarak konuşlandığı Marmara Bölgesi’nden uzakta olmaları, bu fabrikaların oluşmasında büyük etki sağladı.
Üretim için ihtiyaçları olan yarı mamülü kendi içlerinde üretme stratejisi akabinde büyüme imkanı yakaladıklarını dile getiren Tarık Altuncu, “Markalaşmanın önemini ilk üretim yıllarında fark ettik. O dönemde Avrupa’dan Rusya’ya farklı markaların ihtiyaçları paralelinde üretim yaparak sektörde varlık gösterdik. Sadece fason üretim yapmanın dezavantajlarını fark ederek ‘Sampa’ markasını oluşturma kararı aldık” diye anlatıyor.
Sampa, 116 ülkeye ürün satıyor. Bunun altında ise global pazarlarda arttırılan pazar payı ve ürün kalitesinin vermiş olduğu rekabet gücü yatıyor. 3 bin 300’ün üzerinde makine parkuru ve son teknoloji ile donatılmış modern üretim tesisleriyle Avrupa ve ABD menşeili birçok ağır vasıta, otobüs, çekici ve dorse markasına uyumlu yedek parça üreten şirket, uluslararası markalar ile işbirliği yapıyor.
Sürdürülebilir kalite standartlarında üretim yapmak kadar pazarda bulunurluğa da önem veren şirketin, bu nedenle dünyanın farklı kıtalarında, BAE, Almanya, Rusya, Kazakistan, Nijerya, Güney Afrika, ABD, Çin ve İrlanda’da ofisleri, depoları ve işbirlikleri bulunuyor.
DÖRT PATENTE SAHİP
Sampa, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca tescil edilmiş Karadeniz Bölgesi’nin ilk AR-GE Merkezi’ne sahip. Her yıl cirosunun yüzde 2,5’ini AR-GE merkezine ayıran şirket, 81 AR-GE personeli ile sektördeki ihtiyaç ve gelişmelere paralel inovatif ürünler, yeni ve özgün projeler geliştiriyor.
Sampa AR-GE Merkezi’nin çeki kolu, v-kolu, toz sacı ve makas burçları alanlarını kapsayan dört adet patente sahip olduğunu belirten Tarık Altuncu, “Bu patentli ürünler sayesinde mevcut ürünlerin montajı çok daha kolay hale gelirken ömürleri yüzde 50 daha arttırılmış şekilde pazara sunulabiliyor” diyor.
Üniversite-sanayi işbirliklerine de önem veren şirket, Samsun19 Mayıs Üniversitesi başta olmak üzere farklı bölgelerdeki üniversiteler ile birçok yeni proje yürütüyor. 10 milyon dolarlık yatırımla hayata geçirdikleri AR-GE merkezine son dönemde 2.5 milyon Euro’luk ekipman yatırımı da gerçekleştirdiklerini söyleyen Tarık Altuncu, şunları anlatıyor: “AR-GE Merkezi 2013 yılından bu yana 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Kanunu kapsamında Sanayi Bakanlığı tarafından destekleniyor.
Merkezimizde tescil belgesine sahip olduğu dönemden itibaren 40 adet proje hayata geçirildi. Bunların yedisi kamu destekli projeler oldu. Ayrıca Türkiye’de bulunan AR-GE merkezleri içerisinde sadece üç merkezin sahip olabildiği TU-BİTAK 3001 projelerinden biri de bizim merkezimiz tarafından yürütülüyor.”
TURQUALITY PROGRAMI ÜYESİ
Sampa, 2014 yılında girmiş olduğu Marka Destek Programı’ndan Tur-quality programına geçmeye hak kazandı ve devletin desteklediği 121 ulusal rekabetçi markadan biri oldu. Böylelikle tüm dünyanın en çok tercih edilen yedek parça markası olarak konumlanması güçlenecek.
Birçok farklı teknoloji kullanılarak üretim yaptıklarını dile getiren Tarık Altuncu, “Sampa’ya talepler orijinal ürün üreticisi (OEM) veya aftermarket üzerinden geliyor. Global aftermarket pazarlarından gelen talepler için de benchmark çalışmaları yaparak ürünlerin performanslarını artıracak tasarımlar gerçekleştiriyoruz” diye anlatıyor.