Gelecek nesillere daha çok sakız ağacı bırakmak ve sakız ağaçlandırılmasına destek olmak amacıyla uzun yıllardan beri çeşitli çalışmalara imza atan Mondelez International Türkiye markalarından Falım şimdi de Tohum Derneği iş birliği ile ‘Falım’la Yeşeren Sakız Ağaçları’ projesini başlattı. İzmir Çeşme’de damla sakızının teknik olarak geliştirilmesi, sektöre ve ülkeye kazandırılmasını amaçlayan proje; İzmir Kalkınma Ajansı (İZKA), İzmir Orman Bölge Müdürlüğü, Ege Ormancılık Araştırma Müdürlüğü ve Gülbahçe Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi katkıları ile yürütülüyor.
2023 yılında başlatılan ve damla sakızının önce Türkiye sonra dünya çapında bilinir hale gelmesi ve ‘Çeşme’nin damla sakızı’ olarak anılmasının hedeflendiği proje kapsamında aynı zamanda damla sakızının doğal yayılım alanında varlığını artırarak sürdürebilmesi için de çalışmalar yapılacak.
İzmir’de faaliyet gösteren Gülbahçe Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi de proje kapsamında iş birliği yapılan kuruluşlar arasında. Bu kapsamda projenin önemli yapı taşlarından biri olan yerel kadın girişimi kooperatifi ile protokol imzalanarak, proje kapsamında dikilen damla sakızı ağaçlarının kullanım hakları kadınlara devredildi. Kooperatif üyesi kadınların bu ağaçlardan elde ettikleri sakızları kullanarak damla sakızlı kurabiye, damla sakızlı macun gibi ürünler üretmesi planlanıyor. Yine proje kapsamında Gülbahçe Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi’ne hibe destekleri sağlanarak kadın girişimi maddi olarak da destekleniyor.
1000’DEN FAZLA SAKIZ AĞACI DİKİLDİ
İklim değişikliğinin günümüzde dünyamızın karşı karşıya olduğu en büyük çevresel sorunlardan biri olduğunu, Mondelez International Türkiye olarak da bu soruna sakız ağaçlarının artırılması boyutundan yaklaştıklarını söyleyen Mondelēz International Türkiye Genel Müdürü İhsan Karagöz, “Adını verdiği Sakız Adası ile Çeşme yöresinde doğal olarak yetişen ve reçinesinden yararlanılan ekonomik değeri yüksek, endemik bir bitki türü olan aynı zamanda ‘Altın damlayan ağaç’ olarak da anılan sakız ağacı, ekonomik değeri ve doğaya katkısının yanı sıra topraklarımızın ve kültürümüzün bir mirası” diyor.
Bu noktada ülkemizde sakız üretimini arttırarak, yöre ve ülke ekonomisine de gelir sağlayarak bu konuda kalıcı çözüm üretmenin oldukça önemli olduğunu vurgulayan Karagöz, “Bugüne kadar yaptığımız çeşitli projeler kapsamında 1000’den fazla sakız ağacını ülkemiz topraklarına kazandırdık. Şimdi yine sürdürülebilir katkı yapmak hedefiyle yola çıktık ve değerli paydaşlarımızın da desteğiyle gelecek nesillere daha çok sakız ağacı bırakabilmek için ‘Falım’la Yeşeren Sakız Ağaçları’ projesini hayata geçirdik. Bu kapsamda da 500 sakız ağacı fidanı dikmenin mutluluğunu yaşıyoruz” diye anlatıyor.
DAMLA SAKIZ YETİŞTİRİCİLİĞİ
Önümüzdeki yıl için projede AR-GE çalışmalarına, tanıtım ve görünürlük çalışmalarına odaklanmayı planladıklarından söz eden Karagöz, şöyle devam ediyor:
“Bu çalışmalarla da damla sakızı yetiştiriciliğinin İzmir ve Çeşme’de, son yıllarda dünyada yeni bir trend haline gelen agro turizmin Türkiye’deki yansımasını oluşturabilecek bir girişim olmasını öngörmekteyiz. Ayrıca projenin gelecek dönem hedefleri arasında damla sakızının Çeşme’nin simgesi haline getirecek özellikle gastronomi ile ilgili çalışmalara ağırlık verilmesi var. Bu kapsamda İtalya, Yunanistan ve Türkiye’yi kapsayacak bir sakız rotası oluşturulacak ve damla sakızının sosyal ve mutfak kültürümüzdeki yeri, tarihsel gelişimi tespit edilerek rehber kılavuz oluşturulacak.”
KİLOGRAMI 500 EURO
Sakız ağacı ve sakız sektörü ile ilgili edindiğimiz bilgiler de oldukça ilginç… Sakız ağacı yansa bile köklerinden yeniden filizlenen bir çalı türü. Beş yaş ve üstü ağaçlara atılan kesiklerden bir yılda elde edilen sakızın miktarı 300 ile 500 gram arasında değişiyor. Damla sakızının kalitesine göre kilo fiyatı 500 Euro civarında. Damla sakızı sadece sakız üretiminde değil, diş etlerini kuvvetlendirmek ve ağız kokusunu gidermek için ağız sağlığında, yapıştırıcı ve cila olarak sanayide, kozmetik sektöründe de kullanıyor. Ayrıca muhallebi, sütlaç gibi sütlü tatlılara da güzel bir tat ve koku verdiği için katılıyor.
EN ÇOK SAKIZ AĞACI ÇEŞME’DE
Sakız üretiminin merkezi ise Sakız Adası başta olmak üzere Yunanistan… Ülkenin yıllık damla sakızı üretimi 150 ton ile 200 ton arasında değişiyor. Yunanistan’ın yıllık damla sakızı ihracatı ise 100 ton civarında. Yüzölçümü 829 km2 olan Sakız Adası’nda yaklaşık 2 milyon sakız ağacı var. Sakız Adası’nın yıllık damla sakızı üretimi ise yaklaşık 130 ton. Maalesef ülkemizde bu alanda yıllar içinde kaybedilmiş bir potansiyel var. Türkiye’de en çok sakız ağacı olan yer ise Çeşme. 60 bin ağacın en fazla 2 bin 500’ünden sakız hasadı yapılıyor ve her birinden yılda alınan damla sakızı 100–150 gram...