SİBEL ATİK
satik@ekonomist.com.tr
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın güneşten sonra rüzgârda da başlattığı YEKA ihalesine başvuru için sayılı günler kaldı. Enerji Bakanı Berat Al-bayrak’ın rüzgâr ener'isinde tek seferde bin megavatlık gücün lisansı için açıkladığı YEKA ihalesinde başvurular 27 Temmuz’da alınacak.
1,2 milyardolar yatırım bedelli olması beklenen ihaleye dev grupların ortak girişimleri damgasını vuracak. Yenilenebilir enerjiye yakın ilgi gösteren yerli ve yabancı gruplar konsorsiyum kurarak ihalede yer alacak.
İhalede konsorsiyum kuran gruplardan en dikkat çekeni Özyeğin ve Borusan’ın ortak girişimi oldu. Özye-ğin’e ait Fina Ene' General Electric ve Özgül Grup ile birlikte konsorsiyum kuran Borusan Holding, iddialı bir şekilde ihaleye hazırlanıyor.
Aldığımız bilgiye göre, Türkerler, Polat, Kalyon, Eksim, Bilgin ve Zorlu Holding de ihaleyle yakından ilgileniyor ve güçlü konsorsiyumlar kurmak üzere çalışmalar yapıyor.
ALTI GRUP HAZIRLANIYOR
Ekonomist Dergisi olarak YEKA ihalesine hazırlanan grupları araştırdık. Rüzgar türbin üreticisi şirketleri de yanına alarak ihaleye hazırlanan altı grup var.
Bize ulaşan bilgiye göre, ihaleye birlikte girmek üzere konsorsiyum kuran gruplardan biri Türkerler. Rüzgar türbini üreten Siemens’i ve Kalyon Grubu’nu yanına alan Türkerler, ihaleyle enerjideki portföyünü daha da güçlendirmek istiyor.
Türbin teknolojisinde rotor, jeneratör, kule ve rotor göbeği gibi alanlarda üretim yapan Siemens’in globalde yaklaşık 8 bin megavatlık satışı bulunuyor. Türkerler’in ise enerjide dağıtımın yanı sıra jeotermal, hidroelektrik ve rüzgar santrallerinde yatırımları bulunuyor.
JES, RES ve HES alanlarında yatırımların tamamlanmasıyla toplam 945 megavatlık bir yatırım portföyüne sahip olan grup, üç yıl içinde devreye alacağı santrallerle enerjiye toplam 2,9 milyar dolarlık yatırım yapacak.
YATIRIMLAR RÜZGAR GİBİ ESİYOR
Yenilenebilir enerji yatırımları ekonomide yaşanan zorluklara rağmen hız kesmedi. 2016 yılında gerçekleşen bin 387 Megavatlık kurulu güç yatırımıyla Avrupa'da rüzgar sektöründe ilk üç arasına giren Türkiye, bu rakamla dünyada ise yedinci sırada yer aldı. Rüzgarda toplam kurulu güç 2017 başı itibariyle 6 bin 106 Megavata ulaşırken, yeni lisansı haleleriyle bu rakam daha da yükselecek.
Elektrik üretimi içinde payı yüzde 5,69 olan rüzgarın, yeni lisans ihaleleriyle bu payını yüzde 12'lere taşıması bekleniyor. Geçen hafta gerçekleşen lisans ihaleleri bunun önemli bir adımıydı. 11 bölgede toplam 710 megavatlık tahsis yapıldı. Bu yılın sonuna kadar YEKA haricinde 2 bin 290 megavalık kapasite için ihalelerin devam etmesi bekleniyor.
“RES’LERDE DENEYİMLİYİZ”
Türkerler Holding Enerji Grubu Başkan Yardımcısı Saygın Oytan, milli ve yenilenebilir bir kaynak olarak uzun yıllardır RES'lere yatırım yaptıklarını söylüyor. Oytan, “RES’lerde hem proje geliştirme hem de projelerin inşaat-montaj aşamalarını hayata geçiren deneyimli bir kadromuz var. Bin megavat kurulu güç olarak planlanan YEKA için de bu kadromuzla ciddi çalışma ve hazırlık sürecindeyiz” diyor.
İhalenin bir diğer önemli adayı Bilgin ve Eksim grubu. Ankara merkezli Bilgin Enerji Yatırım Holding, rüzgar ve hidroelektrik alanının ilk özel sektör yatırımcılarından biri. Rüzgârda altı santralle 400 megavatlık üretim gücüne sahip olan Bilgin ve Eksim grubu, ihaleye türbin üreticisi olan Nordex ile girecek.
POLAT VE ZORLU DA DEVREDE
Polat Holding bünyesindeki Polat Enerji de rüzgar enerjisinde önemli bir noktada. Türkiye’nin en büyük rüzgar enerjisi üreticilerinden olan ve bu alanda 665 megavatlık kurulu güce sahip olan Polat Enerji, rüzgar enerjisi konusundaki yatırımlarını iki katına çıkarma hedefiyle hareket ediyor.
Bu doğrultuda YEKA ihalesine hazırlanan Polat Holding, Alman Enercon ve Kanada Emeklilik fonu ile konsorsiyum kurmak üzere çalışmalarını sürdürüyor. 2002 yılından beri Türkiye’de rüzgar santralleri için kanat üretimi yapan Enercon, jeneratörde de üretimi gündeme almayı planlıyor.
Enerji sektörünün önemli yatırımcılarından olan Zorlu Holding de bu ihale sürecini yakından takip edenler arasında. Bunun için görüşmeler yürüten Zorlu’nun türbin üreticisi Vestas ve yerli bir şirketle bu ihaleye girebileceği ifade ediliyor.
Danimarka merkezli Vestas rüzgar türbini üretiminde globalde yıllık yaklaşık 10 bin megavatlık satış hacmine sahip. Konuyla ilgili yaklaşımlarını sorduğumuz Zorlu Holding CEO’su Ömer Yüngül, ihaleyle ilgilendiklerini ve ortaklık konusunda görüşmeler yürüttüklerini söylemekle yetiniyor.
“YEKA İÇİN İDDİALIYIZ”
Borusan da beklenen YEKA ihale sürecini yakından takip ediyor. Bunun için Fina Enerji ve Özgül Holding ile bir konsorsiyum kurduklarını aktaran Borusan Holding CEO’su Agah Uğur, ihale için iddialı olduklarını söylüyor. Uğur, bu konuda şöyle konuşuyor: “YEKA’da rüzgarla ilgili temmuz ayında çıkacak ihaleyle yakından ilgiliyiz.
Bu proje bizim için çok önemli. 27 Temmuz’da talep toplama ve yıl içinde neticelenme bekleniyor. Bin megavatlık bu ihale için bir konsorsiyum da oluşturduk. Borusan, Fina Grubu ve Özgül ile konsorsiyum olarak gireceğiz. General Electric de türbin üreticisi olarak yer alacak. Hararetle hazırlandığımız bu konsorsiyumla kazanırsak bin 100 megavatlık bir portföy olacak.
Birkaç yıl proje geliştirme olur, sonra 2019’da yatırım başlar. 1,2 milyar dolar yatırım olur.” Son olarak Çin merkezli Goldwind Grubu’nun da ACWA Power şirketiyle ihaleye girmeyi planladığı söyleniyor.