ÖZLEM BAY YILMAZ
obay@ekonomist.com.tr
Temelleri 1999 yılında İzmir’de Selçuk Mehmet Kaya tarafından atılan TYH Tekstil, konfeksiyon dış giyim ile başlayan yolculuğunu bugün farklı alanlardaki üretimiyle sürdürüyor. İlk yıllarında H&M ve Otto-Quella’ya fason üretim yapan TYH Tekstil’in markalara özel tasarımlarıyla birlikte zaman içinde çalıştığı şirket ve üretim tesislerinin sayısı da arttı. Şirket, bugün kendi kadın giyim markası Roqa’yı da yurtdışı pazarlarda büyütüyor.
Yüzde 100 ihracata çalışan şirket, toplam 80 bin metrekareyi bulan altı üretim tesisinde yıllık yaklaşık 20 milyon adetlik üretimi ve 100 milyon dolar cirosuyla konfeksiyon sektörünün önde gelen firmaları arasına girmeyi başardı.
Bu yıl ise 130 milyon dolar ciro hedefleyen TYH Tekstil, Tommy Hilfiger, Gant, Calvin Klein, Massimo Dutti, H&M, COS, Top Shop, Marks & Spencer, Superdy, Only, Bershka gibi dünya markalarına üretim yapmanın yanı sıra kendi markası Roqa’nın da büyümesi için çalışmalarına hız vermiş durumda. Şirketin ikinci kuşak temsilcisi Ramazan Kaya, örme konfeksiyon, hafif dokuma dış giyim, sport wear, aktif wear, workwear ve ev kıyafetleri gibi alanlarda dünya standartlarında üretim yaptıklarını belirtiyor.
Kaya, “Hedefimiz üretim yaptığımız markaların sürdürülebilirliği ve kendi markamız Roqa’yı daha da büyütmek. Katma değerli ihracat yapıyoruz. Bugün ortalama 8 Euro olan birim fiyatımızı çift haneye çıkarmayı planlıyoruz” diyor.
ALTI TESİSİ VAR
Moda hızla değişiyor. Özellikle son 10-15 yıldır hazır giyim markalarını etkisi altına alan ‘fast fashion’ akımıyla birlikte sektörde teslimat sürelerinin kısalması şirketleri iş yapış şekillerini değiştirmeye yönlendirdi. Öyle ki 2000’lerin başında teslimat süreleri 15 haftadan sekiz haftaya geriledi. Bugünlerde ise 4-6 hafta arasında bulunuyor. Bu nedenle TYH Tekstil de pozisyon alma gereği duydu. İzmir’de üretimi olan şirket, farklı yerlerde de yatırıma yöneldi.
İzmir’de bir ve Akhisar’da iki tesisin yanı sıra Ordu, Edirne-Keşan ve Babaeski-Alpullu’da altı konfeksiyon tesisine ulaştı. Ayrıca Lüleburgaz’da bir depo ve lojistik merkezi kurdu.
2016 cirosuyla İSO 500 listesine 382’nci sıradan giriş yapan şirketin yatırımları Türkiye ile de sınırlı değil. Şirket, 12 yıl önce Moldova’ya, bir yıl önce de Bulgaristan’a yatırım yaptı. Ramazan Kaya, lojistik ve işgücü maliyet avantajları nedeniyle bu iki ülkeye yatırım yaptıklarını söylüyor. Kaya, “Daha çok AB ülkelerine yönelik çalışıyoruz. 1,5 yıl önce ABD’de ofis kurduk. Şimdilerde ise Ralph Lauren ve Tommy Hilfiger ile flörtteyiz. Onlar için üretim yapmayı planlıyoruz” diye anlatıyor.
AR-GE’YE ÖNEM VERİYOR
Hazır giyim sektöründe AR-GE ve tasarım kumaştan başlayıp ürün tasarımına kadar uzanıyor. TYH Tekstil’in de bu faaliyetleri yürüten İstanbul ve İzmir’de 15 kişilik bir ekibi var. İzmir’de ağırlıklı olarak tasarım İstanbul’da ise AR-GE ve taşırım faaliyetleri yürütülüyor. Bu iki alana büyük önem verdiklerini vurgulayan Ramazan Kaya, AR-GE ve tasarımın günümüz rekabet koşullarında şirketlerin olmazsa olmazı olduğunu vurguluyor.
Ramazan Kaya, bu konuda şunları anlatıyor: “Aksi takdirde geride kalırsınız ve yok olursunuz. Biz de bu alana büyük önem veriyoruz. Her yıl ciromuzun yüzde 1,5-2 ’sini bu alana yatırıyoruz. Bu çalışmalarımızın sonucunda katma değerli üretim yapıyoruz. Türkiye’de konfeksiyon ihracatının birim fiyatı 4-4,5 Euro sevi-yelerindeyken bizde 7,5-8 Euro. Hedefimiz ise çift haneleri yakalamak.
İhracatımızın yüzde 20-25’lik kısmını kendi AR-GE tasarım ekibimizden çıkan ürünler oluşturuyor. Bu oranı her geçen yıl artırmayı hedefliyoruz. Geri kalan kısmı ise dünya markalarıyla birlikte tasarladığımız ürünler oluşturuyor. Dünya markalarına her ay 100-120 adetlik yeni koleksiyon hazırlıyoruz.”
KENDİ MARKASINI BÜYÜTÜYOR
Birçok dünya markasının tedarikçisi olan TYH Tekstil, beş yıl önce kendi markası Roqa’yı yarattı. AB ve Türkiye’de isim hakları alınan markanın şu anda sadece AB ülkelerinde satışı var. Bayan dış giyimine yönelik ürünler sunan Roqa, üst segmente hitap ediyor.
Markayı lüks segmentte konumlandırdıklarını belirten Ramazan Kaya, “Markamız, AB ülkelerindeki birçok departman store’da Chanel, Louis Vuitton gibi dev markalarla yan yana satılıyor. Bu markalardan farkımız ise her gün giyilebilecek ürünler yapmamız. Ürün fiyatlarımız 250 ile bin 500 Euro aralığında bulunuyor” diye anlatıyor.
Şu anda ağırlığı Almanya’da olan Roqa, yakında Avusturya ve İsviçre pazarlarına da girecek. Roqa, kısa bir süre sonra AB ülkeleri ve Türkiye’de e-ticaret sitesi üzerinden de satışa sunulacak.
SIRBİSTAN’I ARAŞTIRIYOR
Tekstil ve hazır giyim sektörünün en çok yakındığı konuların başında işçilik maliyetleri geliyor. Bunun için birçok şirket yurtdışındaki fırsatları kovalıyor. TYH Tekstil de Moldova ve Bulgaristan’da tesisler kurarak bu ülkelerin işçilik avantajlarından yararlanıyor.
Ancak üretim miktarlarındaki artış nedeniyle yeni yatırımlar planlayan şirket, yeni coğrafyaları mercek altına almış durumda. Özellikle Sırbistan pazarını araştırdıklarını ve burada yatırım yapabileceklerini düşündüklerini söyleyen Ramazan Kaya, “Türkiye’de işçilik maliyetleri 700 Euro civarında. Doğu Avrupa ülkelerinde ise 300-350 Euro. Bu nedenle hammadde ve malzemeleri Türkiye’den alıp üretimi yurtdışında yapacağımız yeni bir tesis planlıyoruz” diyor.
Son iki yılda 10 milyon Euro civarında üretim tesisi ve teknoloji yatırımı gerçekleştiren şirket, önümüzdeki dönemde Türkiye’de de 20 bin metrekarelik yeni bir yatırım daha yapacak. Üretim ve lojistik merkezi olarak kurgulanacak olan yatırımın Trakya Bölgesi’nde ya da sınır kapılarına yakın başka bir yerde yapılması planlanıyor.