Hız, maliyet ve verimliliğin önem kazandığı günümüzde, şirketler iş süreçlerini robot çalışanlara daha fazla teslim etmeye başladı. Özellikle finans, BT, insan kaynakları ve üretim zincirinde çalışan robotların görev alanları, önümüzdeki süreçte daha da genişleyecek.
GÖZDE YENİOVA SAYLAK
gyeniova@ekonomist.com.tr
Robotik süreç otomasyonu (RPA) son yıllarda şirketler arasında giderek daha yaygın hale geliyor. RPA, şirketlerin rutin, yüksek hacimli ve kurallara bağlı işlerini yazılım robotları aracılığıyla, yüksek hızda ve düşük maliyetlerle yönetmelerine olanak tanıyor.
Robotlar, özellikle finans, bilgi teknolojileri, insan kaynakları, üretim zinciri süreçleri gibi zaman ve emek alan görevleri otomatikleştirmeye yardımcı olarak, işlerin düzenli ilerlemesini sağlıyor.
KULLANIM ALANI GENİŞLEYECEK
Araştırma şirketi Gartner'ın 2018 yılı için global kurumsal yazılım pazarının en hızlı büyüyen segmenti olarak adlandırdığı RPA'nın 2018'de yıllık büyümesi yüzde 63 oldu. Araştırma şirketi Forrester da 2021 yılında RPA yazılım piyasasının toplamda 2,9 milyar dolara ulaşacağını belirtiyor.
İki yıl içinde yazılım robotlarının tamamen yapay zeka robotları olması öngörülüyor. Bu sayede robotlar insanlardan devamlı öğrenen, tahminlerde bulunan, kendilerine sorulan sorulara cevap verebilen ya da önceden uyaran özelliklere sahip olacak.
Böylece RPA'ın kullanım alanları daha da genişleyecek. Dünyada robot kullanıma bakıldığında Japonya'da bazı bankalarda 30 bine yakın robot kullanıldığı görülüyor. Batı Avrupa ve ABD'de sayılar 10 ve 10 bin robot arasında değişiyor. Türkiye'de henüz yeni olan robot kullanımı, hem özel hem de kamu kurumla-rında 5 ve 50 adetler arasında.
KATMA DEĞER SAĞLIYOR
Türkiye'de robot çalışanı olan şirketlerden biri Vodafone. Şirketin dijital asistanı Octo çatısı altında 20'nin üzerinde robot çalışanı, bir de yapay zeka asistanı TOBi var. Octo, halihazırda teknoloji, müşteri hizmetleri, insan kaynakları, bireysel ve kurumsal iş birimlerinde kullanılıyor.
Dijital asistanları Octo'ya devrettiği süreçlerle 4 binden fazla saat kazandıklarını belirten Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Thibaud Rerolle, "Çalışanlarımızın bu saatleri daha fazla katma değer yaratabilecekleri işlerde kullanmasını teşvik ettik.
Octo, insan davranışlarını taklit ederek, günlük rutin işleri çalışanlarımızın yerine yapıyor" diyor. Vodafone, önümüzdeki süreçte robot sayılarını 50'nin üzerine çıkarmayı planlıyor.
Bankalar da robotların kullanıldığı sektörlerden biri. Akbank'ın 10 robot çalışanı var.
20'ye yakın farklı uzmanlık alanında 25'e yakın süreçte robotik otomasyonunu hayata geçirdiklerini ifade eden Akbank Teknoloji ve Operasyon Genel Müdür Yardımcısı İlker Altıntaş, "Kredi teklif aşamasından, ATM işlemlerine, dış ticaret işlemlerinden, müşteri şikâyetlerinin çözümü ve para transferi işlemlerine kadar çok geniş bir yelpazede sanal iş arkadaşlarımızla çalışmalarımızı sürdürüyoruz" diyor.
İlker Altıntaş, bu yıl farklı uzmanlık alanlarında çalışmalarını planladıklarını söylüyor.
İlker Altıntaş, robot kullanımı ile öncelikle çalışanların üzerindeki operasyonel iş yükünü alarak katma değerli aktivitelere zaman ayırmalarını sağladıklarını ve mesailerini azalttıklarını belirtiyor.
Altıntaş, "Kritik noktalardaki kontrollerin robotlar tarafından yapılması ile olası hata oranını daha da azalttığımız için riskleri minimize ediyoruz" diyor.
BİR ROBOT 86 ÇALIŞANA BEDEL!
Bir diğer banka Denizbank'ın 11 adet robot çalışanı, rapor hazırlanması, bilgi toplama, güncelleme ile kontrol listelerinin oluşturulması ve ağırlıklı olarak iş kolları, operasyon birimleri ve iç kontrol-teftiş ekiplerinde kullanılıyor.
Denizbank'ın teknoloji şirketi Intertech tarafından yönetilen robotlar, müşteriye daha hızlı hizmet vermeye başlamış.
Toplamda 86 personelin bir ayda yapacağı işi tüm robotları kullanarak aynı sürede tamamladıklarını söyleyen Intertech Genel Müdürü Ömer Uyar, "Bunun yanı sıra robotlar hatasıza yakın çalıştığından, operasyonel riski azaltarak, karşılaşılabilecek riskler yüzde 99 oranında elimine edilmiş oldu" diyor.
Aksigorta da 15 robot çalışan var. Son iki yıldır robotlar, yapay zekalı dijital asistan olan ADA (Aksigorta Dijital Asistanı) çatısı altında faaliyet gösteriyor.
Ak Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Metin Demirel, "Merkezi teknik birimimizde ADA'nın kullanımı ile birlikte, işlemlerin yüzde 80'e yakını otomatize edildi ve SLA performansında yüzde 55 iyileşme sağlandı. Acentelerimize dönüş hızımız ortalama 2 saatten 2 dakikalara indi.
Acentelerimizden gelen talep sayısı yüzde 56 arttı ve 100 milyon TL'nin üzerinde prim üretimi elde edildi" diyor.
HATA SIFIRLANIYOR
Borusan Cat'te ise finans ve muhasebede 42, BT'de sekiz, pazarlamada 17, operasyonda üç, planlama ve yedek parçada 15 olmak üzere toplam 85 robot çalışan var.
Mevcut robotların yıllık 2 bin 500 adam/gün tasarruf sağladığını söyleyen Borusan Cat Yapay Zeka ve Robotik Çözümler Uzmanı Cüneyt Uğur, "Tüm süreçlerini robotlaştırmamız sonucu çok kısa sürede tamamlanması gereken, kompleks ve insan hatasına açık süreçler robotlarla sıfır hataya düşürüldü. Ayrıca fazla mesai sürelerini azalttı, çalışan memnuniyetini artırdı" diyor.
Jant üreticisi Maxion Wheels ve İnci Holding ortaklığında faaliyetlerini sürdüren Maxion İnci Jant Grubu, fabrikalarında biri yazılım robotu olmak üzere 285 adet robot kullanılıyor.
Maxion İnci ve Maxion Jantaş Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Zaim, başka yazılım robotları da devreye almayı planladıklarını söylüyor.
Mustafa Zaim, "Satış ve sevkiyat planının otomatik olarak bilgisayara yaptırılması, üretim ve sevkiyat emirlerinin robot-bilgisayar tarafından verilmesi gibi endirekt süreçlerimizdeki işlerin de robotlara devredilmesine yönelik faaliyetlerimiz devam ediyor" diyor.
YATIRIMIN GERİ DÖNÜŞÜ 3 AY
Son 15 ayda Türkiye'de 130'un üzerinde kurumun UiPath robotlarını kullanmaya başladığını söyleyen UiPath Avrupa Başkan Yardımcısı Tansu Yeğen özellikle kamu, finans, telekom, üretim, tüketicilere yönelik ürün sunan sektörlerin robot yatırımlarına yoğun ilgi gösterdiğini aktarıyor.
Tansu Yeğen, robot çalışanların avantajlarını şöyle sıralıyor:
1- Robot yazılımlar, kurumları hızlandırıp yapay zeka teknolojilerini kolayca kullanıma sunuyor.
2- Çalışanları tekrarlanan görevlerden kurtarıp daha katma değerli işlerle şirketlerine katkıda bulunmalarını sağlıyor.
3- Bu yatırım, saatler içinde kullanılmaya başlanıyor ve de geri dönüşü ortalamada üç ayda gerçekleşiyor.
4- Kurumlara kullanım alanlarına göre yüzde 40-90 arası verimlilik kazandırıyor.
5- Çok farklı süreçleri otomasyona geçirebiliyor.
6- Şirketlerin dijital dönüşüm süreçlerini hızlandırıyor.
7- Rekabet avantajlarını da artırarak, yapay zekanın yoğun kullanılacağı yakın geleceğe hazırlıyor.