DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, reel perakende satışlar mart ayında yıllık bazda yüzde 0,4 düşüş gösterdi. Bu düşüş reel perakende satışlarda aylık bazda üst üste yaşanan altıncı düşüş oldu. Perakende satışlar geçen yılın ekim ayından bu yana sürekli olarak önceki yıl-ki düzeyinin altında çıkıyor.
Mart ayı verilerinin yayınlanmasıyla birlikte reel perakende satışlarda da ilk çeyrek dönemin performansı ortaya çıkmış oldu. Buna göre reel perakende satışlar ilk çeyrekte geçen yılın aynı dönemindeki düzeyinin yüzde 2,3 altında kaldı.
Reel perakende satışlarda çeyreklik bazda da üst üste üç çeyrektir düşüş var. Reel perakende satışlar geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 0,8 ve dördüncü çeyreğinde de yüzde 1,8 düşmüştü.
Reel perakende satışlar, iç talebin tüketim ayağına ilişkin göstergelerden biri. Ancak bu açıdan mükemmel bir gösterge de değil. Hele yeni yayınlanmaya başlayan 2009 baz yıllı milli gelir serisiyle birlikte perakende satışlardaki değişim ile hanehalkı tüketimindeki değişim arasındaki ilişki biraz daha zayıfladı ve de istikrarsızlaştı.
Mesela perakende satışların yüzde 0,8 gerilediği geçen yılın üçüncü çeyreğinde hanehalkı tüketimi de yüzde 1,7 düşmüştü ama perakende satışların yüzde 1,8 düştüğü dördüncü çeyrekte hanehalkı tüketimi yüzde 5,7 arttı. Bu nedenle reel perakende satışlardaki düşüşe bakarak hemen iç talebin zayıf olduğu teşhisini koymamak gerekiyor.
Ancak bizim takip ettiğimiz iç talebe ilişkin başka göstergelerde de benzer sinyaller var. Ayrıca gözlemlerimiz de çok olumlu değil. Bu konuda daha ayrıntılı bir değerlendirmeyi birkaç hafta içinde yapmayı planlıyoruz.
