TALİP YILMAZ
tyilmaz@ekonomist.com.tr
Frankfurt Otomobil Fuarı’nda buluştuğumuz sektör temsilcilerinin yıl sonu tahmini 900950 bin arasında. Düşük kurdan stokların önemli ölçüde eridiğini belirten sektör temsilcileri, kur ve faiz artışının fiyatlara yansıtılacağını söylüyor.
Frankfurt Otomobil Fuarı, geçen hafta VIP ve basın lansmanıyla birlikte kapılarını otomobil severlere açtı. 210 yeni modelin lansmanının yapıldığı, spor, lüks segment ve seri üretime hazır çevreci modellerin öne çıktığı fuar, 27 Eylül tarihinde son bulacak.
Fuarda konuşma fırsatı bulduğumuz otomotiv sektörünün temsilcilerinden Türkiye otomotiv pazarıyla ilgili değerlendirmeler aldık, sektörün hedeflerini sorduk.
Öncelikle 2015 yılı pazar beklentilerine bakacak olursak, 900-950 bin arasında iç pazar satış tahmini veriliyor. Bu rakam daha önce 1 milyon civarındaydı. Ancak kur ve faiz artışları yanında siyasi belirsizlik de tahminlerin aşağı çekilmesine neden oldu.
Buna rağmen Ağustos 2015 itibariyle geçen yılın sekiz ayına göre yüzde 47,2’lik artışla yaklaşık 600 bin adetlik satış rakamına ulaşılmış durumda. Ancak burada sadece ağustos ayına bakıldığında satış adedinin yüzde 37 arttığını belirtelim. Yani artış hızında bir yavaşlama var.
Düşük kurdan stoklar azaldıkça kur artışlarının fiyatlara yansıyacağı ifade ediliyor. Yine faizlerde meydana gelen artışa da dikkat çekiliyor.
2016 için ise 2015 yılına göre yüzde 10’a varan oranlarda satışlarda gerileme olacağı yönünde beklentiler
dikkat çekiyor. Ancak 1 Kasım genel seçimi öncesinde şirketlerin somut olarak bir bütçe yapmadıkları izlenimi aldık.~
900 BİNİN ÜZERİ
Ford Otosan Genel Müdür Yardımcısı Özgür Yücetürk, sektörün yılın sekiz ayında yüksek performans sergilediğini anlatıyor. Ford Otosan olarak bu dönemde kamyon dahil 80 bin adet satışla yüzde 12,6 pazar payı elde ettiklerini kaydeden Yücetürk, yılı ise 100 bin adetlerde kapatmayı beklediklerini aktarıyor.
Gelinen durum itibariyle yükselen kur ve faizin son dört ayda etkisini daha fazla hissettireceğini anlatan Yücetürk’ün beklentisi, sektörün yılı 920930 binlerde satışla kapatacağı yönünde.
Yılın son ayları için artış beklentisi olan sektör temsilcileri de var. Bu isimlerden biri Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar. Piyasada kurların daha da yükselebileceği beklentisinde olanların bulunduğunu söyleyen Kibar, bu nedenle alımların devam edebileceği yorumunu yapıyor.
Ancak pazarı 1 Kasım seçimlerinin belirleyeceğini anlatan Kibar, 2016’ya yönelik projeksiyonun da seçim sonrasında daha net yapılabileceğini aktarıyor. Kibar’ın beklentisi, 2016 için 900 binler civarında bir satış rakamı olması yönünde.
Opel Türkiye Genel Müdürü Özcan Keklik ise yılın ikinci yarısı için yavaşlama öngördüklerini ve planlarını buna göre yaptıklarını aktardıktan sonra yılın 900 binin üzerinde satışla tamamlanacağını söylüyor.
2016’nın 2015’in yüzde 10 altına olmasını bekleyen Keklik, Opel olarak ise daha iyi bir yıl beklentisi içinde. Bunda pazara giren 1.6 dizel Mokka’nın ardından 1.6 dizel Insignia ve pazara yeni girecek Astra’nın önemli katkısı olacak. Özcan Keklik, “Yılı 50 binlerde kapatırız. 2016’da yeni araçlarımızla birlikte 55-60 bin rakamını yakalarız” diyor.
STOKLARIN ETKİSİ
Koç Holding Otomotiv Grup Başkanı Cenk Çimen de ağır ticari dahil pazarın 950-975 bin adetler civarında olacağı tahmininde bulundu.
Böylece 2011'deki rekorun aşılacağını söyleyen Cenk Çimen, fiyatlarla ilgili olarak stoklara dikkat çekti. Buna göre sektör yaklaşık iki aylık stoklarla çalışıyor. Stoklar eridikçe ve yeni araçlar geldikçe kurun etkisi araç fiyatlamalarında hissedilmeye başlayacak.
Sektör temsilcileri, stokların kaba bir hesapla iki aylık satış verilerine göre 150-160 binlerde olduğunu, bunların da ağustos, eylül döneminde önemli ölçüde eridiğini ifade ediyor. Renault Genel Müdürü İbrahim Aybar, sektörde aylık bazda satış rakamlarına dikkat çekiyor. ~
Aybar’ın verdiği bilgiye göre, pazarda sekiz aylık dönemde yüzde 47,5 büyüme gerçekleşti. Ancak ağustos ayındaki büyüme yüzde 37’de kaldı. Aybar, “Yani geçen ay büyüme hızında bir yavaşlama hissettik. Bu yılı 900 bin adetler civarında tamamlarız. 2016 yılı ise 2015’in altında olacaktır” diyor.
İRAN PAZARI
Fuarda gündeme gelen konulardan biri de İran pazarı oldu. Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç ve Oyak Çimento Otomotiv Grubu Başkanı Celal Çağlar’a İran pazarına yönelik beklentilerini sorduk.
Mustafa Koç, sadece Tofaş için değil Koç Grubu açısından da bu pazarın önemli olduğunu, İran pazarı-
na yönelik holding bünyesinde çalışma grubu kurduklarını anlattı. Koç, “İran, yeni ve aç bir pazar. Tüm Türk sanayicisi için fırsatlar barındırıyor. İranlı yetkililer, ithalattan ziyade uzun vadeli stratejik yatırımlara sıcak bakıyor” diye konuşuyor.
Fransız Renault şirketinin yaptırımlardan önce İran pazarında üretimi bulunuyordu. Celal Çağlar’a son gelişmelerden sonra Oyak Renault için bu pazarın gündeme gelip gelmediğini sorduk. Çağlar, “Bu konu Renault şirketinin gündeminde. Da-cia’nın üretimi gündeme geldi. Biz de Oyak Renault olarak bu üretim için yedek parça göndermeye başladık” diyor.
Gündemdeki 3 otomobil
Türkiye otomotiv pazarı için üç araç Frankfurt fuarında gündemde kendine yer buldu. Bu araçlar, Egea, Megane ve İ20 Active oldu.
- Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç, yenisedan projesinin resmi adının Egea olacağını açıkladıktan sonra, kendisinin de aracı Bursa fabrikasında test ettiğini anlattı. Koç, "İtalyan ortağımız da yurtdışı taleplerinin yoğun olacağını söylüyor.
Şu anda yıllık 200 bin adet üretim kapasitemiz var. Eğer dış talep yoğun olursa kapasiteyi yükseltecek yeni yatırımlar yapabiliriz" diyor.
Kasım ayı itibariyle satışına başlanacak olan sedan Egea'nın üç farklı versiyonu ile tanıtımı ise Mart20l6'dakiCenevre Otomobil Fuarı'nda olacak. Tofaş'ın böyle bir yatırıma ihtiyacı olduğunu aktaran Mustafa Koç, ''Tofaş tarihindeki en büyük yatırımlardan biri oldu. Fiorino'nun yenilenmesi, Doblo'nun Amerika'ya satılması ve arkadan da bu üç model. Hakikaten Tofaş tarihinde dönüm noktası'' açıklamasında bulundu.
- Kasım ayı itibariyle İzmit fabrikasında üretime başlanacak olan Hyundaii20 Active için yıllık 45 bin adet üretim hedefi var. Yeniaraçla birlikte fabrikanın kapasitesi210 binden 245 bine çıkarıldı.
Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar, aldıkları siparişleri bakıldığında 45 binin de üzerinde taleple karşılaşabileceklerini söylüyor. Mini bir SUV görünümünde olan i20 Active'del lt benzinliturbo beslemelimotorun 100 ve 120 beygirlik ikiversiyonu, manuel şanzımanla birlikte kullanılacak.~
- Fuarın dikkatle izlenen bir diğer aracı yeniRenualt Megane HB oldu. Öncekiversiyonları Oyak Renault'nun Bursa'dakifabrikasında üretilen Megane için Renault ilk etapta İspanya'yı tercih etti. Oyak Renault Genel Müdürü İbrahim Aybar, yaptığımız konuşmada yeni Megane'nin Türkiye'de üretimi için Renault ile görüşmelerinin devam ettiğini, henüz somut bir gelişmenin olmadığını söyledi.