AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
Hızla yükselen döviz kuru, artan kiralar, üretim maliyetleri, tüketimdeki azalma gibi pek çok sorunla karşı karşıya kalan perakende sektöründe bu yıl Ortadoğulu turistler durumu kurtardı.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Dövizin TL'ye karşı değerlenmesinin ardından AVM'lerde lüks markalara ait mağazalarda uzun kuyruklar oluşturan Ortadoğulu turistler sayesinde perakendeciler rahat bir nefes aldı. Bu gelişmeler tax free (KDV iadesi) rakamlarına da yansıdı.
Dünyanın önemli tax free şirketlerinden Global Blue'nun rakamlarına göre, bu yıl haziran, temmuz ve ağustos aylarında Ortadoğulu ziyaretçilerin yaptığı tax free alışverişler toplamdan yüzde 41 pay aldı ve TL bazında yüzde 124 büyüdü.
YAZ AYLARINI KURTARDILAR
JLL Türkiye Ülke Başkanı Avi Alkaş, bu yazı Ortadoğulu turistlerin kurtardığını ifade ediyor. Alkaş, bu konuda şunları söylüyor: "Ortadoğulu turistlerin bu yıl perakendeye çok büyük katkısı oldu. Umarım şirketlerin bu konudaki çalışmaları devam eder.
Şimdi alışveriş festivali gibi etkinlikleri artırıp daha çok turist çekme zamanı. Ulusal havayolu şirketleri de dahil tüm sektör paydaşları her fırsatı doğru değerlendirerek dezavantaj gibi görünün durumları lehimize çevirebiliriz."
Bazı AVM'lerde yüzde 6-7 oranında olan Körfez ülkeleri turist oranları bazı AVM'lerde yüzde 20-25'e kadar yükseldi. Örneğin lüks markaların ağırlıkta olduğu İstinye Park'a gelen turist sayısı yüzde 100 arttı. En çok Çinli ve Körfez ülkelerinden gelen turistleri ağırlayan İstinye Park'ın cirosu geçen yılın ağustos ayına göre yüzde 30 arttı.
KİMLER ÖNE ÇIKIYOR?
Tax Free alışverişlerde diğer hızlı büyüme ise Çinli turistlerde görüldü. Çinli turistlere yapılan satış tutarı geçen yıla göre yüzde 567 arttı. Çin'de 2018'in 'Türkiye Turizm Yılı' ilan edilmiş olmasının bu büyümede büyük etkisi oldu.
Diğer önemli büyüme ise İngiltere'de görüldü. Önceki yıllarda yaşanan terör olayları nedeniyle azalan İngiliz turistlerin sayısı bu yıl artmaya başladı. Bu da satış tutarına yüzde 344'lük artış olarak yansıdı. Diğer taraftan ABD ile yaşanan gerilimin ise harcamalara olumsuz yansıdığı görüldü. Amerikalı turistlerin ortalama harcaması yüzde 20 geriledi.
ŞİRKETLER STRATEJİ GELİŞTİRİYOR
Perakende markaları da Ortadoğulu turistlere özel stratejiler geliştirmeye başladı. Bisse, bunlardan biri. Bisse Genel Müdürü Hakan Gökçe, Ortadoğulu turistlere yapılan satışların ciro içindeki payının yüzde 25'lere çıktığını söylüyor.
Gökçe, "Geçen yıla göre yüzde 50'nin üzerinde artış var. Biz de bu doğrultuda Ortadoğulu ziyaretçilerin fazla olduğu AVM'lerde Arapça bilen kişileri konumlandırmayı planlıyoruz. Ayrıca mağazalarımızın yakınlarındaki otellere broşür dağıtıp onları çekmeye çalışıyoruz" diyor.
Silk&Cashmere de Arap kökenli müşterilerin artışını hisseden şirketlerden biri oldu. 2017'ye göre Ortadoğulu müşterilerde yüzde 30'a yakın artış yaşandı. Ancak, Silk & Cashmere CEO'su Ayşen Zamanpur, bu büyümeye rağmen hala 2014 öncesi rakamlara ulaşılamadığını söylüyor.
Zamanpur, "Açık konuşmak gerekirse, ekonomik yavaşlama nedeniyle o kadar ciddi sorunlar var ki bu artışa sevinme şansımız olmadı. Normalleşir ve ekonomide atılması gereken adımları atarsak bu güzel ve benzersiz ülkenin turizm potansiyeline hepimiz şaşıracağız" diyor. Silk & Cashmere özellikle Ortadoğulu turistlerin fazla olduğu İstinye Park gibi mağazalarında vitrin yerleşiminde bu turistlerin ilgisini çekecek ürünlere ağırlık vermeye çalıştı.
SELİM ŞEYHUN GLOBAL BLUE TÜRKİYE GENEL MÜDÜRÜ"SAĞLIKLI BİR BÜYÜME VAR"
"Ortadoğulu ziyaretçilere yapılan satışlar, Türkiye'ye gelen turistlere yapılan satışların yüzde 41'lik kısmını oluşturuyor. Toplam içindeki payları yıllar içerisinde biraz azalsa da yapılan alışveriş miktarı her yıl büyümeye devam ediyor.
Bu yıl haziran, temmuz ve ağustosu içeren yaz aylarını incelediğimizde, Ortadoğulu ziyaretçilerin yapmış olduğu tax free alışverişlerin toplamdan yüzde 41 pay aldığını ve TL bazında yüzde 124 büyüdüğünü görebiliriz.
Bu büyüme oldukça sağlıklı bir büyüme. Çünkü sadece fiyat artışı nedeniyle değil, aynı zamanda işlem adetlerinin de yüzde 41 büyümesinden geliyor. Bu yılın en büyük hikayesi ve katkısı Çinliler olmasına rağmen, Ortadoğulu ziyaretçilerin de performansı ve perakendeye olan katkıları yüksek ve çok gerekli. Daha da önemlisi Ortadoğulu ziyaretçiler hep var ve de var olmaya edecek gibi duruyor."