GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
4,5G'nin devreye girmesiyle pazarın daha da genişleyeceği öngörülüyor. Çünkü 4,5G ile birlikte hızlanan internet, mobil alandaki ticareti kolaylaştırıp çabuk hale getirecek. Bu yıl e-ticaret ile alışveriş apmayı tercih eden kullanıcıların yüzde 30'unun bunu mobil cihazlar üzerinden gerçekleştirmesi bekleniyor. Akıllı telefonların hayatımıza girmesi tüm alışkanlıklarımızı değiştirdi.
Görsellere tıklayın.
Artık e-postaların yüzde 65’i mobil cihazlardan kontrol ediliyor. Mobilden yapılan aramalar, masaüstünden yapılan aramaları geride bıraktı. Mobile yapılan yatırımlar, masaüstü ekranı yatırımlarının üç katı daha fazla büyüyor. Facebook’un mobilden elde ettiği gelir yüzde 78’e ulaştı. Tüketiciler, televizyon izlemeye ayırdıkları vakitten çok daha fazlasını mobil uygulamalarla etkileşim halindeyken geçiriyor. Mobil veri trafiği yüzde 70’e yakın büyümüş bulunuyor.
MOBİLİN YILDIZI PARLIYOR
Tüm bu gelişmeler, mobilin ilerleyen dönemin yıldızı olacağını gösteriyor. Aslında akıllı telefonların yaygınlaşması, mobilde ilk büyüme dalgasını başlatmıştı. Şimdi ise 4,5G teknolojisinin nisan ayı itibariyle başlamasıyla birlikte mobilde yeni dalganın gelmesi bekleniyor. Çünkü 4,5G ile birlikte hızlanan internet, mobil alandaki ticareti kolaylaştırıp çabuk hale getirecek.
Bununla birlikte farklı iş modellerinin de ortaya çıkmasına yol açacak. Bu yılın teknoloji trendleri içerisinde yer alan gerçek zamanlı data analizleri, kişiselleştirme, sadakat programları, nesnelerin interneti ve giyilebilir teknolojilerin gelişmesi ile platformlar arası etkileşime yönelik yeni uygulamalar da yine mobildeki gelişmeleri yönlendirecek.
PAYI YÜZDE 30'A ULAŞACAK
Türkiye’de 25 milyar TL’ye ulaşan e-ticaret sektöründe mobil kanaldan gelen pay artıyor. Mobil ticaret, e-ticaretin içinde 2013 yılında yüzde 8 seviyesindeyken, 2014 yılında 2,5 kat artarak yüzde 19 seviyesine çıktı. 2015 yılı için ise bu oran yüzde 20-25 arasında hesaplanıyor. Mobil ticaretin yıllar içerisindeki hacmi ise sırasıyla, 2013 yılı için 1,12 milyar TL, 2014 yılı için 3,42 milyar TL ve 2015 yılı için 7,5 milyar TL olarak ifade ediliyor.
Türkiye’de 30 milyonun üzerinde internet bağlantılı akıllı cep telefonu var. Bu rakamın yıllık artış oranı ise yaklaşık yüzde 35 civarında. 2016’da e-ticaret ile alışveriş yapmayı tercih eden kullanıcıların yüzde 30’unun artık mobil cihazlar üzerinden alışveriş yapacağı söyleniyor.
4,5G ETKİSİ OLACAK
4,5G teknolojisi ile haberleşmeden bankacılığa, eğlenceden ticarete tüm hizmetlere daha hızlı ve kolay şekilde erişebileceğiz. Bu sayede beklentilere göre, kullanıcıların satın alma kararının ardından ödeme safhasına gelene kadar vazgeçme oranları düşecek. Daha hızlı yüklenebilen içerikler, kullanımı da rahatlatacak. Bu sayede mobil ticaretteki büyüme hızlanacak. Daha büyük içeriklerin kullanıcıya daha hızlı ulaştırılabilmesi farklı projelere de kapı açabilecek.
Bu alanların hareketlenmesiyle birlikte talep artacağı için yeni şirketler kurulacak ve var olan şirketler büyüme yoluna gidecek. Böylece birçok iş alanı ortaya çıkacak. Video içeriklerin daha sık kullanımı, mobil üzerinden reklam ve medya yayınının artması, mekandan bağımsız kullanıcılara hitap edecek yeni uygulamalar geliştirilmesine yol açacak.
10 MİLYON MOBİL MÜŞTERİ
Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Sinan Ekşi, cep telefonundan internete bağlananların yüzde 27’ye yakınının yani 8 milyonun üzerindeki kullanıcının telefonuna mobil uygulama indirdiğini söylüyor. Ekşi, “Mobil cihazlar üzerinden alışveriş yapan kullanıcı sayısı 10 milyona yaklaştı.
Bu sayının önümüzdeki beş yıl içinde 20 milyona ulaşmasını bekliyoruz. 4,5G ile birlikte yükselen internet hızı ve daha zengin özellikli akıllı telefonlarla mobil uygulama pazarı hızla büyüyecek ve mobilden alışveriş yapanların sayısında hızlı bir artış yaşanacak” diyor.
ÖNE ÇIKACAK SEKTÖRLER
Sinan Ekşi, özellikle sağlık, eğitim, perakende, tarım, enerji, güvenlik, eğlence ve bilişim alanlarında yeni mobil uygulamalar ile ciddi gelişime ve değişime tanık olacağımızı düşünüyor. Ekşi, “4,5G’nin yüksek hızı ile gelecek yeni mobil uygulamalarla, uygulamaya alınacak akıllı ev, ofis ve şehir projeleri ile önümüzdeki dönemde kullanıcılara yepyeni bir dünyanın kapıları açılacak.
Mobildeki hız, evlerde birçok yeni ürüne yer açacak” diye konuşuyor. Buna göre cep telefonu satış mağazalarında birkaç yıl içinde akıllı priz, akıllı güvenlik ve hatta akıllı iklim kontrol sistemleri ve benzeri ürünler de satılabilecek. Artan internet hızı ve paralelinde gelişecek mobil uygulamalar, makinelerin iletişimini yaygınlaştıracak.
Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği (MOBİLSİAD) Yönetim Kurulu Üyesi Kubilay Erdoğan ise bu yıl toplam online satışların yüzde 50’den fazlasını mobilin oluşturmasının beklendiğini söylüyor. Erdoğan, “4,5G ile bir-likte özellikle finans, eğitim ve sağlık alanında ciddi büyümeler olabilecek. Ayrıca cep telefonları ve tabletler üzerinden uygulamalar ile yönetilen hava ve deniz araçları ile 3D oyun ve video pazarında da ciddi hareketlenmeler olacak” diyor.
Kubilay Erdoğan, bunlara ek olarak çağrı merkezi, otomobil, seyahat, yeme-içme, emlak ve moda alanlarında yeni uygulamaların da çıkacağını ifade ediyor. Mobil ticaretin şirketler için öncelikle müşteriye ulaşabilmek açısından önemli hale geldiğine dikkat çeken Erdoğan, rekabetin sürdürülebilirliği açısından markaların mobil optimizasyon sağlamasının artık gereklilik haline geldiğini de ifade ediyor.
NASIL STRATEJİ OLUŞTURMALI?
Peki şirketler bu dönemde mobil stratejilerini nasıl oluşturmalı? Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Orhun, mobil uygulamaların kullanıcıların aradıklarını kolaylıkla bulabilecekleri, kullanıcıyı satışa yönlendirebilecek ve çok yalın bir ödeme sayfasıyla hızlı bir şekilde kullanıcıların istediklerini yapabilecekleri şekilde kurgulanması gerektiğine dikkat çekiyor.
Orhun, bu konuda şunları söylüyor: “Çok kanallı perakende yapılarında, çok açık adres ve harita bilgilerinin sağlanması, fiziksel mağazaların envanterlerinin ve ürünlerin fiyatlarının kullanıcıya sunulması gerekiyor. Bunları
ağlayan şirketlerin pazarda çok hızlı büyüdüklerini görebiliyoruz.
İyi bir mobil stratejisi hazırlanarak önce şirketin yolculuğu planlanmalı ve mobil uygulama daha sonra planlanmalı. Eğer mevcut organizasyonda bu yetkinlikte kişiler yoksa mutlaka dışarıdan stratejinin hazırlanmasında destek alınmalı.”
Mobil Ticaretin Durumu raporunu yayınlayan Criteo’nun Gelişen Pazarlar Yönetici Direktörü Dirk Henke, “Türkiye, doğru zamanda hazırlık yapan, mağazalarını mobil kullanıcılar için optimize eden ve kullanıcı odaklı mobil pazarlama stratejisi yürüten perakendeciler için inanılmaz bir potansiyel barındırıyor” diyor.
Küresel e-ticaret içinde mobilin payının yüzde 35’e ulaştığını ifade eden Henke, “Perakendeciler müşteri dostu mobil web siteleri ve alışveriş temelli uygulamaları benimsemeye devam ettikçe, çok yakın zamanda e-ticaret işlemlerinin neredeyse yarısının mobil üzerinden yapıldığına şahit olacağız” diye de ekliyor.
MOBİLİ NASIL BÜYÜTTÜLER?
Artık mobili görmezden gelmek, modern dünyada büyümek isteyen markalar için bir seçenek değil. O nedenle farklı sektörlerde büyük paylara sahip şirketler, mobil stratejilerini oluşturarak buradan büyümelerini sürdürüyor.
Örneğin Boyner, önümüzdeki dönemde trafik oranlarının ‘yüzde 55 mobil+tablet’ ve ‘yüzde 45 masaüstü’ şeklinde gerçekleşeceğini öngörüyor. Boyner Strateji & İş Geliştirme & E-Ti-caret'den Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Onur Aydın, pazarın genelindeki bu değişimle birlikte şirketlerin mobil sitelerinin çok daha kullanılabilir olmasına önem vereceklerini ve ciddi bütçeler ayıracaklarını söylüyor.
‘Boyner Cepte’ mobil uygulamasını indiren kullanıcı sayısı 400 binin üzerinde. Bu seviye geçmiş yıllara oranla yüzde 85 artış yakalandığını gösteriyor. Boyner’in mobildeki payı ise geçen yıllara oranla ortalama yüzde 210 arttı. Onur Aydın, “Boyner mağazalarına Boyner app’ini indirmiş kullanıcılar geldiğinde, bu kullanıcılara anlık bildirim ile çeşitli bilgilendirmeler ve segment bazlı teklifler gönderilmesi planlanıyor” diyor.
MİGROSTAN MOBİLATAK
Migros ise ‘Migros Sanal Market’i mobile taşıdı ve geçen yıl hayata geçirdiği ‘Tam Bana Göre’ uygulamasıyla
mobilde kişiye özel kampanya uygulaması yapıyor. Migros Sanal Market ile 1 milyon müşteriye hizmet sunarken, mobil sanal marketin kullanıcı sayısı da 600 bin oldu.
Migros Bilgi Teknolojileri ve İş Geliştirme Direktörü Kerim Tatlıcı, “Bugün müşterilerimiz online alışverişlerinin yüzde 45’ini mobil üzerinden gerçekleştiriyor. Bununla birlikte, 9 milyon aktif üyesi bulunan Mobil Club Kart’ı da geçtiğimiz yıl mobile taşıdık ve kartlı alışveriş işlemlerinin yüzde 25’ine ulaştı” diyor.
Yemeksepeti’nin aldığı siparişlerin yüzde 60’a yakını mobilden geliyor. Bu yıl bu oranın yüzde 65’i geçmesi bekleniyor. Şu anda uygulama toplam 3,8 milyon kişi tarafından indirilmiş durumda. Yemeksepeti.com COO’su Nedim Nahmias, önümüzdeki dönemde 4,5G teknolojisinin de gelmesiyle, mobil alanda sağlanan kolaylıkların ve hızın artacağını ifade ediyor. Nahmias, “2011’de toplam sipa-rişleri-mizin yalnızca yüzde 6’sı mobil üzerin-dendi. Uygulamalarımızın daha basit, hızlı ve kolay kullanılır olması için çalışmalarımızı hiç durmadan sürdüreceğiz” diyor.
UYGULAMA PATLAMASI
Mobile yapılan tüm bu yatırımlarla birlikte son birkaç yılda geliştirilen mobil uygulamalar, akıllı telefon kullanım oranındaki büyümeyle eş zamanlı olarak popülerlik kazandı. Akıllı telefonlara indirilen ücretli mobil uygulama sayısının 2017’de 270 milyara ulaşacağı tahmin ediliyor. Uluslararası uygulama şirketi App Annie’ye göre, mobil uygulama ekonomisinde Türkiye de hızlı büyüme gösterecek.
2015 yılında Türkiye’nin indirdiği uygulama sayısı 1,3 kat arttı. Türkey’de akıllı telefon kullanımı, aynı kategoride yer aldığı Meksika, Brezilya, Endonezya, Çin ve Hindistan gibi ülkelerden daha yüksek. İşte bu beklentilerle mobil iş kurup bu alanda büyüyen öncü şirketler Türkiye’de de bulunuyor. Farklı sektörlerde mobil uygulamalarıyla dikkat çeken 15 şirketin öyküleri haberimizin kutusunda yer alıyor.
Şirketler mobil alanda nasıl büyüyebilir?
Simon-Kucher & Partners İstanbul ofisinden Altemur Kurşunlu, şirketlerin mobil alanlarını nasıl büyütebileceklerini şöyle sıralıyor:
• Mobil teknolojiler tüketiciler hakkında şu ana kadarki hiçbir teknolojinin sağlamadığı kadar bilgiyi şirketlere sunuyor. Bu bilgi zenginliği, harcanan efor ve kaynakların en etkili şekilde geri dönüşüne açılan kapı olacak. Bu bilgileri en verimli şekilde kullanan şirketler başarılı olacak.
• Şirketler de hem pazarlama stratejilerini hem ürün ile hizmetlerini hem de talep edecekleri fiyatı tüketici profillerine uygun hale getirebilmeli.
• Mobil ticaret tüketicilerin satın alım kanallarından yalnızca bir tanesidir. Dolayısıyla şirketler pazarlama stratejilerini oluştururken diğer online ve fiziki kanallarla mobil kanallar arasındaki tüketici geçirgenliğini hesaba katmalı.
• Fiyatların yanı sıra ürün çeşitliliği ve bulunurluğu, ücretsiz teslimat, her yerden ve her zamanda sipariş verebilme imkanlarının ana çekici unsurlar olduğu unutmamalı.
Mobil cihazınızı güvenli kullanmanın yolları
Herkes artık birçok işlemi mobil cihazlar üzerinden yapıyor. Bu durumun farkına varan saldırganlar da kullanıcıların gizli ve özel bilgilerini çalmak için birçok yoldan mobil cihazlara erişmeyi hedefliyor. COMODO'nun mühendislikten sorumlu başkan yardımcısı Egemen Taş, mobil cihazların güvenliği için şu adımların izlenmesini tavsiye ediyor:
1. Öncelikle kullanıcılar mobil cihazları ile bağlandıkları ağın güvenli olup olmadığından emin olmalı.
2. Özellikle açık alanlarda yaygın olan ücretsiz wi-fi ağlarına bağlanarak internette şifre gerektiren işlemlerden kaçınılmalı.
3. Kullanıcılar internete bağlandıkları mobil tarayıcının arama çubuğundaki kilit simgesinin yeşil olmasına dikkat etmeli.
4. Açık kaynaklardan gelecek dosyaların sisteme yüklenmesine izin verilmemeli.
5. Mobil cihazlar için güvenlikyazılımları kullanılmalı.
TANSU YEĞENSAMSUNG ELECTRONİCS TÜRKİYE BAŞKAN YARDIMCISI
"Giyilebilir ve sanal gerçeklik teknoloj ileriyle gen i şleyecek"
"Mobil kavramının giyilebilir ve sanal gerçeklik teknolojileriyle genişlemesi, yakın gelecekte mobil ticaret hacmini çok hızlı bir şekilde artıracak. Geleneksel satış, e-ticaret ve m-ticaret kavramları giderek iç içe girerken, trend m-ticarete doğru yoğunlaşıyor. Yakın gelecekte ise Samsung Gear S2 ile NFC ödemeyi, Samsung Gear VR ile sanal alışverişi, Samsung tabletler ile akıllı kampanya, promosyon ve anlık teklifler verebilecek yazar kasaları, kredi kartı taşımadan güvenli olarak NFC ödeme yapabileceğimiz Samsung Pay'i heyecanla kullanıp sundukları kolaylık ve rahatlığı yaşayacağız"
DİDEM DİNÇERBAŞERGARANTİ BANKASI GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
"Sadece mobil bankacılığı kullananlar 1,6 milyonu geçti"
"Dijital müşteri sayımız 4,2 milyona ulaştı. Bu müşterilerimizin 2,7 milyondan fazlası mobil bankacılığı aktif olarak kullanıyor. Sadece mobil bankacılığı kullanan müşteri sayımız 1,6 milyonu geçti. Bu kullanıcılar internet şubesi dahi kullanmıyor ve tüm bankacılık ihtiyaçlarını cep telefonlarından karşılıyor. Mobilin bankacılık işlemlerinin gerçekleştirildiği ana platform haline gelmeye başladığını söyleyebiliriz. Garanti Cep Şubesi geçen yıl kullanıcı bazında yüzde 60'ın üzerinde büyüme kaydetti. Geçtiğimiz yıl lansmanı yapılan BonusFlaş'ın 1,2 milyonu aşkın kullanıcısı bulunuyor. Artık ürünlerimizi ‘önce mobil' hatta bazen ‘sadece mobil' anlayışıyla tasarlıyoruz"
ÖZGÜR DOĞANHEPSİBURADA.COM PAZARLAMA GRUP BAŞKANI
"Mobil gelirlerimiz üç kat arttı"
"2014 başından bu yana mobil trafiğimiz sekiz katına çıktı ve hızını kaybetmeden artmaya devam ediyor. Hepsiburada.com'un büyümesi de mobilden geliyor. Tüketiciler akıllı telefonlarında ve tablet bilgisayarlarında her geçen gün masaüstü bilgisayarlara göre daha fazla vakit geçiriyor. Bu durum da online alışveriş alışkanlıklarının mobile doğru kaymasına neden oluyor. Mobil uygulamalarımız aylık 1 milyonun üzerinde aktif kullanıcıya sahip. Bu rakam bir önceki yıla göre yüzde 87 arttı. Bu yıl içerisinde aynı hızda bir artış bekliyoruz. Uygulamalarımızın indirilme sayısı ise 4 milyona ulaştı. Son 1,5yılda mobil gelirlerimiz üç kat arttı"
AHMET OLMUŞTURTHY PAZARLAMA VE SATIŞTAN SORUMLU GENEL MÜDÜR YARD.
"Farklı ve inovatif bir mobil deneyim sunacağız"
"Mevcut yolcu profilimiz içerisinde bugün 2 milyonu aşkın mobil kullanıcı kitlemiz, mobil uygulamalarımız üzerinden işlem yapıyor. Bu rakamı geçmiş yıllarla kıyasladığımızda yüzde 100'ü aşan bir artış gözlemliyoruz. 4,5G teknolojisinin hayatımıza girmesi ve sefer başlattığımız her yeni destinasyonla genişletmeyi sürdürdüğümüz uçuşlar, bu artışı çok daha üst seviyelere taşıyacak. 4,5G ile mobil hizmetlerde daha fazla içerik sunma olanağına sahip olacağımızdan, bu hizmetleri zenginleştirme ve çeşitlendirme süreçlerini etraflı değerlendirip, bu alanda da yolcularımıza farklı ve inovatif bir mobil deneyim sunmayı hedefliyoruz"
MUSTAFA ALBAYRAKYILDIZ TEKNİK TEKNOPARK GENEL MÜDÜRÜ
"Lifestyle & Shopping kategorisi büyüyor"
"Mobil uygulamalar tarafında büyüyen yerli şirketler arasından en çok ilgimi çekenler yüzde 81'lik büyüme oranı bulunan Lifestyle & Shopping kategorisinde yer alıyor. Modern hayatın ihtiyaç haline getirdiği yeni hizmetler karşımıza çıkıyor.'Getir' uygulaması da bu kategoride, dolayısıyla bu mobil uygulamayı geliştiren şirketin büyüyeceğini düşünüyorum. Türkiye'de mobil uygulamalarda büyüyen yerli şirketlerden Monitise (Pozitron), Tmob ve Tikle'nin de öne çıktığını söyleyebiliriz. Bunların yanı sıra teknoparkımızda bulunan Kartaca, Mobven, Nuevo gibi şirketler de mobil uygulama tarafında hızla büyüyor"