DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr
25 yaş üstü yani yetişkin nüfusun ortalama eğitim süresi, bir ülkedeki eğitim seviyesinin önemli göstergelerinden biridir. Bu göstergede dünyadaki yerimiz çok iyi değil ama giderek düzeliyor.
Yaptığımız hesaplara göre, 25 yaş üstü nüfusun ortalama eğitim süresi 2015 yılında 8 yılı geçti. Bu da milletçe ortaokuldan mezun olduğumuz anlamına geliyor.
25 yaş üstü nüfusun eğitim süresini hesaplamakta kullandığımız veriler 1970 yılına kadar geri gidiyor. Eskiden sadece nüfus sayımlarının yapıldığı yıllar için bulunabilen bu veriler 2009’dan beri ise adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sayesinde yıllık olarak elde edilebiliyor.
1970’te 25 yaş üstü nüfusun ortalama eğitim süresi sadece 2,37 yıldı. Bu süre 1990’da 4,71 yıla ve 2000 yılında ise 5,76 yıla çıktı. Buna göre milletçe ilkokulu 1990’lı yılların ortalarında bitirmiş görünüyoruz. 2009’da 6,64 yıl olan bu süre 2015’te ise 8,07’ye ulaştı.
Son yıllardaki yükselişte 1997’de zorunlu eğitimin sekiz yıla çıkarılmasının önemli etkisi var. Zorunlu eğitiminin 2012’de 12 yıla çıkarılmasının etkisi ise 2020’li yıllarda görülmeye başlayacak.
Esasında yetişkin erkek nüfusumuz ortaokuldan 2010 yılında mezun olmuştu. Ancak kızların okula gönderilmesi konusunda özellikle geçmişte yaşanan sorunlar yüzünden kadın nüfusun eğitim seviyesi geriden geldiği için, toplam nüfusun eğitim seviyesinin 8 yılı aşması beş yıl daha zaman aldı.
Yetişkin kadın nüfusun ortalama eğitim seviyesi hala 8 yılın altında kalıyor. 2015’te 7,20 yıl olarak hesaplanan bu sürenin 8 yılı aşması 4-5 yılı daha bulacak gibi görünüyor. Yani yetişkin kadın nüfusumuzun da ortaokuldan mezun olması 2019 ya da 2020 yılında mümkün olacağa benziyor.
