GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Geçen yıl eylül ayında zirveye ulaşan mevduat faizleri, yıl sonuna doğru gerilemeye başladı. Bu gelişmede ekim ayında yüzde 25,24'e kadar çıktıktan sonra düşüşe geçen enflasyonun etkisi büyük. Merkez Bankası verilerine göre eylül-ekim döneminde bir ay vadeli mevduat faizleri yüzde 23,04 iken üç ay vadeli faiz yüzde 27,20'deydi.
Mevduat faizlerinin son bir yıllık seyrini görmek için görsele tıklayın.
Şubat ayı itibariyle ise bir ay vadeli mevduat faizleri yüzde 19,58'e kadar geriledi. Üç aylık vadede ise oran yüzde 21,16 oldu. Tezgah altı denilen ve pazarlık usülü verilen mevduat faizleri ise tabela faizi denilen resmi faiz oranının 1-2 puan üzerinde seyrediyor.
BDDK MI ETKİLEDİ?
Dışarıda FED'den gelen olumlu mesajlar içeride ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) sıkı duruşunu koruması ve alınan ekonomik tedbirler, enflasyonun ve faizlerin gerilemesinde etkili olan unsurlar oldu. Yıllık enflasyon oranı yüzde 20 düzeyine geldi.
Ayrıca son haftalarda Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) bankalara mevduat faizlerinde çok yüksek oranları vermemeleri yönünde telkinde bulunduğu iddia ediliyor.
Hatta piyasalarda, BDDK'nın bankalara önceki hafta en fazla yüzde 21,5 oranını işaret ettiği, geçen hafta ise bunu yüzde 20,5'e çektiği ifade ediliyor. Böylece daha önce yüzde 27'lere kadar çıkan oranların yüzde 20 bandına gerilediği görülüyor.
HALA CAZİP SEVİYEDE
Ancak bu düşüşe rağmen bankaların verdiği TL mevduat faizi oranları hala yatırımcılar açısından cazip. Reel olarak bakıldığında getiri çok düşük olsa da piyasa riskleri dikkate alındığında yatırımcılar, TL mevduatı tercih etmeye devam ediyor.
Ne kadar miktardaki paranıza hangi oranda faizle ne kadar getiri sağlayacağınızın ayrıntılarını yukarıdaki tablodan inceleyebilirsiniz. Analistler de hala cazip seviyede olan ve risksiz getiri potansiyeline sahip TL mevduat ağırlığının portföy önerilerinde korunması gerektiği yorumunu yapıyor.
MEVDUATLAR NE DURUMDA?
Bunun yansımaları bankaların mevduat hesaplarındaki yükselişte de kendisini gösteriyor. Bankalardaki mevduat hacmi, 2018'de yüzde 18 arttı. Yabancı para mevduatlardaki yüzde 30 büyüme de burada etkili.
Ancak buradaki artışın kur kaynaklı olduğuna dikkat çekiliyor. Bu yıl şu ana kadar ise TL mevduatta istikrarlı bir trend var. Bu yılın ilk aylarında bankacılık sektörü mevduatlarında zayıf bir seyir gözleniyor olsa da yılın genelinde bir büyüme olması bekleniyor.
2018'in başında 932,9 milyar TL olan TL mevduatlar, temmuz ayında 1 trilyon TL seviyesini geçti. O zamandan bu yana ise TL mevduatlar yerinde sayıyor ve 1 Şubat itibariyle 1 trilyon 19 milyar TL düzeyinde bulunuyor. Yabancı para mevduatların toplamı ise 2018 başında 756,5 milyar TL iken şubat başında 1 trilyon 42 milyar TL'ye ulaştı.
500 BAZ PUAN DÜŞTÜ
Tüm bu gelişmeler ışığında, yurtiçinde faizlerin geri çekilmesi ve mevduat faizlerinde düşüşler yaşanmasının bankacılık sektörüne olumlu yansıyacağı beklentisi bulunuyor. Önümüzdeki süreçte mevduat faizlerinde bir miktar daha düşüşün görülebileceği ifade ediliyor.
Ancak hala yüzde 20 seviyeleri korunuyor ve çift hanenin altına düşmesi beklenmiyor. Uzmanlara göre, 2018 yılının son çeyreğinde başlayan Enflasyonla Topyekün Mücadele Programı sonucunda enflasyonun aşağı gelmesi, enflasyon görünümünün iyileşme göstermesi, mevduat faizlerine de düşüş olarak yansıdı.
Öte yandan uzmanlara göre, ekonomik aktivitedeki dengelenme nedeniyle kredi talebinin de zayıf seyretmesi bankaların mevduat tarafında agresif olmamasına yol açıyor. Bunun da mevduat tarafında rahatlamaya yol açtığı ifade ediliyor.
Mevduat faizlerinin son iki ayda yaklaşık 500 baz puan düştüğünü ifade eden Gedik Yatırım Araştırma Direktörü Ali Kerim Akkoyunlu, bu durumun bankaların maliyetleri açısından olumlu olduğunu söylüyor.
Akkoyunlu, "Faizleri etkileyen ana faktör, enflasyon ve yatırımcı güveniyle bunlar kadar önemli olan global faiz trendleri. Son üç aydaki düşüşe nazaran daha az ivmeyle olmakla birlikte, kısa vadede mevduat faizlerinde bir miktar daha düşüş olmasını muhtemel görüyoruz" diyor.
ENFLASYONDA İYİLEŞME BEKLENTİSİ
Ziraat Portföy Genel Müdürü Uğur Boğday, önümüzdeki dönemde enflasyon tarafında iyileşmenin devam etmesini bekliyor ve son açıklanan TCMB Beklenti Anketi'nde de piyasa oyuncularının yıl sonu enflasyon beklentilerinde iyileşmelerin sürdüğünü gözlemlediğini kaydediyor.
Boğday, "2019 yılının ilk çeyreğinde enflasyondaki iyileşmeler baz etkisi nedeniyle daha sınırlı kalıyor ancak yaz aylarıyla birlikte iyileşmenin hız kazanmasını bekliyoruz. Bu nedenle yıl sonunda enflasyonun TCMB beklentisiyle uyumlu şekilde geleceğini düşünüyoruz" diyor.
Uğur Boğday, seçim sonrasında TCMB'nin faiz indirimlerine başlamasını bekliyor. Bunun da mevduat faizlerinin daha da aşağı gelmesine yol açacağını düşünüyor.