GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Bundan sonraki diğer adım girişim fonu kurmak olacak” diyor. Türkiye Ekonomi Bankası (TEB), özel bankacılık çatısı altında 2013 yılında Melek Yatırım Platformu’nu kurarak girişimcilik ekosistemine destek vermeye başladı. Ardından Hazine’nin verdiği yetkiyle melek yatırım ağı olarak sertifika veren ilk banka oldu.
Bugüne kadar 1 milyon dolar yatırımın sekiz girişime aktarılmasına aracılık eden bankada, 88 adet proje, yaklaşık 800 adet yatırımcı üye ve 4 bin 600 adet girişimci üye mevcut. Bir sonraki adımı ise TEB Bireysel ve Özel Bankacılık Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Mendi, “Finansal ürün hazırlama ve fon oluşturma” olarak aktarıyor. Gökhan Mendi ile melek yatırımcılık ekosistemindeki gelişmeleri ve planlarını konuştuk.
TEB Özel Bankacılık çatısı altında 2013 yılında Melek Yatırım Platformu’nu kurdunuz. Bugüne kadar nasıl yol aldınız?
Özel bankacılıkta farklı alternatifler sunmak için yola çıktık. Banka olarak yaklaşık dört yıldır TEB Özel Melek Yatırım Platformu aracılığıyla ekosisteme destek veriyoruz. 2013 yılında ‘melek yatırımcı’ konseptini müşterilerine sunan ilk banka olduk. Tüm arkadaşlarımızı eğittik ve bu konuda müşterilerimize eğitim vermeye başladık. Bunu kullanmak isteyen ya da sermayesi olup yatırım yapmak isteyenlere danışmanlık verdik. Melek yatırımcılar kulübünü kurduk. Bu da sadece bizim müşterilerimizden oluşmuyor. Daha önce yatırım yapmış çıkmış, sermayesi olan insanlardan oluşuyor. Bunların yaklaşık üçte biri Amerika’dan geliyor. Şu an sayımız 30’a ulaştı. Belli kriterler koyduk. Buraya gelenler en az bir fikir getirecek ve bir yatırım yapacak.
Girişimcilere TEB olarak neler sunuyorsunuz?
Girişim Bankacılığı ile kurduğumuz ekosistemin eksik parçasını TEB Özel çatısı altında hayata geçirdiğimiz projelerle tamamlıyoruz. Girişim Evle-ri’nde girişimcilere danışmanlık desteği sunarken, TEB Özel Melek Yatırım Platformu ile diğer yandan da melek yatırımcı olmak isteyen müşterilerimizi sertifikalandırıyoruz. 42 yatırımcıyı sertifikalandırdık. Ayrıca yatırımcılara lisans verebiliyor, ağ kanalıyla yapılan yatırımların belge ve bilgilerini Hazine Müsteşarlığı’na iletip yatırım süreçlerini takip edebiliyoruz.
Bu ekosistem içinde bir sonraki adımınız ne olacak?
Tüm faaliyetlerimizi tek havuz içinde toplayacağımız bir sistem oluşturmayı hedefliyoruz. Bu da fon olabilir. Önümüzdeki süreçte finansal ürün hazırlama ve fon oluşturma yönünde planlarımız var. Onu da yaparsak bu alanda zinciri tamamlamış oluyoruz.
Bu zamana kadar yapılan yatırım tutarı ne oldu?
Bugüne kadar 30 "süper melek” yatırımcımız, sekiz yatırıma 1 milyon dolar yatırım sağladı. TEB Özel Melek Yatırım Platformu’nda halihazırda 88 adet proje, yaklaşık 800 adet yatırımcı üye ve 4 bin 600 adet girişimci üye mevcut. Yatırımcılar, ilgisini çeken girişimcilerle iletişime geçerek yatırım sürecinde birebir görüşmelerine devam ediyor.
Melek yatırım ağı ile hedeflediğiniz nedir?
Yatırımcılar kulübü melek yatırım ile başladı, bir de bizim daha önce girdiğimiz Start Up bankacılığımız var. Bunun da amacı buraya gelen fikirleri alıp onları büyütmek ve yarın bir gün yatırım almak isterlerse yatırım almaya hazır hale getirmek veya ilgili şirketlerle tanıştırıp onları eğitmek. Melek yatırım ağı ve yatırımcılar kulübü şemsiyenin üstü. Buraya gelen akışlardan bir tanesi, bizim zaten kendi start up ağımız. Diğeri zaten bizim yatırımcılar kulübünün getirdiği projeler. Dışardan Türkiye’ye gelenler de direkt bize gelmeye başladı. Ayrıca C level yöneticileri de kapsayan Geleceği Yönetenler Klu-bü’nü kurduk. Burada da fikirleri onlara sunuyoruz. Kendi şirketlerinde kullanabilecekleri fikirlerle eşleştirmeye çalışıyoruz.
Start up’lar arasında TEB’e proje üretenler var mı?
Akıl Fikir yarışmalarından çıkan bir sürü kategori bulunuyor. Buradan gelen projelerin amacı, bizim banka olarak da kullanabilmemiz. Gerçekleşebilecek projeleri destekliyoruz. Onun dışında hackathon yapmaya başladık. Türkiye’den bizim gönderdiğimiz iki tane start up, uluslararası hackathonda ilk üçe girdi. Bu çok önemli çünkü Amerika’dan ve birçok yerden insanlar geliyor. Kazanan fikirler yurtdışında da iş yapabiliyor. Biz de start up’ları Saklıköy’e alıp sıkı bir eğitime tabi tutuyoruz. Fikri geliştirebilecek şirket ya da insanları seçip başlangıçta bir miktar destek veriyoruz.
Burada süreç nasıl işliyor?
İşi bizim istediğimiz gibi yaparlarsa TEB olarak kullanmaya başlıyoruz. Fintech Future Four programına 50’ye yakın başvuru oldu, bunu önce sekize sonra dörde indirdik. Bu dört şirketle çalışmaya başladık. Hepsine 20 bin dolar hibe verdik. İlk müşterileri biz olacağız. Roboadvisory, chatbot, hesapkurdu gibi şirketlerin ürünlerini bankada kullanıyoruz. Amacımız tüm bu şirketlere iş verebilmek.
Ana ortak BNP Paribas ile bu konuda işbirliğiniz oluyor mu?
Benzer melek girişimcilik platformunu bizden sonra BNP Paribas da kurdu. Bizden de bu konuda know how aldılar. Hala bu konuda onlara bilgi veriyoruz. Buradaki yarışmalarda dereceye giren şirketlerin fikirlerini onlara da sunuyoruz.
Destek alabilmesi için hangi şartlara sahip olması gerekiyor?
En önemlisi fikri yatıran kişilerin fikrin içerisinde olması ve onların güvenilirliği. Onun dışında artık tamamen fikrin orijinalliği, fatura kesip kesmediği gibi konular.
Start Up kültürünün bankacılık sektörünü nasıl etkileyeceğini düşünüyorsunuz?
Bizim kendi stratejimiz zaten dijitalleşme üzerine. Bu dijitalleşmekten kastımız, sadece dijital bankacılık değil. Dijital bankacılıkta da zaten ‘cepte TEB’ ürünümüz var. Orada bile kullandığımız her şey aslında start up’lar ve fintech’ler ile çalışabilecek şeyler. Ödeme sistemlerinin çoğu zaten fintech’ler üzerinden yürüyor. Start up’larla birlikte çalışmamız gerektiğini düşünüyorum.