Bu haftaki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantisında 150-250 baz puan indirim bekleniyor. Kasımda enflasyon tekrar çift haneye çıksa da ileriye dönük beklentiler dikkate alınıyor. Politika faizindeki düşüşün kredi faizlerine yansıması da sürecek.
TALİP YILMAZ
tyilmaz@ekonomist.com.tr
GÖZDE YENİOVA SAYLAK
gyeniova@ekonomist.com.tr
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2019 yılının son Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısını 12 Aralık'ta yapacak.
13 Eylül 2018'de politika faizini yüzde 17,75'ten yüzde 24'e çıkaran PPK, son üç toplantısında 10 puanlık indirim gerçekleştirdi ve politika faizi yüzde 14 seviyesine kadar indi.
12 Aralık'taki toplantıda bu indirimin devam etmesi ve para politikası faizinin yüzde 11,512,5 aralığına çekilmesi bekleniyor.
İNDİRİM SÜRECEK
Geçen hafta PPK toplantısı öncesinde önemli verilerinden biri olan kasım ayı enflasyonu geldi. Yıllık Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) enflasyonu son aylarda baz etkisiyle hızla gerilemiş ve ekim ayında yüzde 9'un altına kadar inmişti.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
Ancak baz etkisinin tersine dönmesi nedeniyle son iki ayda yeniden yükselişe geçmesi ve çift haneye gelmesi bekleniyordu.
Bu beklentiye uygun olarak kasım ayında yıllık TÜFE enflasyonu yüzde 10,56'ya yükseldi. Aralık sonu itibarıyla da beklentiler enflasyonun yüzde 11,5-12,0 bandında olması yönünde birleşiyor.
Tüm bu beklentiler dahilinde 12 Aralık toplantısında piyasalarda 150250 baz puan arasında faiz indirimi bekleniyor. Bizim sekiz kurumdan aldığımız beklentiler de bu yönde bulunuyor.
TCMB'nin enflasyon referansı ile faiz indirimine devam etmesinin beklendiğini söyleyen GCM Yatırım Genel Müdürü Alper Ner-giz, şu anki politika faizinin yüzde 14 olduğu düşünüldüğünde, 200 baz puana kadar bir indirim ihtimali olduğunu kaydediyor.
Nergiz, bu bağlamda aralık ayı enflasyonu için aylık bazda yüzde 0,5 ve yıllık bazda yüzde 11,56 beklentilerinin bulunduğunu söylüyor.
Nergiz, "Ayrıca yurtdışı risk algısının ve oynaklığın düşük seyretmesi ve bazı gelişmiş ülkelerdeki negatif faizler TCMB'nin elini güçlendiriyor" diyor.
QInvest Portföy Yönetimi Portföy Yöneticisi Buğra Bilgi ise politika faizinin aralık ayı itibarıyla yüzde 12-12,5 seviyesinde şekilleneceğini söylüyor.
Bilgi, "Eğer, TL tarafında küresel piyasalar kaynaklı bir değerlenme görülürse ve enflasyonda özellikle çekirdek tarafta beklenenden daha önce bir iyileşme sağlanırsa, TCMB 2020'de bu olumlu gelişmelerin ışığında faizi tek haneye kadar indirebilir" diyor.
Ama Buğra Bilgi'ye göre, bu noktada gerçekten ciddi olumlu gelişmeler yaşanması gerekiyor ki verilen reel faiz oluşabilecek riskleri karşılayabilsin ve geçmişte olduğu gibi hasar bırakacak TL değer kaybı yaşanmasın.
REEL FAİZ DÜŞÜK
Merkez Bankası'nın politika faizine bakarken, benzer ülkelerdeki faiz politikalarını ve reel faiz oranlarını da analiz etmek gerekiyor. Bu anlamda Tera Yatırım'ın cari enflasyona göre ülkelerin reel faizlerini kıyasladığı bir analizi var.
Brezilya, Rusya, Meksika, Güney Kore, Hindistan, Endonezya, Güney Afrika ve Türkiye'de nominal faiz ve enflasyon dikkate alınarak yapılan çalışmaya göre en düşük reel faiz yüzde 0,5 ile Hindistan'da bulunuyor.
Onu yüzde 1 ile Güney Kore ve yüzde 1,3 ile Türkiye takip ediyor. Yani Türkiye benzer ülkelere göre en düşük reel faizi veren üçüncü ülke konumunda. En yüksek reel faizi veren ülkeler ise yüzde 4,4 ile Meksika ve yüzde 3,4 ile Endonezya olarak görülüyor.
Tera Yatırım analistleri, "TCMB faiz indirimlerini önden yüklemeli yapıyor ve cari enflasyonu değil ileriye dönük beklentileri dikkate alıyor. TCMB Beklenti Anketi'ne göre yıl sonu beklentisi yüzde 12 olduğundan sınırlı bir indirim olabilir" diyor.
KREDİ FAİZLERİ İNİŞTE
Piyasalardaki politika faizinde yaşanan düşüşün devam edeceği beklentisi, kredi faiz oranlarına da yansımaya devam ediyor.
Geçen haftaki haberimizde belirttiğimiz üzere, bireysel kredi faizlerinde yaşanan düşüşler ise kredi kullanımında artışı beraberinde getiriyor.
Kamu bankalarından sonra özel bankalar da konut kredisi faiz oranını yüzde 1'in altına çekmeye başladı. Yapı Kredi, tüm vadelerde yüzde 0,99 faiz oranlı konut kredisi vereceğini açıkladı.
Akbank da benzer şekilde vade ve tutar ayırmaksızın konut kredisi faiz oranını yüzde 0,99'a çekti. Alternatifbank, konut kredisi faiz oranını esnek ödeme planı ve 120 aya kadar tüm vadelerde yüzde 0,98'e indirdiğini duyurdu.
Türk Ekonomi Bankası (TEB) de hoş geldin kredisi faizini yüzde 0,98'e indirdi. Kamu bankaları da eylül ayından beri yüzde 1'in altında faiz veriyor.
ENFLASYONDAKİ BEKLENTİ ÖNEMLİ
12 Aralık'taki olası TCMB faiz indiriminden sonra da kredi faizlerinde indirimin devamı bekleniyor.
Uzmanlara göre, kur tarafında sert bir değer kaybı görülmediği takdirde, bu trendin bir miktar daha devam etmesi beklenebilir.
Ancak uzmanlar, kısa vadede enflasyonun kalıcı olarak tek haneye inmesini beklemediklerinden, kredi faizlerinde daha fazla düşüşün de zor olduğunu söylüyor.
Ziraat Yatırım Genel Müdürü Uğur Boğday, Merkez Bankası'nın aralık ayında da faiz indireceği beklentisinin piyasa faiz oranlarına büyük ölçüde yansımış göründüğüne dikkat çekiyor.
Boğday'a göre bu durum, kamudan sonra özel bankaların da faizlerdeki düşüşe katılmasını teşvik ediyor.
Diğer taraftan, Uğur Boğday, kısa vadede baz etkisinin ters yönlü çalışması nedeniyle enflasyonun yükseleceği varsayımıyla, faizlerde aşağı yönlü çok fazla bir alanın kalmadığını söylüyor.
Boğday, "Enflasyonun, küresel çapta emtia fiyatlarındaki aşağı yönlü risklerin yanı sıra negatif bazın ortadan kalkması ve kamuda verimlilik artırımına yönelik çalışmalarla yeniden düşüş trendine girmesi, faizlerde aşağı yönlü yeni alanlar oluşturabilir" diyor.