Döviz gelirlerini artırmak ve riski dağıtmak isteyen markalar rotayı yurtdışına çevirdi. BMD’nin rakamlarına göre Rusya’dan Amerika’ya kadar farklı coğrafyalarda büyüyen markalar 2023 sonuna kadar 7 bine yakın satış noktası açmayı planlıyor.
28 Mayıs - 10 Haziran 2023 tarihli sayıdan
Ekonomist araştırmasına göre ise 30 büyük marka, yıl sonuna kadar yurtdışında 572 yeni mağaza açacak. Türkiye ekonomisi zor bir dönemde geçiyor. Enflasyon, döviz kurlarındaki dengesizlik, belirsizlik gibi sorunlarla karşı karşıya kalan perakende markaları yönünü yeni rotalara çevirmeye başladı. Bu ortamda döviz gelirlerini artırmak ve riski dağıtmak isteyen markalar yurtdışı büyümesine hız verdi.
Birleşmiş Markalar Derneği'nin (BMD) rakamlarına göre markaların yurtdışında 17 bin civarında mağazası ve satış noktası bulunuyor. Markalar 140 ülkede 5 bin 750 mağaza ve 11 bini aşkın satış noktası aracılığı ile müşterileriyle buluşuyor.
BMD Başkanı Sinan Öncel, yeni katılan üyeleri ve mevcutların açacaklarıyla birlikte yıl sonuna kadar sayının 18 bine yaklaşacağını söylüyor. Rusya, markaların mağaza açmak için tercih ettikleri ülkelerin başında yer alıyor.
BMD üyesi markaların Rusya'da 655 mağazası ve 2 bin 500'ü aşkın satış noktası bulunuyor. Rusya'yı 415 mağaza ve 227 satış noktası ile Kazakistan izliyor. Irak ise 336 mağaza ve 430 satış noktası ile üçüncü sırada yer alıyor.
Özellikle Orta Doğu ve Körfez ülkeleri Türkiye perakendecileri için cazip pazarlar olarak öne çıkıyor. Perakendeciler artık alışılmış pazarların dışında Afrika, Güney Amerika gibi farklı coğrafyalarda da şansını deniyor.
ÖNCE YURTİÇİ BÜYÜME
Markalar yurtdışında genelde iki şekilde büyüyor. Bazı şirketler kendi yatırımlarına ağırlık verirken, bazıları ise master franchise yolu ile lokal bir partner ile büyümeyi tercih ediyor.
Bir markanın yurtdışına açılmadan önce yurt içinde belli bir ticari başarıya ulaşması gerektiğini söyleyen BMD Başkanı Öncel, "Eğer marka içeride yeterli olgunluğa ulaşmışsa öncelikle hedef ülke için çok iyi bir pazar araştırması yapması gerekiyor. Biz üyelerimize ilk kez gidecekleri ülkede yerel partnerlerle işe başlamalarını öneriyoruz" diyor.
Hazır giyim ön plana çıksa da Türk mutfağı yani gastronomi de yurtdışında dikkat çekici bir büyüme ivmesinde. Özellikle pandemi sonrasında bazı ülkelerde oluşan boşluğu doldurmak için markalar yurtdışı fırsatlarını araştırıyor. Mobilya
ve mücevherat sektörleri de yurt-dışında büyüme planı yapıyor. Alkaş Genel Müdürü Yonca Aközer, "Özellikle pandemi ile beraber dünyadaki birçok markanın alternatif arayışlarının ortaya çıkması ile birlikte, Türk markaları da bu fırsatları değerlendiriyor.
Türk markalarının maliyet avantajını da göz önünde bulundurmak gerekiyor. Diğer Avrupa ülkelerine göre çok daha uygun fiyatlar çıkarabiliyoruz ve çok daha farklı bir pazarlama stratejisi ile ürünlerimizi satabiliyoruz" diyor.
Pandemi ile daha da artan e-ihracat o ülkeye gitmeden bir fiziksel mağaza kurmadan o pazarı analiz etmek için bir fırsat.
Ama e-ihracat ile yurtdışına açılmanın kolay olmadığına dikkat çeken Aközer, sözlerineşu şekilde devam ediyor: "Önce markanız lokalde ne kadar bilinirse bilinsin, yurtdışına açılırken dışarıdan bir göz ile bakıp kendinizi doğru ifade edebildiğinizi bilip bilmediğinizi anlamak gerekiyor.
E-ihracat fiziksele göre çok daha kolay görünse de yine de o ülkenin yasalarını, e-ihracat kanunlarını, lojistiklerini çok iyi analiz ediyor olmak gerekmektedir."
GÜNEY AMERİKA'YA GİDECEK
Damat, Tween ve D'S damat markalarıyla büyüyen Orka Holding, yurtdışı büyümesine hız veren şirketlerden biri. Orka Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, 2023 yılında, yurt dışında 23 yeni mağaza açarak toplam sayıyı 223'e çıkarmayı planladıklarını söylüyor.
Yeni yılda dünyanın birçok yerinde büyümelerinin devam edeceğini belirten Orakçıoğlu, "İspanya ve Polonya bizim için önemli. Fransa ve İngiltere pazarlarında büyüyeceğiz. Güney Amerika da girmeyi planladığımız pazarlardan" diyor.
Yurt içinde 185 mağaza ve 300'ün üzerinde satış noktası bulunan Altınyıldız Classics ve BR Mağazacılık'ın yurtdışında ise 16 ülkede 60 mağazası bulunuyor.
2023 yılında yurtdışında 20 yeni mağaza açmayı planlayan şirketin büyüme odağında Avrupa var. Br Mağazacılık Yönetim Kurulu Üyesi ve Altınyıldız Classics CEO su Enis Habif, "Beş yıl içerisinde mevcutta 17 mağaza olan Romanya operasyonunu 25 mağazaya çıkararak pazar liderliği sağlamayı, 10 mağazalık Almanya operasyonumuzu büyüterek pazarda güçlü bir yer edinmeyi hedefliyoruz" diye konuşuyor.
Franchise operasyonları için de özel bir ekip kuran şirket; ülkelerin nüfusu, milli gelir seviyesi, ekonomik ve siyasi istikrarı, rekabet durumu, pazara bayi ile girilecekse yatırımcı profili konularına önem veriyor. Şirket, 2023 yılında yurtdışında 20 mağaza açarak yaklaşık olarak 2,5 milyon euro yatırım yapmayı planlıyor.
BALKANLARDA BÜYÜYECEK
Yurtdışında doğrudan yatırımla açtığı iki mağazası olan Jimmy Key, 2023 sonunda doğrudan yatırım ve franchise olarak toplam 10 mağazaya ulaşmayı hedefliyor. 2023 Temmuz ayı itibariyle doğrudan yatırımla Romanya'da ilk mağazasını açmaya hazırlanan şirket, Romanya Balkanlar bölgesinde derinlemesine büyüme hedefliyor.
Franchise kanalında Kıbrıs ve Rusya'da ilk mağazaları 2023'ün üçüncü çeyreğinde açacaklarını belirten Jimmy Key Ürün Yönetimi Direktörü Erhan Çiçek, "Azerbaycan, Suudi Arabistan ve Ürdün gibi ülkelerde de franchise kanalı için görüşmelerimiz devam ediyor" diyor. Şirket, 60 milyon TL'nin üzerinde yatırım planlıyor.
Şu an Türkiye'de 161, Kıbrıs'ta 2, Romanya'da 4, Azerbaycan'da 1 ve Bosna Hersek'te 1 olmak üzere toplam 169 perakende mağazasıyla hizmet veren Suwen; Ürdün, Azerbaycan, Katar, Türkmenistan, Cezayir, Moğolistan, Kuveyt ve Bahreyn'de de iş ortaklarıyla anlaşma sağladı.
Ayrıca münhasır bayilikler vererek; Suudi Arabistan ve Kosova'da mağaza açılışlarına yönelik görüşmeler sürdürüyor. Suwen Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Ali Bolluk, "Yurt dışı mağazaları açmadan önce uzun bir hazırlık dönemimiz oluyor.
Öncelikle ürünlerimiz için ciddi potansiyel gördüğümüz, orta ve orta üst toplum kesimlerinin alım gücünün yüksek olduğu ülkelere yatırım yapıyoruz" diyor. Şirket, 2023 yılında yüzde 90'ın üzerinde bir büyüme ile 1,8 ile 2,0 milyar TL aralığında ciro hedefliyor.
Pazarda SPX ve VAULT markalarıyla rekabet eden Olgar Grubu'nun Türkiye'de 50 mağazası var. Yurt dışında şu anda tamamı Gürcistan'da olmak üzere dört mağazayla faaliyet gösteren grup, 2023 yılında Kazakistan'da da iki adet SPX mağazası açmayı hedefliyor.
Yatırım için ülke seçerken öne çıkan parametrelerden ilki pazar büyüklüğü. Olgar Genel Müdürü Barış Andırınlı, "Faaliyet gösterdikleri ekstrem sporlar ve aksiyon sporları alanı, kendine has bir pazar yapısına sahip.
Bundan dolayı yatırım yapacağımız ülkelere karar verirken öncelikle faaliyet gösterdiğimiz spor dallarının bu ülkelerdeki gelişmişlik ve yaygınlık durumunu analiz ediyoruz" şeklinde konuşuyor.
Şirket, bunun yanı sıra operasyonel süreçler, iş yapma süreçlerinin kolaylığı, gümrük mevzuatları ve lojistik maliyetleri gibi unsurları da dikkate alıyor.
MÜCEVHERAT SEKTÖRÜ BÜYÜYOR
Türkiye'de 100 olan mağaza sayısını 110'a çıkartmayı hedefleyen Altınbaş Mücevherat, yurtdışında ise 50 olan mağaza sayısını 60'a çıkartmayı hedefliyor. 2023 yılında; Almanya, Belçika, Fransa, Baltık Ülkeleri, Romanya da yeni bayilikler açmayı planlayan şirket, yurtdışında master franchise, bayilik ve shop in shop olmak üzere üç farklı konseptle büyüyor.
Altınbaş mağazası açmak isteyen kişilerin ticari hacmi ve markanın o bölgedeki ihtiyaçları bu başlıkları belirliyor. Şirket, 2023 yılında 25 milyon dolarlık yatırım yapmayı planlıyor.
Almanya Berlin'de bir mağazası olan Ariş Pırlanta, 2023 son çeyreği veya 2024 ilk yarısında hedef pazarlar doğrultusunda mağaza açmayı planlıyor.
Mevcut planlara göre genel hedefler arasında Almanya'da bir mağaza daha ve Hollanda, Romanya gibi Avrupa ülkelerinde mağazalar açmak var. Hazırlık çalışmalarının devam ettiğini söyleyen Ariş Pırlanta Yönetim Kurulu Başkanı Kerim Güzeliş, önümüzdeki dönemde ikincil hedef bölge olan Amerika pazarı için çalışmaları yoğunlaştıracaklarını belirtiyor.
Dünya markası olma vizyonu ile hareket eden Storks Diamond, Turquality Programı'na kabul edildi. Marka destek programı çerçevesinde yurt dışı mağaza sayısını ve üretimde markalı ihracatın payını artırma hedefinde olan Storks, 2023 sonuna kadar yurt dışında 10, iç piyasada 55 mağazayı hedefliyor.
RUSYA VE İNGİLTERE HEDEFTE
2023 yılı için yüzde 100 büyüme koyan Kelebek Mobilya'nın yurtdışı pazarlarda şu an için 16 satış noktası var. Orta vadede hedef bu sayıyı 30 ve üzerine çıkarmak. Afrika bölgesinde genel bir büyüme trendi olan şirket, Fas, Libya gibi ülkelere giriş yapıyor.
Ayrıca Mısır da orta vadede önemli bir pazar. Fakat şirketin 2023 odağında büyük ölçüde Rusya ve İngiltere olacak. Şirket, özellikle kale pazar olarak belirlediği ülkelerde alt bayiliklerle derinleşmeyi hedefliyor.
Türkiye'de üç mağazası olan Art Design, İran, Bulgaristan, Rusya'da bayilikle büyüdü. Şirket, İspanya'da yıl sonuna kadar mağaza açmayı hedefliyor. Asıl hedef pazarlar arasında; Fransa, Hollanda, Belçika ve Almanya pazarlarında iş yapıyor. Art Design Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Terzi, 10 milyonun TL'nin üzerinde yatırım yapacaklarını söylüyor.
Yurtdışında 52 ülkede 80 mağazayla hizmet veren Weltew Home, bu yıl için '20 ülkede 40 yeni mağaza' hedefi koydu. Weltew Home'un tüm fabrika yatırımları İnegöl'de bulunuyor.
Sektörde el işçiliğini seri üretimle birleştirebilen bir mobilya markası olarak farklılık yarattıklarını belirten Weltew Home Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Balcı, "Tek noktadan üretimin şimdilik daha doğru olduğunu düşünüyoruz" diyor.
Weltew Home 2022 yılında 20,6 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi. 2023 yıl sonu itibariyle 28 milyar dolar ihracata ulaşılması hedefleniyor. Balcı, yurt dışı büyüme hedeflerinin yaklaşık yüzde 30 seviyesinde olduğunu belirtiyor.
GASTRONOMİ İLGİ GÖRÜYOR
Yeme içme sektöründe çok sayıda şirket pandemi sonrası oluşan boşluğu kapatmak için yatırıma soyundu. Yiyecek ve içecek sektöründe 12 farklı marka ile hizmet sunan Akkomarka'nın yurtdışında Hollanda'da Ali Ocakbaşı, Mr Meat Steakhouse, Snob Burger ve Bramble Brasserie markalarıyla dört, Azerbaycan'da Köşebaşı markasıyla iki ve Özbekistan'da da Köşebaşı markasıyla iki restoranı var.
Yıl sonuna kadar netleşen ve çalışması başlayan Azerbaycan'da iki, Özbekistan'da da bir restoran daha hizmete girecek. Şirket, Körfez Bölgesi'nde de yatırımcılarla görüşme halinde.
Önceliği her zaman öz kaynaklarıyla büyümek olan Akkomarka, ancak, çok şubeli restoranlarla faaliyet gösterebileceği büyük ülkelerde yerel bir yatırımcı ile master franchise anlaşması yapmayı düşünüyor.
Bu şekilde ilerlemenin hem sürdürülebilirlik hem de operasyonel ve finansal açıdan çok daha etkin olduğunu belirten Akkomarka Yönetim Kurulu Üyesi Hasan Yeşilyurt, "Körfez Bölgesi, Almanya ve Amerika gibi büyümenin çok hızlı olacağı bölgelerde master franchise modelini tercih ediyoruz" diyor. Grup, 2023 yılı için 2 milyon Euro dolayında bir yatırım bütçesi belirledi.
Türkiye'de 98 şubesiyle hizmet veren bu rakamı yıl sonuna kadar 125'e çıkartmayı hedefleyen Bursa Kebap Evi, yurtdışında da atak yapacak. Yurt dışında 15 şube olan marka, bu yıl sonuna kadar yurt dışı şube sayısını 25'e çıkartmayı planlıyor.
Almanya, İngiltere, Kanada, Dubai, Abu Dhabi, İran, Irak ve Suudi Arabistan başta olmak üzere sekiz ülkede hizmet veren şirket, yıl sonuna kadar İngiltere'de beş şube açmayı hedefliyor. Bununla birlikte Suudi Arabistan'da büyüme hedefleri var.
Bursa Kebap Evi Yönetim Kurulu Başkanı M. Cem Helvacı, Suudi Arabistan'da bir yıl içinde 10, üç yıl için 30 şube açma hedefleri olduğunu söylüyor. Yurtiçinde 5 milyon dolar, yurtdışında ise 10 milyon dolar olmak üzere toplamda 15 milyon dolar yatırım bütçesi olan marka, bu yıl sonunda yaklaşık 2 milyar TL ciroya ulaşmayı hedefliyor.
YENİ AÇILAN MARKALAR
Her yıl 1,5 milyonun üstünde misafir ağırlayan Kirpi, bir yandan da Avrupa'ya açılma hazırlıkları yapıyor. Kirpi misafirlerinin yüzde 20'sinin yabancı olduğunu belirten Lestat Gıda A.Ş. Y.K Başkanı Caner Dınız, "Özellikle Avrupalı misafirlerimiz restoranlarımıza büyük ilgi gösteriyor.
Bu ilgi elbette bizi çok mutlu ediyor ve Avrupa'ya açılma hedefimizi ön plana taşıyor'' diyen Caner Dınız'ın verdiği bilgilere göre, ciddi altyapı görüşmelerinin yapıldığı ve girişimlerin başladığı üç ülke arasında Hollanda, Almanya ve İngiltere var.
Setur Duty Free Türkiye'nin dört bir yanındaki havalimanları, kara sınır kapıları ve deniz limanları olmak üzere 20 bölgede, 50 mağaza ve yaklaşık 22 bin metrekare alanda hizmet veriyor. Şirket, yurt dışındaki ilk operasyonunu, Haziran 2023 itibarıyla Almanya'da Köln'de hayata geçirdi.
KölnBonn Havalimanı'nın duty free işletme ihalesini 2022 yılında kazanan şirket, bu doğrultuda 7.5 yıl boyunca havalimanının tüm terminallerinde bin 500 metrekarelik alanda satış alanının işletmesini üstlenecek. Setur Duty Free Genel Müdür Yardımcısı Arzu Bozkurt Atalay, "Yurt dışına yönelik planlarımız içerisinde Avrupa, bizler için hedef bölge olmaya devam ederken diğer alternatifleri de değerlendirmeye devam edeceğiz" diyor.
Pizza İl Forno'yu bünyesinde bulunduran Gökmen Gastronomi şirketi, markanın yurt dışındaki büyümesini, hem kendi öz sermayesi ile hem de franchise vererek sürdürmeyi planlıyor. 2023 yılı içinde şu anda görüşmeleri devam eden Azerbaycan, Kazakistan ve Kudüs'te Pizza İl Forno'nun ilk yurt dışı şubelerinin hizmete girmesi hedefleniyor.
Güzellik sektöründe faaliyet gösteren Chic Nail de yurtdışına açılmak için fırsat kolluyor. Dubai başta olmak üzere tüm Arap ülkelerinden Chic Nail salon ve Chic Nail ürünlerinin mağazaları için büyük bir talep söz konusu. Dubai başta olmak üzere Ortadoğu ülkeleri Katar, Suudi Arabistan'a odaklanan marka, ilerde Avrupa pazarına da açılmayı planlıyor.
MOBİLYA MARKALARI YAYILIYOR
Mobilya markaları da son dönemde yurtdışında atak yaptı. Yurtdışında bugün 94 adet mağazası olan Doğanlar Mobilya Grubu, 2023 yılı sonuna kadar, 20-25 yeni satış noktası açmayı hedefliyor.
Çin’den ürün ve hizmet alımından soğumuş, kalite/ fiyat ekseninde Avrupa ürünlerine alternatif arayan Afrika pazarlarına odaklanmayı planlayan grup; Fransa, Hollanda, Afrika, Orta Doğu, Kıbrıs, Balkan ve Türk Cumhuriyetleri’ni odağına alıyor.
Doğanlar Mobilya Grubu CEO’su Mustafa Karamemiş, “Uzak Doğu’da bozulan tedarik üretim zincirinin yaratmış olduğu ürün boşluğunu doldurmak, navlun/lojistik avantajını ve ilgili ülkelerde ürünlerimizin hitap ettiği kitle yoğunluk avantajlarını etkin kullanmak adına Türkiye’ye maksimum 3,5 saat uçuş mesafesinde olan ülkeleri ve yüksek potansiyel barındıran Afrika kıtasını önceliklendirdik” diyor.
LC WAİKİKİ YÖNETİM KURULU BAŞKANI VAHAP KÜÇÜK
“60 ÜLKEYE ULAŞACAĞIZ”
“Yurtdışında 56 ülkede faaliyet gösteriyoruz. Hedefimiz 60 ülkeye ulaşmak. 2028 yılına kadar Avrupa’nın ilk 3 markası arasına girmeyi hedefliyoruz. Şu anda yurtiçinde ve yurtdışında toplam bin 400 mağazamız var.
Bu yıl 100 yeni mağaza açacağız. Yüzde 50’si yurtdışı mağazalardan olmak üzere 5 milyar dolar ciroya ulaşma hedefimiz var. Şirket olarak 250 milyon dolarlık bir yatırım yapmayı planlıyoruz.”
KİĞILI CEO’SU SENA SUERDEM
“100 MAĞAZAYA ULAŞMA HEDEFİMİZ VAR”
“Son üç yılda yurt dışına yaptığımız küresel yatırımlarımızla bugün 51 ülkede 62 mağaza ve 106 franchise satış noktası ile 168 noktada faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. 2025 sonuna kadar yurt dışında 100 mağazaya ulaşma hedefiyle hız kesmeden çalışıyoruz.
Son olarak 15 gün önce Romanya’nın başkenti Bükreş’te 340 metrekare büyüklüğünde son konsept tasarımla hibrit olarak tasarladığımız mağazamızın açılışını gerçekleştirdik. Önümüzdeki ayın hemen başında 2023 hedeflerimiz arasında olan bir ülkede daha bir mağaza açılışı yapacağız. Yıl sona ermeden 4 ülkede yatırım mağazalaşma hedefimiz var.”
GÜRMEN GROUP MARKALARDAN SORUMLU YÖNETİM KURULU ÜYESİ ZEYNEP DOĞAN
“10 YENİ MAĞAZA AÇMA PLANIMIZ VAR”
“2023 yılında yeni mağaza açılışı hedefimizde; Özbekistan, Dubai, Türkmenistan, Kuzey Irak bulunuyor. Her iki markamız için bu yıl toplam 8. 10 yeni mağaza açılışı öngörüyoruz. 2023’te de Türk Cumhuriyetleri, Orta Doğu ve Balkanlar’da markalarımız için sunulan yeni fırsatları değerlendireceğiz.
Coğrafi yakınlık, nüfus yapıları, büyüme potansiyelleri, bu pazarlardaki Türk markalarına karşı ilgi ve farkındalığın yüksek olması; bizim grup markalarımızın da varlığını güçlendirmesi adına etkili oluyor. Bunun yanı sıra bu coğrafyadaki tüketiciler tarafından markalarımızın koleksiyonları da çok beğeniliyor.”
DERİMOD YK BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ZAİM
“YURTDIŞINDA 22 MAĞAZAYA ULAŞACAĞIZ”
“Özbekistan, KKTC, Azerbaycan ve Cezayir’in de aralarında bulunduğu yedi ülkede 16 mağazamız var. Bu yıl sayıyı 22’ye çıkartmayı planlıyoruz. Avrupa çok zor bir pazar. Bu nedenle Avrupa’ya ilk adımı e-ticaret ile attık. Geçen yıl Almanya’da şirketimizi kurduk.
Avrupa’nın en büyük online pazar yeri Zalando üzerinden beş ülkede satışa başladık. Bu yıl farklı kanallar aracılığı ile Avrupa’da online satış yaptığımız ülke sayısını artıracağız. Avrupa’daki online satışlarımızdan bu yıl 5 milyon Euro ciro hedefliyoruz. Toplam online satış ciromuzun yüzde 20’sinin de yurt dışından geleceğini öngörüyoruz. 2023 için iç pazar ve yurtdışı için 100 milyon liralık bir yatırım bütçesi ayırdık.”
ATASAY MÜCEVHERAT CEO’SU ATASAY KAMER
“PAZARIN KARAKTERİSTİK ÖZELLİĞİNE BAKIYORUZ”
“Yurtdışında 16 mağazamız var. 2023 yılı boyunca Fransa, Bulgaristan, Türkmenistan’da toplamda üç adet yeni mağaza açarak, yurtdışındaki mağaza sayısını 19’a yükseltmeyi hedefliyoruz. Önümüzdeki üç yıl içinde Ortadoğu, Balkanlar ve Avrupa ülkelerinde 10 franchise mağaza açmayı planlıyoruz.
Yeni ülke seçimlerinde özellikle coğrafi olarak yakınlık ve pazar karakteristik özelliklerini dikkate alıyoruz. Bir mücevherat markasının ötesinde, yaşam stili, deneyim ve moda ürünü sunan bir marka olmak adına ciddi yatırımlar gerçekleştiriyoruz. Yurtiçi ve yurtdışı toplam yatırım bütçemiz yaklaşık 7,7 milyon dolar.”